نسبت های اصلاحی فیبوناچی

اصلاح مثلثی

معرفی و کاربرد فیبوناچی در تحلیل تکنیکال

در این مقاله می‌خواهیم به این سوال پاسخ دهیم که فیبوناچی چیست و چگونه می‌تواند بر امور مالی ما تاثیر بگذارد. آموزش انواع ابزارهای فیبوناچی را در sdbroker بخوانید.

می‌توان گفت که پدیده‌های طبیعی تا حد زیادی می‌توانند بر تمام قوانین حاکم بر دنیای ما، حتی بر قوانین مالی نیز تاثیر بگذارند. این همان نکته‌ای بود که لئوناردو فیبوناچی، دانشمند ایتالیایی به ‌خوبی به آن پی برد و تلاش کردند تا آن را در قالب یک دنباله از اعداد، به جهانیان معرفی کند. دنباله‌ای که در درون خود، یک نسبت بسیار مهم و طلایی را پنهان کرده است. نسبتی که تقریبا در تمامی پدیده‌های طبیعی وجود داشته و می‌تواند امور مالی را نیز تحت تاثیر قرار دهد.

همچنین خواهیم گفت که کاربرد فیبوناچی در تحلیل تکنیکال چیست و چگونه می‌توان از تحلیل تکنیکال فیبوناچی برای تحلیل روند بازار و پیش‌بینی آن استفاده کرد.

فیبوناچی چیست؟

فیبوناچی یک دنباله بازگشتی از اعداد است. دو جمله اول در نسبت های اصلاحی فیبوناچی این دنباله یک بوده و سایر جملات از جمع دو جمله قبلی به دست می‌آیند. اما بیشتر افراد نمی‌دانند که راز تحلیل فیبوناچی چیست و چرا این دنباله در دنیای طبیعت، بورس و ریاضیات تا این حد اهمیت پیدا کرده است. نکته جالب درباره این دنباله این است که نسبت هر عدد به عدد قبل از خود، مقدار ثابتی در حدود 1.618 است که به عنوان نسبت طلایی شناخته می‌شود.

فیبوناچی این عدد بسیار شگفت‌انگیز و این نظم طبیعی را با بررسی یک پدیده بسیار ساده به دست آورد. او برای به دست آوردن این دنباله از اعداد، زادوولد خرگوش‌ها را ملاک قرار داده و آن‌ها را بررسی کرد. بر این اساس خرگوش‌های تازه متولد شده، حدود یک ماه بعد به بلوغ رسیده و توانایی زادوولد پیدا می‌کنند. اگر بارداری خرگوش ماده نیز حدود یک ماه طول بکشد، در ماه سوم ما دو جفت خرگوش خواهیم داشت. در این دنباله فرض شده که تعداد خرگوش‌های نر و ماده‌ای که به دنیا می‌آیند با هم برابر هستند و هیچ خرگوشی نمی‌میرد.

کاربرد فیبوناچی چیست و چگونه می‌تواند بر روندهای مالی نیز تاثیر بگذارد؟

شاید این سوال برای شما پیش بیاید که چگونه می‌توان از دنیای زادوولد خرگوش‌ها، به دنیای مالی رسید؟ به عبارت بهتر کاربرد ابزار فیبوناچی در تحلیل تکنیکال چیست

زمانی که صحبت از تحلیل تکنیکال فیبوناچی در بازارهای مالی می‌شود؛ بسیاری از افراد حرفه‌ای در این بازار، به یاد یک تحلیل فوق‌العاده قدرتمند می‌افتند که می‌توان از ترازها و نمودارهای آن برای پیش‌بینی روندها بهره گرفت. یکی از مهم‌ترین موضوعاتی که در زمینه کاربرد فیبوناچی در تحلیل تکنیکال مطرح می‌شود؛ قدرت همگرایی این ترازها با قرار گرفتن بر روی الگوهای زمانی است.
به عبارت بهتر معامله‌گران می‌توانند با قرار دادن ترازهای فیبوناچی بر روی الگوهای زمانی، بر روی بازار تاثیر گذاشته و سود خود را برداشت کنند.

برای اینکه بتوان سود بیشتری را از این معامله به دست آورد، باید در تحلیل تکنیکال تا حد زیادی حرفه‌ای شد. به همین دلیل است که در دنیای امروز همه معامله‌گران سعی دارند که به سوال فیبوناچی چیست و چه نقشی را در بازار سهام ایفا می‌کند، به دقیق‌ترین شکل ممکن پاسخ دهند. با پاسخ به این سوال، هر فرد خواهد فهمید که چه نقشی در بازار دارد و چگونه می‌تواند سکه را به نفع خود برگرداند. تحلیل تکنیکال فیبوناچی در بورس معمولا با درصدهای 38.2، 50 و 61.8 درصد انجام می‌شود. درصدهای بیشتر تنها در صورت لزوم به کار می‌روند. این درصدها را می‌توان از طریق بستن نسبت میان جملات مختلف فیبوناچی به دست آورد.

به عنوان مثال عدد 38.2 از تقسیم یک جمله به دو جمله پس از خود به دست می‌آید. البته درصد 50 به ‌طور رسمی در میان درصدهای فیبوناچی قرار ندارد. اما به دلیل کاربردی که در معاملات مختلف دارد، به عنوان یکی از درصدهای مهم در میان معامله‌گران جا افتاده است.

علت پرکاربرد بودن ابزار فیبوناچی در تحلیل تکنیکال

زمانی که شما قدم به بازار بورس و سایر بازارهای مالی گذاشته و می‌خواهید تحلیل تکنیکال را آغاز کنید؛ یکی از بهترین ابزارهایی که به شما معرفی می‌شود و باید آموزش ببینید، ابزار فیبوناچی است.

احتمالا در ابتدای کار از خود می‌پرسید که تفاوت دیگر ابزارهای تحلیل تکنیکال با فیبوناچی چیست و چرا این دنباله ساده از اعداد تا این حد در بازار مالی و تحلیل تکنیکال محبوبیت دارد. باید بدانید که تحلیل تکنیکال فیبوناچی راهی است که با استفاده از آن می‌توانید قطعیت تصمیم‌گیری خود را بهبود ببخشید. به عبارت بهتر با استفاده درست از این ابزار، می‌توانید تا 70 درصد مطمئن شوید که روند بازار را درست پیش‌بینی کرده‌اید و در جایگاه درستی قرار گرفته‌اید. البته باید بدانید که شاید کاربرد فیبوناچی در تحلیل تکنیکال برای همه افراد آسان نباشد. زیرا فرایندهای موجود در این تحلیل قدری پیچیده هستند و در صورت عدم استفاده از یک آموزش خوب و کامل، فرد نخواهد توانست از دنباله فیبوناچی به ‌درستی استفاده کند.

این ویژگی همان‌طور که می‌تواند عیب تحلیل تکنیکال فیبوناچی به‌حساب آید، حسن آن نیز هست. زیرا در این صورت تعداد افرادی که می‌دانند فیبوناچی چیست و چگونه می‌توان از آن برای پیش‌بینی روند بازار استفاده کرد، کاهش پیدا می‌کند. در نتیجه شما با قرار گرفتن در این گروه می‌توانید از این ابزار قدرتمند به نفع خود استفاده کرده و تا حد زیادی از رقبای خود پیشی بگیرید.
به‌علاوه فیبوناچی می‌تواند نقاط مرجع قابل ‌اعتمادی را برای پیش‌بینی روند بازار در اختیار شما قرار دهد که به بهبود تجربه معامله‌گری شما کمک خواهد کرد.

انواع ابزارهای فیبوناچی

زمانی که فرایند آموزش تحلیل تکنیکال فیبوناچی را آغاز می‌کنید، یکی از مباحث بسیار مهم مطرح ‌شده این است که بهترین ابزار در فیبوناچی چیست و چگونه می‌توان از آن برای بررسی نمودارها و الگوهای زمانی استفاده کرد. ابزارهای فیبوناچی همان نقاط حمایت و قدرتی هستند که برای رسم آن‌ها از روش‌های مختلفی استفاده می‌شود. زمانی شما می‌توانید کاربرد فیبوناچی در تحلیل تکنیکال را درک کرده و آن را به‌ درستی به کار ببندید که با ابزارهای آن آشنا شده و بتوانید از آن‌ها به‌ درستی استفاده کنید.در بازارهای مالی از ابزارهای فیبوناچی برای تحلیل ادامه روند و بازگشت استفاده می‌شود. مهم‌ترین نکته در استفاده از ابزارهای فیبوناچی درصدها هستند.

