انواع بازار های مالی

انواع بازارهای مالی

اگر برای اولین بار است که قصد ورود به بازارهای مالی را دارید شما می توانید به اساس نوع فعالیت و میزان ریسک پذیری خود، یکی از بازارهای زیر را برگزینید:

● بورس اوراق بهادار تهران
● بورس آتی سکه و زعفران تهران
● بازارهای جهانی

1- بورس اوراق بهادار تهران:

در بورس اوراق بهادار تهران شما می توانید سهام های شرکت های مختلف نظیر خودروسازان، صنایع پتروشیمی و پالایشی ، شرکت های ساختمانی و سیمانی، صنایع غذایی, صنایع دارویی و سایر شرکتهای دیگر را خرید و فروش کنید و از سودی که سالیانه به سهام شما تعلق میگیرد و یا گران شدن احتمالی سهام آنها منفعت ببرید.

برای معامله در بازار بورس شما نیاز به یک کارگزار دارید. کارگزار در واقع واسطه بین شما و بازار بورس می‌باشد و معاملات سهام توسط کارگزار و به دستور شما انجام می‌شود. در اصل کارگزاران اشخاص حقوقی هستند که به نمایندگی از طرف شما اقدام به خرید و فروش اوراق بهادار و کالا و … می کنند و انجام فعالیت کارگزاری نیازمند کسب مجوز تاسیس و فعالیت از سازمان بورس و اوراق بهادار تهران است و کارگزاران ضامن و حافظ سرمایه های شما هستند.

برای هر شخص در بورس یک کد بورسی منحصر به فرد وجود دارد که نشان‌ دهنده هویت شما در بورس تهران می‌باشد و شما با این کد شناخته می‌شوید.

ده‌ها کارگزاری مختلف وجود دارد و می‌توانید برای گرفتن کد سهامداری به یکی از کارگزاری‌ها در شهر خودتان مراجعه کنید. اگر در شهرتان هیچ کارگزاری وجود ندارد، می‌توانید به وسیله سایت‌ کارگزار، درخواست کد معاملاتی را بصورت غیرحضوری برای کارگزار ارسال کنید. همچنین می توانید در چند کارگزاری حساب داشته باشید و محدودیتی وجود ندارد.

اکنون به مدد سیستم معاملات آنلاین شما می توانید با یک دستگاه کامیپوتر یا موبایل و یک خط اینترنت اقدام به خرید و فروش آنی سهام کنید. در کنار این روش شما تلفنی هم می توانید به کارگزار خود دستور خرید یا فروش بدهید.

2- بورس آتی سکه تهران

در معاملات آتی سکه در بورس کالای ایران، مشتری با پرداخت مبلغی به عنوان وجه تضمین (حدود 10 درصد ارزش قرارداد) می‌تواند اقدام به خرید یا فروش قرارداد نماید. مثلا برای خرید یا فروش یک قرارداد آتی سکه (شامل 10 سکه) در حال حاضر دو میلیون تومان به عنوان وجه تضمین مورد نیاز است اما سرمایه گذار از نوسان قیمت 10 سکه سود یا ضرر می برد. یعنی شما پول یک سکه را می دهید ولی سود و ضرر ده سکه برای شما در نظر گرفته می شود که به آن اهرم در معاملات گفته می شود.

این بازار بر خلاف بورس تهران یک بازار دو طرفه می باشد یعنی شما می توانید علاوه بر خرید سکه اگرنظرتان این است که سکه کاهش می باید می توانید اقدام به فروش آن کنید (فروختن مال نداشته) و از کاهش قیمت ها سود ببرید. یعنی در اصل اگر نظرتان در سکه دال بر گران شدن است آنرا بفروشید و اگر نظرتان دال بر کاهش است آنرا بفروشید. اگر در خرید باشید و سکه گران شود شما سود می کنید و اگر ارزان شود شما ضرر می کنید. همچنین اگر در فروش باشید و سکه ارزان شود شما سود می کنید و اگر گران شود شما ضرر می کنید. این دقیقا روال بازار های دو طرفه می باشد.