نکته بسیار مهم در استفاده از ابزارهای فیبوناچی در بورس این است که برای تشخیص زمان درست استفاده از هر ابزار، داشتن تجربه بسیار مهم است. تجربه در کاربرد فیبوناچی به کمک شما می‌آید و به شما کمک می‌کند تا درصدها و نقاط مهم را به‌درستی تشخیص دهید.

معرفی فیبوناچی اصلاحی Fibonacci Retracement (RET)

حال باید به پاسخ این سوال که مهم‌ترین ابزار برای کار در دنیای فیبوناچی چیست برگردیم. در حال حاضر می‌توان گفت که فیبوناچی اصلاحی یا EXT یک ابزار بسیار قدرتمند این نوع تحلیل تکنیکال است. با استفاده از این ابزار می‌توانیم بهترین نقطه را برای ورود به بازار از طریق تخمین نقطه پایان یک حرکت اصلاحی، پیش‌بینی کنیم.

برای به ‌کارگیری فیبوناچی اصلاحی در پیش‌بینی نقاط ورود، مهم‌ترین درصدها عبارت‌اند از: 23.6، 38.2، 50، 61.8 و 78.6 درصد. در این میان باید عدد 61.8 را به خاطر بسپارید. زیرا اینجا همان نقطه‌ای است که بیشتر حرکت‌های اصلاحی به آن ختم می‌شوند.

در پاسخ به این سوال که فلسفه استفاده از ابزار اصلاحی فیبوناچی چیست باید بگوییم که روند قیمت، در بعضی مقاطع زمانی خاص تمایل به اصلاح پیدا می‌کند. به همین دلیل زمانی که شما فیبوناچی اصلاحی را رسم می‌کنید؛ روند اصلاحی از کف و سقف تعریف ‌شده در این نمودار خارج نخواهد بود.

برای رسم فیبوناچی اصلاحی باید یک روند صعودی یا نزولی را در نظر بگیرید. واضح است که در روند صعودی، کف به سقف وصل شده و در روند نزولی، این مسئله برعکس خواهد بود. حالا باید منتظر بمانید تا سایر معامله‌گران در یکی از سطوح فیبوناچی واکنش نشان دهند.

همچنین باید همه پارامترهای حمایت و مقاومت را مورد بررسی قرار دهید. در اینجا است که درصدهای مهم فیبوناچی اصلاحی به کمک شما خواهند آمد و به شما خواهند گفت که باید بر روی چه ترازهایی تمرکز کنید. با توجه به تجربه‌ای که در کاربرد فیبوناچی در این نوع تحلیل دارید، خواهید فهمید که در چه مواقعی به کف قیمتی برخورد کرده و چگونه می‌توانید سطوح حمایت و مقاومت را به دست آورید. در هر گام از تحلیل تکنیکال فیبوناچی با استفاده از ابزار اصلاحی، باید دو نقطه را مشخص کنید که نشان‌دهنده یک حداقل و حداکثر هستند. سپس با اتصال این نقاط به یکدیگر می‌توانید سطوح مختلف را به دست آورده و فعالیت‌های خود را بر اساس آن‌ها تنظیم کنید.

معرفی فیبوناچی خارجی Fibonacci Extension (EXT)

در این بخش می‌خواهیم به بررسی پاسخ این سوال بپردازیم که راهکار پیش‌بینی قیمتی در نمودار فیبوناچی چیست و چگونه می‌توان آن را رسم کرد؟ به همین دلیل است که می‌خواهیم ابزار فیبوناچی خارجی یا EXP را مورد بررسی قرار داده و شما را با شیوه رسم این ابزار آشنا کنیم. با استفاده از ابزار EXP می‌توان سطوح مقاومتی جدید هر سهم را پس از گذشتن از سقف قبلی شناسایی کرد.

برای رسم این ابزار باید کف را به نقطه حداکثر در سهم قبلی متصل کرد. به این ترتیب می‌توان نقاط مقاومت جدید را شناسایی کرد. به‌علاوه می‌توان روند برعکس را برای شناسایی سطوح جدید هر سهم نیز طی کرد. به این ترتیب اگر سهم از کف قبلی خود عبور کند؛ برقراری اتصال میان نقطه حداقل به حداکثر قبلی می‌تواند سطوح جدید هر سهم را به شما نمایش دهد.

معرفی فیبوناچی انبساطی Fibonacci Expansion (EXP)

فیبوناچی انبساطی شبیه به فیبوناچی خارجی است. به عبارت بهتر می‌توان گفت که EXP یک نسخه اصلاح‌شده از EXT است. به همین دلیل روند رسم این دو ابزار تا حد زیادی به یکدیگر شباهت دارد.

یک کاربرد فیبوناچی انبساطی این است که می‌توان از آن برای به دست آوردن حالت خارجی و شناسایی نقاط مقاومتی نیز استفاده کرد. به این ترتیب می‌توان از حالت‌های خارجی به‌دست‌آمده و نقاط مقاومتی شناسایی ‌شده، در تحلیل تکنیکال فیبوناچی بهره گرفت و بیشترین فایده را از روندهای صعودی و نزولی نصیب خود کرد.

معرفی فیبوناچی پروژکشن Fibonacci Projection (PRO)

در دنیای امروز بازارهای مالی دیگری به ‌جز بورس در جهان مشغول به فعالیت هستند که هر یک بستر، سخت‌افزار و نرم‌افزار خاص خود را دارد. اما نکته جالب اینجا است که در همه آن‌ها می‌توان به اقتضای شرایط، پاسخ درخوری را برای سوال فیبوناچی چیست ارائه داد و از ابزارهای تحلیل تکنیکال فیبوناچی برای موفقیت در آن‌ها بهره گرفت. به همین دلیل است که باید با نام ابزارهای فیبوناچی در این بسترها نیز آشنا شد.

بد نیست بدانید که اگر در متاتریدر به EXP برخورد کردید؛ درواقع منظور همین فیبوناچی پروژکشن یا PRO است. این همان ابزاری است که در داینامیک تریدر به عنوان Apps شناخته می‌شود. حال که با اصطلاحات رایج برای ابزار فیبوناچی پروژکشن در پلتفرم‌های مختلف آشنا شدید، باید با شیوه رسم این ابزار نیز آشنایی پیدا کنید.

برای رسم ابزار فیبوناچی انبساطی، برخلاف دو ابزار دیگر، به سه نقطه نیاز است. نکته مهم در این کاربرد فیبوناچی این است که فرقی نمی‌کند که شما روند صعودی را انتخاب کرده‌اید یا پیگیر روند نزولی هستید؛ در هر دو صورت باید سه نقطه کف، سقف و اصلاح را در دست داشته باشید.

نکته مهم در استفاده از ابزار فیبوناچی پروژکشن این است که در بیشتر روندهای صعودی و نزولی تکرار می‌شود. همین موضوع باعث شده که به آن یک نام خاص یعنی رالی، اختصاص داده شود. در نتیجه اگر از شما سوال شد که معتبرترین ابزار فیبوناچی چیست باید در پاسخ به آن، ابزار پرو یا PRO را معرفی کنید. حال باید نقطه کف یا سقف را به عنوان نقطه شروع در نظر بگیرید. اگر از نقطه کف شروع کرده‌اید؛ باید آن را به سقف وصل کرده و برعکس! تا اینجای کار شبیه به دیگر ابزارهای فیبوناچی بود. اما نکته مهم برای استفاده از ابزار پرو در به دست آوردن نقاط خارج از بازه، مرحله سوم رسم نمودار فیبوناچی است.

در مرحله سوم باید ابزار فیبوناچی پروژکشن را تا نقطه اصلاح بسط داده و فرایند رسم نمودار را کامل کنید. پس از کامل شدن رسم نمودار، می‌توانید از تجربه‌های خود برای پیش‌بینی قیمت و به دست آوردن نقاط مقاومت، با توجه به موقعیت نقاط استفاده کنید.

معرفی فیبوناچی کمان‌ها Fibonacci arc

در این مرحله از پاسخ به سوال فیبوناچی چیست و چه ابزارهایی را در اختیار فعالان بازارهای مالی قرار می‌دهد، به معرفی ابزار فیبوناچی کمان‌ها می‌رسیم. فیبوناچی کمان‌ها یک ابزار بسیار پرکاربرد در تحلیل ترازهای اصلاحی است. در این ابزار، ترازهای اصلاحی با استفاده از کمان‌هایی نشان داده می‌شوند. از این کمان‌ها می‌توان برای مشخص کردن نقاط برگشت قیمت مشخص کرد. به همین دلیل برای رسم ابزار فیبوناچی کمان‌ها نیز باید صعودی یا نزولی بودن روند را مشخص کنید. زیرا این روند بر روی نقاط بازگشت بسیار تاثیرگذار است.

در تحلیل تکنیکال فیبوناچی برای رسم این ابزار، از دو نقطه استفاده می‌شود. این دو نقطه در واقع نقاط ابتدایی و انتهایی روند هستند. حال باید به ‌جای استفاده از سایر ابزارهای فیبوناچی برای اتصال این دو نقطه به یکدیگر، از ابزار Arcs استفاده کنید. به این ترتیب این دو نقطه با استفاده از یک کمان به هم متصل می‌شوند که می‌توانید بر اساس آن نقاط برگشت قیمت را مشخص کنید.

معرفی فیبوناچی بادبزن Fan

یکی دیگر از ابزارهای پرکاربرد فیبوناچی در تحلیل تکنیکال روندهای اصلاحی، فیبوناچی بادبزن نام دارد. با استفاده از این ابزار می‌توان از خطوط روند برای نمایش ترازهای اصلاحی استفاده کرد. در نتیجه با استفاده از این ابزار می‌توان ترازهای بازگشت قیمت را مشخص کرد. برای رسم ابزار فیبوناچی بادبزن باید ابتدا گزینه Fan را نسبت های اصلاحی فیبوناچی انتخاب کنید. نکته قابل ‌توجه برای کاربرد فیبوناچی بادبزن این است که این ابزار برای تکمیل فرایند رسم خود، نیاز به کندل دارد. زیرا خطوط رسم شده در ابزار فن، در واقع خطوط اتصال میان کندل‌ها در ابتدا و انتهای روند هستند.

این خط همان خطی است که روند اصلی را نشان می‌دهد. اما در نمودار فیبوناچی بادبزن، تعدادی خط دیگر با شیب کمتر وجود دارد. تحلیل موقعیت و شیب این خطوط می‌تواند به معامله‌گران در درک بهتر ترازهای بازگشتی کمک کند.

معرفی فیبوناچی کانال channel

کاربرد فیبوناچی در تحلیل تکنیکال تنها به همین چند نمودار ختم نمی‌شود. به عبارت بهتر می‌توان گفت که طرفداران تحلیل تکنیکال فیبوناچی، در پاسخ به سوال فیبوناچی چیست و چه کاربردی دارد، از فیبوناچی کانال به عنوان برگ برنده خود استفاده می‌کنند. فیبوناچی کانال ابزاری است که از آن برای تحلیل نمودارهای قیمتی استفاده می‌شود. این نمودارهای قیمتی در یک کانال در حال حرکت هستند. به این ترتیب می‌توان از ابزار channel در زمان شکستن کانال، برای مشخص کردن نقاط حمایت و مقاومت استفاده کرد.

دلیل پرکاربرد بودن این ابزار در تحلیل تکنیکال فیبوناچی ساده بودن آن است. ابزار کانال دارای تعدادی خط است که با قرار دادن آن‌ها بر روی نمودار قیمت، می‌توان نقاط حمایت و مقاومت را مشخص کرد. برای رسم این ابزار، سه نقطه نیاز دارید. به عبارت بهتر می‌توان گفت که ابزار کانال سه نقطه را به شما معرفی خواهد کرد. به این ترتیب شما باید از میان این سه نقطه، کف و سقف کانال را نسبت های اصلاحی فیبوناچی مشخص کنید. در نتیجه کار تعیین نقاط حساس برای شما بسیار راحت خواهد شد. پیش از این کار تعداد خط بر روی چارت قیمت رسم می‌شود که به خطوط کانال مشهور هستند. اما اگر بخواهید بدانید که مهم‌ترین نکته در تحلیل ابزار کانال فیبوناچی چیست باید بگوییم که به نقاط برخورد خطوط کانال و چارت قیمت، به‌ طور ویژه‌ای توجه کنید.

هرچه تعداد این نقاط برخورد بیشتر باشد، کانال قیمتی نیز از اعتبار بیشتری برخوردار است. در نتیجه می‌توان گفت که خطوط نسبت های اصلاحی فیبوناچی بازگشتی که ابزار فیبوناچی کانال ترسیم کرده‌اند، درست‌تر بوده و شما را به سمت بهتری سوق می‌دهند.

با اصول و ترفندهای فیبوناچی بازگشتی در بورس آشنا شوید

ابزارهای فیبوناچی که در بازارهای مالی بسیار پرکاربرد می باشند، روشی برای تحلیل ادامه روند یا اصلاح روند اصلی می باشند، بنابراین می توان ترازهای مهم فیبوناچی را به عنوان حمایت یا مقاومت در نظر گرفت. در این مقاله به اصول و ترفندهای فیبوناچی بازگشتی که از آن به عنوان فیبوناچی اصلاحی نیز نام برده می شود، می پردازیم. با ما همراه باشید.

دنباله فیبوناچی چیست ؟

دنباله فیبوناچی، یک دنباله به صورت زیر می باشد که به غیر از دو عدد اول، اعداد بعدی از جمع دو عدد قبلی خود به دست می آیند. این اعداد به نام لئوناردو فیبوناچی، ریاضی‌دان ایتالیایی قرن سیزدهم میلادی، نام گذاری شده‌ است.

در استفاده از ابزارهای فیبوناچی، سطوح اهمیت زیادی دارند. سطوح فیبوناچی از نسبت بین اعداد دنباله به دست می آیند. به غیر از چند عدد ابتدایی دنباله فیبوناچی، هر کدام از اعداد دنباله، تقریبا 1/618 برابر عدد قبل از خود می باشند، همچنین هر عدد نیز 0/618 برابر عدد بعد از خود است. علاوه بر این دو نسبت، درصدهای دیگری نیز مهم می باشند. یکی دیگر از سطوح مهم، تراز 100 درصد می باشد که از تقسیم عدد دوم دنباله (عدد 1) به عدد سوم آن (عدد 1) به دست می آید. همچنین به غیر از چند عدد اول، در صورت تقسیم هر عدد به دو عدد بعد از آن مشاهده می شود که حاصل تقسیم به 38/2 درصد و در صورت تقسیم هر عدد به سه عدد بعد از آن مشاهده می شود که حاصل تقسیم به 23/6 درصد میل می کند.

انواع فیبوناچی در تحلیل تکنیکال

به طور کلی انواع مختلف فیبوناچی که در تحلیل تکنیکال کاربرد دارند را می توان در سه مورد به شرح زیر گنجاند. در این مقاله به مورد اول می پردازیم و بحث در رابطه با دو مورد دیگر را به مقاله های بعدی موکول می کنیم.

1- فیبوناچی بازگشتی یا فیبوناچی اصلاحی

• فیبوناچی بازگشتی داخلی Ret) – Fibonacci Retracement)
• فیبوناچی بازگشتی خارجی Ext) – Fibonacci Extension)

2- فیبوناچی پروجکشن Pro) – Fibonacci Projection)

3- فیبوناچی انبساطی Exp) – Fibonacci Expansion)

مقایسه فیبوناچی بازگشتی داخلی و خارجی

بازار معمولا بعد از هر حرکت قوی و قبل از ادامه حرکت، بخشی از رشد و یا افت خود را اصلاح می کند که این اصلاح ممکن است داخلی یا خارجی باشد. مطابق شکل 1 نمودار قیمت پس از رشد در قالب موج AB بخشی از آن را در قالب موج BC اصلاح کرده است و سپس رشد خود را همسو با موج AB ادامه داده است. در این مثال به کاربرد فیبوناچی بازگشتی داخلی پرداخته شده است چرا که میزان اصلاح در قالب موج BC کمتر از رشد اولیه در قالب موج AB بوده است (برگشت قیمت در تراز 61/8 درصدی فیبوناچی بازگشتی داخلی اتفاق افتاده است که کمتر از 100 درصد موج AB می باشد).