3- بازارهای جهانی

بازارهای مالی بین الملل گردش مالی بسیار سنگینی دارند چون دولت ها و کشورها در سطح کلان در آن شرکت می کنند، این مارکت بصورت 24 ساعته فعالیت می کند و در پایان ساعات کاری هر منطقه، معاملات از کشوری به کشور دیگر دست به دست می شود. محدویت نوسان در آن وجود ندارد و معاملاتش بر خلاف بورس تهران بصورت دو طرفه انجام می شود (مانند آتی سکه که در بالا توضیح دادیم).

همانگونه که برای معاملات در بورس تهران نیاز به کارگزاری بود اینجا نیز نیاز به یک کارگزاری (بروکر Broker) می باشد تا شما را به سیستم جهانی متصل کند.

در بازارهای جهانی شما می توانید موارد زیر را خرید و فروش کنید:

– فلزات شامل: طلا، نقره، سرب، روی، مس و …
– مواد غذایی شامل: گندم، جو، ذرت، شکر، قهوه و …
– سهام های شرکت ها: اپل، ماکروسافت، گوگل، آمازون، اینتل، هواپیمایی بوئینگ و …
– جفت ارزها: یورو، ین، پوند، فرانک و … (به این قسمت اصطلاحا فارکس گفته می شود)
– نفت و محصولات پتروشیمی

بعد از اینکه کارگزار مناسب را پیدا کردید، کارگزار نرم افزاری در اختیار شما قرار میدهد که می توانید با آن خرید و فروش انجام دهید (این نرم افزار معمولا متاتریدر است).

کاربران گرامی هر گونه سوالی در مورد ورود به بازارهای مالی داشتید می توانید از این صفحه با ما در تماس باشید.

به طور کلی دومارکت(بازار)وجود دارد: بازارهای یک طرفه و بازارهای دو طرفه:

مانند بازار بورس تهران،در این بازار سهامی را خریداری کرده و با گذشت زمان سهام خریداری شده را با سود یا ضرر می فروشند. در بازارهای دو طرفه: مانند بازار آتی سکه در ایران یا بازارهای جهانی که در آن می توان علاوه بر خرید، فروش را نیز انجام داد(فروش سهمی که از قبل نداشته اید) وبا کاهش قیمت نیز وارد سود شوید.

با خرید سهام در بازارهای یک طرفه با رشد آن سهم وارد سود خواهید شد و اگر آن سهم کاهش پیدا کند شما نیز ضرر می کنید این کل داستان بازارهای یک طرفه هست که شما صرفا فقط با افزایش سهام می توانید سود کنید .

درواقع معامله گر فقط در سهام های صعودی (گاوی) سود کنند. وباید منتظر بماند برای خرید در یک قیمت مناسب تا با افزایش آن سود کسب کنید.

نمودار سهام بانک ملت در بازار بورس تهران

بازارهای دوطرفه

در بازار های دو طرفه می توان هم از خرید سود کرد هم از فروش. در واقع سهام نداشته را میتوان فروخت. برای مثال: سهام شرکت اپل (اپل در بورس آمریکا که یک بازار دوطرفه هست قرار دارد)، افزایش پیدا می کند اما درواقع حباب قیمتی دارد لذا می توانید سهام این شرکت را بفروشید و در صورت کاهش قیمت آن سود ببرید. وبدین گونه است که بدون داشتن این سهام آن را میتوان فروخت. تصویر زیر نمودار قیمتی سهام بانک ملت در سالهای اخیر می باشد.