شکل 1- بازگشت قیمت در تراز 61/8 درصدی فیبوناچی بازگشتی داخلی

مطابق شکل 2 نمودار قیمت پس از رشد در قالب موج AB وارد اصلاح شده که میزان اصلاح بیشتر از موج AB می باشد. با توجه به اینکه میزان اصلاح بیشتر از میزان رشد آن در قالب موج اولیه AB می باشد، باید برای به دست آوردن سطوح حمایتی از ابزار فیبوناچی بازگشتی خارجی یا فیبوناچی اکستنشن استفاده کرد. در این مثال بازگشت قیمت در تراز 161/8 درصدی فیبوناچی اکستنشن اتفاق افتاده است و پس از نسبت های اصلاحی فیبوناچی آن، همسو با جهت موج اولیه AB مجدد رشد قیمت ادامه یافته است.

شکل 2- بازگشت قیمت در تراز 161/8 درصدی فیبوناچی بازگشتی خارجی یا فیبوناچی اکستنشن

1- فیبوناچی بازگشتی داخلی (Ret)

فیبوناچی بازگشتی داخلی ساده ترین اما پرکاربرد ترین ابزار از انواع فیبوناچی می باشد. معمولا تغییرات قیمت در بازارهای مالی به صورت موجی است و زمانی که قیمت در روندی صعودی یا نزولی در حال نوسان است، در بازه هایی تمایل دارد بخشی از رشد و یا افت قبلی خود را نسبت های اصلاحی فیبوناچی بازگشت کند و مجدد پس از مدتی در روند اصلی خود حرکت کند. در فیبوناچی اصلاحی داخلی یا به اختصار فیبوناچی Ret اصلاح به اندازه بخشی از روند اصلی اتفاق می افتد. میزان اصلاح در این نوع فیبوناچی همواره کمتر از مقدار رشد و یا افت در روند اصلی است، بنابراین میزان اصلاح هرگز از نقطه کف در روند صعودی و نقطه سقف در روند نزولی بیشتر نمی شود و پس از آن مجدد حرکت قیمت همسو با روند اصلی ادامه می یابد. سطوح فیبوناچی اصلاحی داخلی که در بازارهای مالی استفاده می شوند عبارتند از 23/6 درصد، 38/2 درصد، 50 درصد، 61/8 درصد و 78/6 درصد.

در شکل 3 که مربوط به نماد واتی می باشد، همانطور که ملاحظه می کنید رشد قیمت در قالب موج AB اتفاق افتاده است و پس از آن اصلاحی به اندازه 61/8 درصد موج AB در قالب موج BC صورت گرفته است و مجدد، رشد قیمت سهم همسو با روند اصلی موج AB ادامه یافته است. در این مثال تراز 61/8 درصدی فیبوناچی بازگشتی داخلی به عنوان یک حمایت عمل کرده است.

شکل 3- واکنش نمودار قیمت نماد واتی به تراز 61/8 درصدی فیبوناچی بازگشتی داخلی

در شکل 4 که مربوط به نماد ولساپا می باشد، همانطور که ملاحظه می کنید افت قیمت در قالب موج AB اتفاق افتاده است و پس از آن تقریبا به اندازه 61/8 درصد موج AB بازگشت قیمت صورت گرفته است. در این مثال تراز 61/8 درصدی فیبوناچی بازگشتی داخلی به عنوان یک مقاومت عمل کرده و پس از آن مجدد قیمت همسو با جهت روند موج AB افت کرده است.

شکل 4- واکنش نمودار قیمت نماد ولساپا به محدوده تراز 61/8 درصدی فیبوناچی اصلاحی داخلی

طریقه رسم فیبوناچی اصلاحی داخلی (Ret)

1- یک روند صعودی و یا نزولی را روی نمودار مشخص و نقاط حداقل و حداکثر آن را تعیین کنید. باید توجه داشته باشید که تشخیص روند و نقاط حداقل و حداکثر کاملا بستگی به دید تحلیلی و میزان تجربه شما دارد و بین تحلیل گران مختلف، متفاوت می باشد.

2- از هر نرم افزاری که برای تحلیل تکنیکال مد نظرتان می باشد و ابزارهای مربوط به فیبوناچی را در اختیارتان قرار می دهد، استفاده کنید. در روند صعودی، قیمت حداقل (حفره) را به قیمت حداکثر (قله) و در روند نزولی قیمت حداکثر را به حداقل وصل نمایید تا تراز 100 درصد فیبوناچی در روند صعودی در قیمت حداقل و در روند نزولی در قیمت حداکثر قرار گیرد.

نکته : سطوحی که در نرم افزارهای تحلیل تکنیکال برای فیبوناچی اصلاحی داخلی به صورت پیش فرض تنظیم شده اند، عبارتند از 38/2 درصد، 50 درصد و 61/8 درصد. این امکان وجود دارد که سطوح مد نظرتان را در نرم افزار اضافه نمایید. به عنوان مثال در نرم افزار متا تریدر برای اضافه کردن تراز 78/6 درصد که یکی از ترازهای پرکاربرد و مهم محسوب می شود، باید دو عدد 0.786 و 78/6 درصد را به ترتیب در قسمت های سطح (Level) و توصیف (Description) مربوط به نرم افزار اضافه نمایید.

نحوه معامله با استفاده از فیبوناچی بازگشتی داخلی (Ret)

برای معامله با این نوع فیبوناچی بهتر است ابتدا عکس العمل قیمت به سطوح مختلف را زیر نظر داشت و در صورت مشاهده علائم برگشتی نسبت به خرید و یا فروش اقدام کرد. البته باید توجه داشته باشید که هر چند سطوح فیبوناچی به عنوان ابزار بسیار قدرتمندی در معاملات به شمار می روند اما بهتر است فقط از این ابزار برای معامله استفاده نکنید و همزمان با آن از حداقل نسبت های اصلاحی فیبوناچی یکی دیگر از سایر ابزارها مانند خطوط روند، الگوهای تحلیل تکنیکال کلاسیک، الگوهای شمعی ژاپنی و یا اندیکاتورها نیز استفاده نمایید تا احتمال خطا و زیان در معاملات شما به حداقل برسد.

در شکل 5 که مربوط به نماد وبیمه می باشد، رشد قیمت در قالب موج AB صورت گرفته و پس از آن قیمت وارد اصلاح شده است. در نقطه C که در محدوده تراز 61/8 درصدی فیبوناچی اصلاحی داخلی می باشد، برگشت قیمت صورت گرفته و برای مدت حدود یک ماه قیمت سهم رشد کرده اما پس از آن مجدد با افت قیمت روبرو شده است. بنابراین اگر شخصی فقط با استفاده از ابزار فیبوناچی اصلاحی داخلی در تراز 61/8 درصدی با مشاهده علائم برگشت قیمت نسبت به خرید سهم با دید میان مدت اقدام می کرد، هر چند برای مدتی با توجه به رشد قیمت، سود می کرد، اما پس از آن با توجه به افت قیمت سهم وارد زیان می شد و ممکن است با فعال شدن حد ضرر نسبت به فروش سهم با زیان اقدام می کرد. اما اگر همان ابتدا علاوه بر فیبوناچی، نسبت به ترسیم کانال صعودی 2 ساله نیز اقدام می کرد، متوجه همپوشانی تراز 78/6 درصدی فیبوناچی اصلاحی داخلی با کف کانال صعودی ترسیمی می شد و ممکن بود همان ابتدا در نقطه C نسبت به خرید اقدام نمی کرد و صبر می کرد تا در صورت لمس کف کانال صعودی در قیمت پایین تری نسبت به خرید اقدام کند یا حتی اگر در نقطه C نسبت به خرید اقدام می کرد افق سرمایه گذاری خود را از میان مدت به کوتاه مدت تغییر می داد و یا اینکه مقداری نقدینگی نگه می داشت تا در صورت رویت کف کانال صعودی در قیمت پایین تر نیز مجدد نسبت به خرید اقدام کند تا میانگین خرید کاهش پیدا کند. بنابراین از این مثال اینگونه می توان نتیجه گیری کرد که بهتر است در معاملات از ابزارهای فیبوناچی به تنهایی استفاده نشود و در کنار آن از سایر ابزارهای تحلیلی نسبت های اصلاحی فیبوناچی مانند کانال در تحلیل تکنیکال نیز استفاده نمود.