اگر بازار بورس تهران دوطرفه بود امکان سود در نزول قیمت سهم وجود داشت و با پایین آمدن سهام، با فروش آن ، واردسود دهی می شدید (بدون اینکه این سهام را از قبل داشته یا خریداری کرده باشید). ولی همانطور که در تصویر میبینید صرفا می توان از ریز موج های صعودی کوچک آن در طول مسیر نزول، سود برد،زیرا بازار یک طرفه است.

توجه داشته باشید زمانی که در بازار یکطرفه سهامی میخرید با افزایش آن سود میکنید و با افت آن سهم وارد ضرر میشوید. سود دهی در بازارهای دو طرفه هم اینگونه است که اگر سهامی را بفروشید و قیمت افت کند وار سود میشوید اما با بالا رفتن قیمت سهام وارد ضرر خواهید شد.

به نمودار سهام بانک ملت توجه کنید. علاوه بر اینکه می توانید این سهام را در قیمت موردنظر خریداری کنید و با صعود سهام واردسود شوید، می توانیداین سهام را بفروشید البته اگربا تدبیر و استدلال خود میدانید که است که این سهم حباب قیمتی دارد. درواقع اگر استدلال شما درست باشد و قیمت ها کاهش پیدا کرد شما سود میکنید. اما واضح است که اگر اشتباه کنید و قیمت سهام افزایش بیابد و شما در معامله فروش باشید دچار ضرر خواهید شد.

انواع بازارهای مالی و کارکرد آنها

بازارهای مالی شامل انواع گوناگونی می‌شود که برخی از مهم‌ترین آنها عبارت‌اند از بازار پول، بازار سرمایه، بازار بدهی، بازار سهام، بازار رهنی، بازار ارز خارجی و بازار اوراق بهادار مشتقه.

به گزارش ایبِنا، بازارهای مالی مهم ترین جزء نظام مالی بوده و منظور از آنها ساختارهایی است که منابع مالی از طریق آنها به گردش در می ‌آیند. ذی نفعان در بازارهای مالی عمدتا به مبادله ابزارها و اوراق مالی با هزینه مبادلاتی بسیار کم و در قیمت‌ هایی که بر اساس عرضه و تقاضا تعیین می‌شود، می ‌پردازند.

وجود بازارهای مالی پویا با عمق مناسب، منافع گوناگونی برای نظام اقتصادی و مالی هر کشوری ایجاد می‌ کند. برخی از مهم ترین شامل: «تجهیز منابع خرد و تخصیص آنها به سرمایه ‌گذاران، کمک به کشف قیمت منابع به صورت غیر دستوری بر اساس ریسک، بازده و سررسید اوراق و ابزارها، تقویت قابل توجه نقدشوندگی در نظام مالی، ایجاد ارتباط معقول و مشخص بین ریسک و بازده، هدایت نقدینگی به مسیر صحیح و جلوگیری از رشد بازارهای ناسالم رقیب، بهبود شفافیت در فعالیت ‌های اقتصادی، کمک به اعمال سیاست ‌های مالی توسط دولت و کمک به اعمال سیاست‌ های پولی توسط بانک مرکزی» است.

در اقتصادهای جدید، بازارهای مالی شامل انواع گوناگونی می‌شود که برخی از مهم ترین آنها عبارت ‌اند از: بازار پول، بازار سرمایه، بازار بدهی، بازار سهام، بازار رهنی، بازار ارز خارجی و بازار اوراق بهادار مشتقه.

الف- بازار پول

بازار پول، یکی از مهمترین انواع بازارهای مالی بوده و بر اساس تعریف، بازاری کوتاه ‌مدت جهت انتشار و مبادله دارایی ‌های مالی با سر رسید کمتر از یک سال است.

در این بازار انواع گوناگونی از اوراق با سررسید کوتاه‌ مدت و با نقدینگی بالا مبادله می‌ شوند. از جمله: اسناد خزانه دولتی، توافق ‌های بازخرید، توافق ‌های بازخرید معکوس، پذیره ‌های بانکی، گواهی‌ های سپرده و اوراق تجاری.