شکل 5- استفاده همزمان از فیبوناچی اصلاحی داخلی و کانال صعودی 2 ساله برای تحلیل نماد وبیمه

فیبوناچی چیست و چگونه میتوان با انواع آن نمودار را تحلیل کرد؟

مهم‌ترین هدف معامله‌گران و سرمایه‌گذاران در بازارهای مالی، سودآوری است؛ این کار با استفاده از انواع گوناگونی از روش‌ها و ابزارهای تحلیل ممکن می‌شود. یکی از این روش‌ها، روش فیبوناچی است. فیبوناچی در واقع به مجموعه‌ای از ابزارهای تحلیل تکنیکال گفته می‌شود که برمبنای برخی از معادلات پیچیده ریاضی، به معامله‌گران کمک می‌کند بتوانند بهترین زمان را برای معامله بیابند و قیمت‌ها را پیش‌بینی کنند.

لئوناردو پیسانو ملقب به فیبوناچی (Fibonacci)، ریاضیدانی ایتالیایی بود که در سال 1170 میلادی در شهر پیزا (Pisa) به‌دنیا آمد؛ در جوانی ریاضیات را در بوجیا آموخت و در سفرهای خود با سیستم اعداد “هند و عربی” آشنا شد. او در سال 1202 میلادی طی تحقیقات خود، سری یا دنباله اعداد فیبوناچی را کشف کرد.

در این مطلب با اعداد، کاربردها، انواع و نحوه استفاده از فیبوناچی در تحلیل تکنیکال آشنا می‌شویم.

اعداد فیبوناچی و بازارهای مالی

در دنباله اعداد فیبوناچی، بعد از 0 و 1، هر عدد مجموع دو عدد قبلی است. نخستین اعدا این سری عبارتند از: 0، 1، 1، 2، 3، 5، 8، 13، 21، 34، 55، 89، 144، 233، 377، 610، 987. این اعداد به‌نام لئوناردو فیبوناچی نام‌گذاری شدند. اعدادی که در معاملات با روش‌های فیبوناچی در تحلیل تکنیکال مورد استفاده قرار می‌گیرند، مشابه اعداد دنباله فیبوناچی نیستند، بلکه آن‌ها از روابط ریاضی بین اعداد در این دنباله مشتق شده‌اند. سطوح اصلاح فیبوناچی با در نظر گرفتن نقاط بالا و پایین نمودار قیمت و علامت‌گذاری نسبت‌های کلیدی فیبوناچی به صورت افقی برای ایجاد یک شبکه نشان داده می‌شود. از این خطوط افقی برای شناسایی نقاط معکوس و بازگشت احتمالی روند قیمت استفاده می‌شود. این اعداد همچنین کاربردهای دیگری نیز دارند.

نسبت و عدد طلایی چیست؟

کشف سری اعداد فیبوناچی همچنین باعث کشف نسبتی ریاضی شد که به آن نسبت طلایی می‌گویند. نسبت طلایی حاصل نسبت هر عدد از سری فیبوناچی به عدد قبل از خود است. این نسبت در طول سری فیبوناچی آنقدر پیش می‌رود که به عددی به نام عدد طلایی نزدیک می‌شود.

در سری فیبوناچی هر عدد تقریبا 1.618 برابر عدد قبلی است. از آنجا که نسبت طلایی در بسیاری از ساختارهای طبیعی و دست‌ساز بشر وجود دارد، معامله‌گران معتقدند این نسبت در بازارهای مالی نیز موضوعیت دارد.

کاربرد فیبوناچی در معاملات

سطوح فیبوناچی نوعی چارچوب هستند که معامله‌گران از طریق آن نمودارهای خود را مشاهده می‌کنند. این چارچوب نه چیزی را پیش‌بینی می‌کند و نه مشارکت می‌کند؛ اما بر تصمیمات تجاری هزاران معامله‌گر تاثیر می‌گذارد. با این‌حال مطالعات فیبوناچی راه حلی جادویی برای معامله‌گران ارائه نمی‌دهد؛ بلکه باید بتوانیم داده‌های فیبوناچی را تحلیل کنیم تا بتوانیم از آن‌ها به‌عنوان راهنمای معاملات بهره بگیریم. برخی از معامله‌گران معتقدند: فیبوناچی می‌تواند پیش‌بینی‌هایی ارائه دهد که تا 70 درصد قابل اعتماد هستند.

سطوح فیبوناچی در تحلیل تکنیکال

هر سطح فیبوناچی یک خط افقی روی نمودار است که نقاط احتمالی پشتیبانی و مقاومت را نشان می‌دهد. این سطوح بر اساس اعداد فیبوناچی تعیین می‌شوند و هر سطح با یک درصد همراه است. با یاد داشته باشید درصدهایی مانند: 50 درصد یا 100 درصد، جزو سطوح فیبوناچی نیستند؛ اما توسط کاربران استفاده می‌شوند. همچنین از بین درصدهای فیبوناچی، 61.8 درصد به درصد طلایی مشهور است. مهم‌ترین و پرکاربردترین درصدهای فیبوناچی عبارتند از:

• 23.6 درصد
• 38.2 درصد
• 61.8 درصد
• 78.6 درصد

معرفی ابزارهای فیبوناچی در تحلیل تکنیکال

ابزارهای فیبوناچی در تحلیل تکنیکال کاربردهای فراوانی دارند. این کاربردها و روش استفاده از آن‌ها را همچون یکی ابزار تحلیلی تعریف می‌کنیم. ابزارهای فیبوناچی روش‌های برای پیش‌بینی و تحلیل بازگشت یا ادامه روند قیمت هستند. به‌عبارت دیگر این ابزارها خطوط حمایت و مقاومت را پیش‌بینی می‌کنند. در ادامه با مهم‌ترین این ابزارها آشنا می‌شویم.

فیبوناچی اصلاحی

فیبوناچی اصلاحی یا فیبو ریتریسمنت (Fibonaacci Retracement) مشهورترین ابزار فیبوناچی است. سطوح احتمالی پایان حرکت اصلاحی در این روش پیش‌بینی می‌شوند؛ بنابراین با استفاده از این روش می‌توانیم نقاط ورود مناسب را به معاملات بیابیم. نحوه استفاده از فیبوناچی اصلاحی، این‌گونه است که بعد از رسم سطوح فیبوناچی روی نمودار تصور می‌کنیم: وقتی بازار در سمت و سویی خاص در حرکت است و در مقاطعی به اصلاح قیمت، تمایل دارد، این اصلاح‌ها از کف و سقفی که با استفاده از فیبوناچی رسم کرده‌ایم، عبور نمی‌کند.

فیبوناچی پروژکشن

فیبوناچی پروژکشن یا فیبو پروجکشن (Fibonacci Projection) حاصل تعیین 3 نقطه است: نقطه کف، سقف و یک اصلاح، چه در صعود و چه در نزول قیمت. بنابراین ابتدا باید نقطه کف یا سقف، سپس نقطه سقف یا کف را تیک می‌زنیم و دست آخر، ابزار را می‌کشیم تا نقطه اصلاح؛ در این شرایط، ابزار مورد نظر، نقاط خارج از این بازه به ما نشان می‌دهد یا پیش‌بینی می‌کند.

فیبوناچی زمانی

فیبوناچی زمانی (Fibonacci Time Zone) به جای سطوح افقی از سطوح عمودی استفاده می‌کند. این نوع از انواع فیبوناچی یک ابزار فنی بر اساس زمان است. در این روش، معمولا شاخص، از یک نوسان بزرگ بالا یا پایین در نمودار قیمت آغاز می‌شود. فیبوناچی زمانی به معامله‌گران نشان می‌دهد، در چه مناطقی از زمان، احتمال یک چرخش بزرگ دیگر در بالا یا پایین نمودار وجود دارد.

فیبوناچی خارجی

فیبوناچی خارجی یا فیبو اکستنژن (Fibonacci Extension) یکی از ابزارهای فیبوناچی است که با استفاده از آن می‌توانیم سطوح قیمتی بیش از 100 درصد را پیش‌بینی کنیم. برای مثال اگر یک سهام در بورس، از سقف قبلی خود بالاتر برود، می‌توانیم با استفاده از این ابزار، سطوح جدید مقاومتی را بعد از عبور از سقف قبلی، تخمین بزنیم.

فیبوناچی کمان‌ها

در فیبوناچی کمان‌ها یا فیبو آرکس (Fibonacci Arcs)، ترازهای اصلاحی به‌صورت تعدادی کمان نمایش داده ‌می‌شوند. بنابراین در این نوع از فیبوناچی ما با خطوط افقی یا عمودی فیبوناچی سروکار نداریم. در فیبو آرکس، کمان‌ها، نشان‌دهنده نقاط برگشت قیمت، با توجه به صعودی یا نزولی بودن آن‌ها هستند. برای استفاده از این ابزار، کافی است دو نقطه ابتدا و انتهای یک روند را به‌هم متصل کنیم.

فیبوناچی بادبزن

فیبوناچی بادبزن یا فیبو فَن (Fibonacci Fan) تشکیل شده از خطوطی است که از یک نقطه منشا می‌گیرند. این خطوط به‌صورت خطوطی کج، ترازهای اصلاحی را به‌شکل خطوط روند نشان می‌دهند. در نمودار شمعی، کافی است کندل ابتدا و انتهای روند قیمت را به‌هم متصل کنید تا خطوطی دیگر پدیدار شوند. خطوطی که ترازهای بازگشت قیمت را تخمین می‌زنند.

فیبوناچی کانال

فیبوناچی کانال یا فیبو چَنِل (Fibonacci Channel) مناسب زمانی است که نمودار قیمت در حال حرکت در طول یک کانال است. در این ابزار، نقاط حمایت و مقاومت پیش روی نمودار قیمت بعد از شکست کانال، پیش‌بینی می‌شوند. بنابراین برای استفاده از ابزار فیبوناچی در بورس یا بازارهای مالی دیگر، باید سه نقطه را مشخص کنید؛ نقاط کف و سقف کانال و نقطه شکست کانال.

با کمک ابزارهای فیبوناچی دقت معاملات خود را افزایش دهید

ابزارهای فیبوناچی هرکدام به‌صورتی طراحی شده و سامان یافته‌اند که بتوانند تحلیل‌گران و نیز معامله‌گران را در پیش‌بینی رفتارهای نمودار قیمت یاری کنند و بهترین زمان‌ها را برای ورود به معامله به آن‌ها پیشنهاد دهند. ابزارهای فیبوناچی دارای مبناهای پیچیده ریاضی هستند، اما این مساله نباید مانع استفاده معامله‌گران از آن‌ها شود؛ زیرا برای درک برآوردهای ابزارهای فیبوناچی، تحلیل‌گر یا معامله‌گر، نیازی به انجام محاسبات ریاضی ندارد. بنابراین با استفاده از این ابزارها می‌توانید احتمال موفقیت خود را افزایش دهید.

فیبوناچی و کاربرد آن در تحلیل تکنیکال

ابزارهای فیبوناچی در بازارهای مالی راهی برای تجزیه و تحلیل بازده یا ادامه یک روند هستند. به عبارت دیگر این ابزارها، نقاط حمایت و مقاومتی هستند که توسط روش های مختلف ترسیم می شوند. درصد در استفاده از این ابزار اهمیت فوق العاده ای دارد. لازم است بدانید که fibonacci شامل طیف گسترده ای از ابزارها است که برخی از مهمترین آنها در آموزش تحلیل تکنیکال استفاده می شود. برای آشنایی بیشتر با این ابزارها و انواع آن، این مقاله را تا انتها مطالعه کنید.

انواع فیبوناچی

• اصلاحی (RET)
• گسترشی (EXT)
• انبساطی (EXP)
• پروژکشن (PRO)
• کمان ها
• بادبزن
• کانال

فیبوناچی اصلاحی

یکی از مهمترین ابزارهای fibonacci، نوع اصلاحی است. با استفاده از fibonacci اصلاحی، می‌توانیم درصدهای ممکن برای پایان یک حرکت اصلاحی را تخمین بزنیم و نقاط ورودی مناسب را بدست آوریم. قبل از صحبت در مورد این ابزار، باید درصدهای fibonacci را بدانید. سطوح کلیدی این ابزار شامل پنج سطح «23.6 درصد»، «38.2 درصد»، «50 درصد»، «61.8 درصد»، «78.6 درصد» است. درصدهای ذکر شده مهمترین درصد فیبوناچی هستند که 61.8 که به درصد طلایی معروف است، از اهمیت بیشتری برخوردار است و اکثر اصلاحات در 61.8 تکمیل شده است.

همچنین توجه داشته باشید که نسبت 50 درصد عدد اول fibonacci نیست، اما معامله گران معتقدند که قیمت در سطح 50 درصد به خوبی واکنش نشان می دهد، به همین دلیل عدد 50 در این ابزار گنجانده شده است. ابتدا می خواهیم اصلاح fibonacci (RET) را توضیح دهیم. زمانی که بازار در جهت خاصی حرکت می کند، گاهی اوقات تمایل به اصلاح قیمتی دارد که در چنین اصلاحی هرگز از کف و سقفی که ما برای fibonacci ترسیم کرده ایم فراتر نمی رود.

نحوه ترسیم ابزار

1. ابتدا باید یک روند خاص را شناسایی کنیم. این روند می تواند صعودی یا نزولی باشد.

2- نکته قابل توجه این است که تشخیص استفاده از ابزار کاملا شخصی است و قطعا تجربه می تواند اولین عنصر مهم در استفاده از آن باشد و برای شناسایی نقاط کف و سقف تجربه نشان می دهد.

3- برای رسم باید پس از انتخاب ابزار، در روند رو به بالا، کف را به سقف و در روند رو به پایین، سقف را به کف متصل کنید.

4- برای نحوه معامله باید منتظر واکنش معامله گران به یکی از سطوح fibonacci باشید. برای تعیین اینکه آیا این یک سطح حمایت یا مقاومت است، باید تمام پارامترهایی را که معمولاً برای حمایت یا مقاومت استفاده می شود را در نظر بگیرید. در این میان نسبت‌های 61.8 درصد و 38.2 درصد در مقابل اهمیت بیشتری دارند. ابتدا باید در سطح 38.2% حساس باشید و اگر از این سطح عبور کنید در 61.8% حساس خواهید بود و اگر از این سطح عبور کند سطح بعدی 78.6% خواهد بود. با این تفاسیر در صورت صعودی بودن روند می توان از این ابزار برای بررسی حمایت آن استفاده کرد که در مثال های زیر به وضوح نشان داده شده است. پس از انتخاب، نقاط یک به دو را به هم وصل می کنیم تا سطوح را بدست آوریم.

به یاد داشته باشید که این دو نقطه حداقل و حداکثر هستند. نمودارهای زیر برای به دست آوردن حمایت در روند مورد استفاده قرار گرفتند، همچنین می‌توانیم مقاومتی برای افزایش در یک روند صعودی دریافت کنیم. توجه داشته باشید که حالت اصلاحی در داخل یک کف و یک سقف است.

فیبوناچی گسترشی

fibonacci توسعه یافته (EXT) یکی از ابزارهای fibonacci است که برای پیش‌بینی سطوح قیمت بالای 100% استفاده می‌شود، به طوری که اگر سهمی از بالاترین سطح قبلی خود عبور کرد، پس از عبور از سقف قبلی، بتوانیم سطوح مقاومت جدید سهم قبلی را شناسایی کنیم، می توان از این ابزار استفاده کرد.

روش ترسیم ابزار

برای ترسیم یک fibonacci گسترشی، کافی است نقطه حداکثر سقف قبلی را دقیقاً مخالف حالت اصلاحی به کف وصل کرد. همانطور که در شکل زیر مشاهده می کنید، برای مشارکت زیر توانستیم نقاط مقاومت جدیدی را شناسایی کنیم. در حالت مخالف هم همینطور است، در این حالت، سهم از پایین ترین حد قبلی خود عبور کرده و این بار با اتصال نقطه پایین به بالاترین قبلی خود، می توانیم سطوح جدیدی از سهم را شناسایی کنیم. لازم به ذکر است که این ابزار با نام fibonacci اصطلاح نیز نامگذاری خواهد شد.

در این صورت نقاط یک به دو را به هم وصل می کنیم تا نقاط خارجی به دست آید. بنابراین از این الگو برای حالت خارجی و برای بدست آوردن نقاط مقاومت استفاده می شود که هم در روندهای صعودی و هم در روند نزولی می توانیم از آن استفاده کنیم. البته این نکته را در نظر داشته باشید که fibonacci گسترشی برای خارج یک کف و سقف است.

فیبوناچی پروژکشن(Fibonacci Projection)

نام این ابزار به اشتباه در متاتریدر، EXP قرار داده شده است، زمانی که باید Pro نامگذاری می شد اما در دینامیک تریدر به آن Apps می گویند.