بازار پول، بازاری کوتاه ‌مدت بوده و هدف از آن تامین مالی نیازهای کوتاه‌ مدت است. دلیل اهمیت این مسئله آن است که اشخاص حقیقی، شرکت‌ها، دولت و سایر ذینفعان نظام مالی، دریافتی ‌های نقدی که دارند الزاما با پرداختی ‌ها و نیازهایشان به نقدینگی برابر و همزمان نیست؛ لذا باید همواره حجم زیادی از منابع را به صورت نقد نزد خود نگه دارند و فرصت کسب سود از این منابع را از دست بدهند.

اما وجود بازار پول، به حل این مشکل کمک می ‌کند. به این معنی که ذینفعان به جای آنکه منابع خود را به صورت نقد نگه داشته و فرصت ‌های درآمد زایی با این منابع را از دست بدهند، می ‌توانند این منابع را در بازار پول سرمایه‌ گذاری کنند.

به عبارت دیگر، با خرید اوراق و ابزارهای بازار پول، علاوه بر اینکه به سود اوراق و ابزارها دست می‌ یابند، این امکان را دارند تا در مواردی که با کسری نقدینگی مواجه می‌ شوند، با صرف حداقل هزینه و زمان، اوراق و ابزارهای خود را نقد کنند.

ب- بازار سرمایه

بازار سرمایه بازاری است در آن اوراق بدهی با سررسیدهای مختلف و سهام صنایع گوناگون مبادله می ‌شود. مهم ترین عرضه ‌کنندگان اوراق و ابزارها (تقاضاکنندگان منابع) در بازار سرمایه، دولت و شرکت ‌ها هستند. در مقابل، خانوارها و اشخاص حقیقی، مهم ترین تقاضاکنندگان اوراق و ابزارها (عرضه ‌کنندگان منابع) را تشکیل می‌ دهند.

مهم ترین ویژگی بازار سرمایه، شفافیت آن و گوناگونی ابزارهایی است که در آن مورد مبادله قرار می‌ گیرد.

لازم به ذکر است که هر چند بانک‌ نهاد بازار پول به حساب می ‌آید، اما می ‌تواند در توسعه ابزارهای بازار سرمایه نقش داشته باشد. به عنوان مثال، یک بانک تجاری می ‌تواند به عنوان رکن ضامن، در فرآیند انتشار یک نوع اوراق قرضه شرکتی بلند مدت در بازار سرمایه ایفای نقش کرده و از این مسیر به توسعه بازار سرمایه کمک کند.

پ- بازار بدهی

بازار بدهی بازاری است که در آن انواع اوراق مبتنی بر بدهی (مانند اسناد خزانه دولتی، اوراق قرضه دولتی و غیره) مبادله می‌ شوند.

در بازار بدهی ذی نفعان می ‌توانند دیون جدید را در بازار اولیه خرید و فروش کنند و یا اینکه در بازار ثانویه اوراق مبتنی بر بدهی وارد شده و به خرید و فروش دیون گذشته بپردازند. در بازار بدهی انواعی از اوراق بدهی کوتاه‌مدت، میان‌مدت و بلند مدت مبادله می‌ شود که می ‌تواند مرتبط با دولت، شرکت ‌ها، بانک ‌ها، شهرداری ‌ها و غیره باشد

انواع بازار های مالی

0

0

مقدمه ای بر ماهیت بازارهای مالی و انواع آنها

بازارهای مالی راهی برای خرید و فروش دارایی‌هایی مانند سهام، ارزهای خارجی، اوراق قرضه، کالاها و مشتقات فراهم می‌کنند. بازارهای مالی جایی است که معامله‌گران دارایی‌ها را می‌خرند و می‌فروشند تا از این راه کسب سود کنند.