روش ترسیم ابزار

برای استفاده از fibonacci پروژکشن باید از سه نقطه استفاده کرد که شامل نقطه کف، سقف و یک اصلاح، هم در صعود و هم در نزول است که باید به صورت شماتیک تأیید شود. یعنی ابتدا کف یا سقف، سپس سقف یا کف و در نهایت کشیدن ابزار به نقطه اصلاح، ما را از محدوده خارج می کند. همانطور که می بینید، این ابزارها بیشتر در روندهای صعودی یا نزولی تکرار می شوند که رالی نامیده می شوند و معتبرتر هستند.

با توجه به نمودار زیر، وقتی از محور خط چین افقی و خط A عبور می کنیم، می توانیم از سه نقطه برای پیش بینی قیمت استفاده کرده و ابزار را به صورت زیر ترسیم کنیم. ابتدا نقطه اول ابزار را به یک و سپس نقطه دوم را به دو و در نهایت به نقطه سه می کشیم تا نقاط مقاومت ایجاد شوند.

فیبوناچی کمان ها(Fibonacci arcs)

ابزار fibonacci کمان ها که بیشتر با نام Arcs شناخته می شود، ترازهای اصلاحی را به صورت کمان نمایش می دهد. به عبارت دیگر، قوس‌ها معکوس‌های قیمت را براساس یک روند صعودی یا یک روند نزولی مشخص می‌کنند.

روش ترسیم ابزار

برای ترسیم این ابزار به دو نقطه در ابتدا و انتهای فرآیند نیاز داریم. تنها کاری که باید انجام دهید این است که دو نقطه را با استفاده از ابزار فیبوناچی کمان ها به هم وصل کنید. این ابزار سطوح بازگشتی یک روند را در کمان های موازی نمایش می دهد. به عبارت دیگر، قوس ها می توانند معکوس های قیمت را براساس روند صعودی یا نزولی تعیین کنند.

فیبوناچی بادبزن(fan)

ابزار fibonacci بادبزن که عموماً به عنوان فیبوناچی بادبزن شناخته می شود، سطوح تصحیح را به صورت خطوط روند نمایش می دهد.

روش ترسیم ابزار

برای ترسیم این ابزار، کافیست که این ابزار را انتخاب کرده و کندل ابتدا و انتهای روند را به یکدیگر وصل کنید. از دیگر خطوطی که این ابزار نشان می دهد، شیب کمتری در مقایسه با روند اصلی خواهد داشت. می توان از این خطوط به عنوان ترازهای بازگشت قیمت استفاده کرد.

فیبوناچی کانال(Channel)

این ابزار برای تجزیه و تحلیل نمودارهای قیمتی که در یک کانال حرکت می کنند، استفاده می شود. هنگامی که یک کانال شکسته می شود، نقاط حمایت و مقاومت در نمودار قیمت را می توان به راحتی براساس نوار ابزار کانال شناسایی کرد.

روش ترسیم ابزار

برای ترسیم این ابزار، باید کانال را انتخاب کرده و در نهایت با استفاده از سه نقطه ای که با استفاده از این ابزار در اختیار شما قرار می دهد، می توانید سقف و کف کانال خود را مشخص کنید. این نکته را در نظر داشته باشید که هر چقدر تعداد نقاط برخوردی به این کانال ها بیشتر باشد، این کانال از اعتبار بیشتری برخوردار بوده و خطوط بازگشتی ترسیم شده درست تر خواهد بود.

آموزش تحلیل تکنیکال؛ امواج الیوت و سطوح فیبوناچی – بخش نهم

یکی از مهمترین بخش‌های تحلیل تکنیکال به امواج الیوت مربوط می‌شود که رالف نلسون الیوت در قرن بیستم آن را معرفی کرد. او مشاهدات و مطالعات خود را در قالب نظریه‌ای ارائه داد که تغییرات قیمتی را با امواج تکرار شونده‌ای توصیف می‌کرد. نظریه امواج الیوت بر روی مسائل روان‌شناسی معامله‌گران در بازارهای مالی بنا شده و رفتار آن‌ها را در قالب الگوهای تکرار شونده‌ای نشان می‌دهد.

امواج الیوت بحث بسیار مفصل و پیچیده‌ای است که تنها در شرح و توضیح آن می‌توان کتاب هم نوشت. با این حال در ادامه به اصول اولیه و ابتدایی امواج الیوت نگاهی خواهیم انداخت و شما را با مفاهیم اصلی امواج الیوت آشنا خواهیم کرد.

مقدمه‌ای بر امواج الیوت

امواج الیوت بر پایه این منطق استوار است که تفکر جمعی توده مردم در ابعاد گسترده، از الگوهای تکرار شونده‌ای پیروی می‌کند. بازارهای مالی هم از جمله نقاطی است که شاهد تجمع افکار مختلف افراد است و به همین خاطر الگوهای تکرار شونده که به نظر الیوت در قالب امواج خود را نشان می‌دهند، در این بازارها پیدا می‌شوند. در حالت کلی و از نظر الیوت امواج به دو دسته انگیزشی (Impulsive) و اصلاحی (Corrective) تقسیم می‌شوند. الگوی پایه‌ای امواج از ۵ موج انگیزشی و ۳ موج اصلاحی تشکیل شده است.

امواج الیوت صعودی – خطوط توپر امواج انگیزشی و خطوط نقطه‌چین امواج اصلاحی هستند امواج الیوت نزولی – خطوط توپر امواج انگیزشی و خطوط نقطه‌چین امواج اصلاحی هستند

امواج انگیزشی که با رنگ آبی در شکل نشان داده شده‌اند، خود از ۳ موج انگیزشی و ۲ موج اصلاحی تشکیل شده است. امواج اصلاحی نیز که با رنگ نارنجی نشان داده شده، از ۲ موج انگیزشی و یک موج اصلاحی تشکیل شده‌اند.

این الگوی پایه برای هر دو روند صعودی و نزولی در شکل بالا آمده است. قابل توجه است که هر یک از مجموعه امواج انگیزشی یا اصلاحی (امواج آبی و نارنجی) خود بخشی از یک موج بزرگتر را تشکیل می‌دهند.

این دید کلی در نظریه امواج الیوت وجود دارد و باید این نکته را به یاد داشته باشید که هر موج انگیزشی از ۵ ریز موج و هر موج اصلاحی از ۳ ریز موج تشکیل شده است.

معمولاً برای نمایش امواج انگیزشی از اعداد ۱ تا ۵ و امواج اصلاحی از حروف انگلیسی B ، A و C استفاده می‌شود.از امواج الیوت برای ۳ هدف استفاده می‌شود: پیشگویی مسیر بازار ، تعیین نقاط بازگشت و تعیین استراتژی برای ورود و خروج از معاملات.

سه قانون کلی برای الگوی پایه امواج الیوت وجود دارد که شامل قوانین زیر است:

1. موج شماره ۲ نمی‌تواند تا نقطه‌ای که موج شماره ۱ آغاز شده اصلاح شود. منظور از اصلاح قیمت، بازگشت قیمت در خلاف جهت روند شکل گرفته است.
2. موج شماره ۳ نباید کوتاه‌ترین موج انگیزشی باشد.
3. موج شماره ۴ با موج شماره ۱ نباید همپوشانی داشته باشد.

طبق قانون دوم در واقع پس از اینکه موج شماره ۱ و ۲ شکل گرفت، برای شناسایی موج ۳ نباید به دنبال موجی باشید که از این دو موج کوتاه‌تر است. گاهی اوقات موج ۳ در نقاط برابر و با فاصله یکسان بسته می‌شود اما هیچگاه کوتاه‌تر از امواج دیگر نیست. طبق قانون سوم نیز موج شماره ۴ نمی‌تواند وارد محدوده قیمتی موج شماره ۱ شود.

موج شماری در جفت ارز بیت کوین/اتریوم

معمولا یکی از امواج انگیزشی که می‌تواند موج شماره ۱، ۳ یا ۵ باشد، بصورت گسترش یافته است و از امواج دیگر بزرگتر است. این قاعده در بازار سهام و فارکس بیشتر درباره موج شماره ۳ صدق می‌کند.

امواج گسترش یافته

در برخی حالات خاص و در بازار صعودی با گسترش موج ۳، موج ۵ نمی‌‌تواند قله بالاتری را رقم بزند و این موج اصطلاحاً به صورت کوتاه شده (Truncation) درمی‌آید. این حالت در بازار نزولی با عدم موفقیت موج ۵ در ثبت کف جدید اتفاق می‌افتد.

قوانین اصلی و نکات پایه‌ای لازم درباره نظریه امواج الیوت بدین شرح بود و با استفاده از آن‌ها می‌توان امواج الیوت را در نمودارهای قیمتی شناسایی کرد ولی با این وجود بازهم شناسایی دقیق این امواج کار بسیار سختی است که تنها با تمرین می‌توان در آن به مهارت رسید. اصطلاحی در این باره وجود دارد که اگر ۱۲ الیوتیشن (اصطلاحا کسانی که با استفاده از این نظریه معامله می‌کنند) را در یک اتاق بگذارید، هیچ کدام از آن‌ها با شمارش یکسان امواج خارج نخواهند شد!

قواعد امواج اصلاحی

دو راهنمای کاربردی در امواج اصلاحی وجود دارد که دانستن آن‌ها به شما در معاملات کمک خواهد کرد.

قاعده دگرگونی (Alteration)

طبق این قاعده در صورتی که موج اصلاحی در موج دوم بصورت عمودی و سریع اتفاق بیفتد، موج اصلاحی ۴ بصورت ممتد و کشیده خواهد بود. در صورتی هم که موج ۲ به صورت ادامه‌دار و کشیده اصلاح شود (که معمولا این اتفاق کمتر رخ می‌دهد)، موج ۴ به صورت سریع اصلاح خواهد شد.

قاعده برابری (Equality)

طبق نسبت های اصلاحی فیبوناچی این قاعده موج اصلاحی A و B، معمولاً تمایل دارند که کم و بیش طول مشابهی داشته باشند.

انواع امواج اصلاحی

امواج اصلاحی به ۴ دسته زیگزاگ، تخت، مثلثی و اصلاح ترکیبی تقسیم می‌شوند.

اصلاح زیگزاگی (Zigzag)

این نوع از اصلاح شامل امواج B ، A و C می‌شود که هر کدام به ترتیب دارای ۵ ، ۳ و ۵ زیر موج هستند. البته ۲ یا ۳ زیگزاگ هم می‌توانند بصورت متوالی پشت هم قرار گیرند.

زیگزاگ دوگانه

اصلاح تخت (Flat)

این امواج اصلاحی نیز از ۳ موج B ، A و C تشکیل شده‌اند که هر کدام به ترتیب ۳ ، ۳ و ۵ زیر موج دارند. یکی از خصوصیاتی که این امواج اصلاحی دارند این است که موج C طول کمتری از موج A خواهد داشت و به این خاطر این امواج اصلاحی ضعیف تلقی می‌شوند. پس از این امواج اصلاحی معمولاً موج انگیزشی قدرتمندی شکل می‌گیرد.

اصلاح تخت

اصلاح مثلثی (Triangle)

اصلاح مثلثی شامل امواج D ، C ، B ، A و E است که هر کدام از آن‌ها از ۳ زیر موج تشکیل شده‌اند. این مثلث از اتصال نقاط انتهایی A ، C و همچنین B ، D به یکدیگر تشکیل شده است. این نوع اصلاح همیشه در موج ۴ اتفاق می‌افتد و موج ۵ انگیزشی که پس از شکستن مثلث ایجاد می‌شود، معمولاً به اندازه بزرگترین موج ایجاد شده درون مثلث است.

اصلاح مثلثی

اصلاح ترکیبی

این اصلاح که شکلی تقریباً افقی دارد، از ترکیب سه نوع اصلاح قبلی به وجود می‌آید. این اصلاح در موج ۴ دیده می‌شود و با زیرموج‌های X ، W و Y نمایش داده می‌شود. تصویر زیر مثالی از یک اصلاح ترکیبی است.

اصلاح ترکیبی

کانال‌ها

گاهی اوقات امواج الیوت درون کانال‌ حرکت می‌کنند. این کانال‌ها از انتهای امواج ۱ و ۳ و یا ابتدای امواج ۲ و ۴ به وجود می‌آیند. نکته‌ای که در این حالت وجود دارد این است که شکست کانال باید زیرنظر گرفته شود. حالت‌های مختلفی که می‌توان برای امواج الیوت متصور شد، در تصویر زیر آمده است.

نسبت های اصلاحی فیبوناچی

سطوح فیبوناچی

اعداد فیبوناچی در بسیاری از پدیده‌های طبیعی از جمله نسبت اندازه‌هایی که در بدن موجودات زنده وجود دارد، مشاهده شده‌اند. سری اعداد فیبوناچی با اعداد صفر و یک شروع و عدد بعدی از مجموع دو عدد قبلی به وجود می‌آید. سری فیبوناچی از اعداد … ،۵۵ ، ۳۴، ۲۱، ۱۳، ۸، ۵، ۳، ۲، ۱، ۱ تشکیل شده و طبق این سری «سطوح فیبوناچی» (Fibonacci Levels) به وجود آمده‌اند. سطوح فیبوناچی شامل اعداد ۰.۲۳۶ ، ۰.۳۸۲ ، ۰.۵ ، ۰.۶۱۸ (نسبت طلایی)، ۰.۷۸۶ ، ۱.۲۷۲ و ۱.۶۱۸ هستند.

کاربرد این سطوح در امواج الیوت تعیین نقاط بازگشت و سطوح حمایت و مقاومتی است که می‌تواند در تشخیص نقاط ورود به معامله کمک زیادی کند. در ادامه استفاده از سطوح فیبوناچی را در امواج الیوت شرح خواهیم داد.

نقاط بازگشت

سطوح بازگشت این امکان را به تریدرها می‌دهد که خود را برای مناطق بازگشت روند، سطوح حمایتی و مقاومتی آماده کنند. این سطوح با توجه به حرکت قیمتی قبلی به وجود می‌آیند. در این سطوح احتمال بازگشت بخشی از موج نزولی قبلی و یا توقف موج صعودی آغاز شده وجود دارد. برای مثال در نمودار یک روزه بیت کوین که در شکل زیر نشان داده شده است، در صورتی که نقطه صحیح ورود به معامله را درست تشخیص داده باشیم، با کنترل سطوح مختلف نقطه خروج را می‌توان تعیین کرد. در این نمودار نقش مقاومتی در سطح ۰.۲۳۶ و تمرکز بازه قیمتی در سطح ۰.۳۸۲ و مقاومت اصلی در سطح ۰.۶۱۸ قابل مشاهده است.

کاربرد سطوح فیبوناچی در تشخیص نقاط مقاومت

نحوه استفاده از ابزار فیبوناچی در روند نزولی و روند صعودی با هم تفاوت دارد. برای مثال در روند نزولی که در تصویر قبل مشاهده کردید نقطه شروع، بالاترین سقف رقم زده و نقطه پایان پایین‌ترین کف در این روند است. بنابراین تشخیص صحیح روند فعلی و روند پیش‌رو اهمیت خود را در این بخش نشان می‌دهد. کاربرد ابزار فیبوناچی در روندهای صعودی برعکس است. یعنی نقطه ابتدایی، پایین‌ترین نقطه (کف موج) و نقطه انتهایی بالاترین نقطه (سقف موج) خواهد بود.

بازگشت از سطح ۰.۶۱۸ فیبوناچی

نکته مهم دیگر، محبوبیت استفاده از سطوح فیبوناچی در تعیین نقاط ورود در اصلاحات انجام گرفته در امواج الیوت ۲ و ۴ است. تریدرهایی که از فرصت ورود به روند جدید در نقاط ابتدایی جا می‌مانند، معمولاً با تشخیص نقاط انتهایی امواج و ترسیم سطوح فیبوناچی، برای بازگشت و اصلاحی که در امواج اصلاحی رخ می‌دهد محدوده‌ای مشخص می‌کنند تا نقاط جدیدی برای ورود به معامله بیابند.

همچنین پس از پایان یافتن ۵ موج انگیزشی که در پی آن امواج اصلاحی آغاز می‌شوند، جهت تعیین نقطه بازگشت امواج اصلاحی، باید نقاط ابتدایی و انتهایی سطوح فیبوناچی را از روی ۵ موج ابتدایی انگیزشی تعیین کنیم. همچنین به یاد داشته باشید که از نظر بسیاری از تریدرها در بازار ارزهای دیجیتال، سطح ۰.۶۱۸ یک حمایت یا مقاومت اساسی محسوب می‌شود و نقش آن را در اصلاح‌های قیمتی به عنوان یک حمایت نباید دست‌کم گرفت.