این بازارها نقدینگی ایجاد می‌کنند و به کسب و کارها اجازه می‌دهند تا رشد کنند و کارآفرینان بتوانند با سرمایه ‌گذاری‌ های خود کسب درآمد کنند. همچنین اطلاعات اقتصادی را در اختیار سرمایه گذاران و معامله گران قرار داده و ریسک سرمایه گذاری را کاهش می دهند. بازارهای مالی با ایجاد اعتماد، اقتصاد را آرام و باثبات می کنند و با شفاف سازی قیمت برای هر چیزی که معامله می شود، نظمی فراگیر در اقتصاد جهانی بوجود می آورند.

بازار سهام

در این بازار، سهام شرکت های سهامی عام معامله می شود. هر سهم با قیمتی همراه است و سرمایه‌گذاران زمانی که در بازار عملکرد خوبی داشته باشند، از سهام کسب درآمد می‌کنند. شما با خرید سهام یک شرکت در واقع به نوعی سهامدار یا مالک بخشی از کل آن شرکت می شوید. خرید سهام آسان است اما چالش واقعی در انتخاب سهام مناسب است که برای سرمایه گذار درآمد کسب کند. شاخص های مختلفی وجود دارد که سرمایه گذاران می توانند از آنها برای نظارت بر عملکرد بازار سهام استفاده کنند. زمانی که سهمی با قیمت ارزان تر خریداری می شود و با قیمت بالاتر فروخته می شود، سرمایه گذار از فروش، درآمد کسب می کند.

روش دیگر برای معامله در این بازار، صندوق های سرمایه گذاری مشترک است. این صندوق ها به شما این امکان را می دهند که تعداد زیادی سهام را به طور همزمان خریداری کنید. این صندوق ها در مقایسه با خرید و فروش سهام به صورت منفرد، ریسک معاملات را کمتر کرده و آرامش بیشتری را برای سرمایه گذاران به همراه دارند.

بازار اوراق قرضه

این بازار فرصت هایی را برای شرکت ها و سازمان های دولتی فراهم می کند تا پولی را که برای یک پروژه و یا سرمایه گذاری نیاز دارند تأمین کنند. در بازار اوراق قرضه، شما به عنوان سرمایه گذار اوراق قرضه یک سازمان یا یک شرکت را می خرید و سازمان یا شرکت مورد نظر، مبلغ اوراق را در یک دوره توافق شده به اضافه بهره برمیگرداند. خرید اوراق قرضه یکی از کم ریسک ترین روش های سرمایه گذاری در بازارهای مالی است.

انواع مختلفی از اوراق قرضه وجود دارد. از جمله اوراق قرضه خزانه داری، اوراق قرضه شرکتی و اوراق قرضه شهرداری. برخلاف کالاها و خدماتی که قیمت آنها را قانون عرضه و تقاضا در بازار تعیین می کند، قیمت اوراق قرضه توسط بازارهای مالی تعیین می شود.

بازار کالا

در این بازار تاجران و سرمایه گذاران، منابع طبیعی یا کالاهایی مانند ذرت، روغن، گوشت، فلزات و غیره را خرید و فروش می کنند. قیمت چنین منابعی غیرقابل پیش بینی است و این بازار برای قیمت گذاری این کالاها و اقلام مهم ایجاد شده است. یک بازار آتی کالا نیز وجود دارد که در آن قیمت اقلامی که قرار است در زمان معینی در آینده تحویل داده شوند، از قبل تعیین و مهر و موم می شود.

بازار آتی کالاها قیمت نفت را نیز تعیین می کند. نفت مهمترین کالا در اقتصاد ایالات متحده و حتی جهان است. نفت در حمل و نقل، محصولات صنعتی، پلاستیک، گرمایش و تولید برق تأثیر بسزایی دارد. هنگامی که قیمت نفت افزایش می یابد، حدود یک هفته بعد اثر آن در قیمت بنزین مشاهده خواهد شد. اگر قیمت نفت و گاز بالا بماند، تاثیر آن در حدود شش هفته بعد روی قیمت مواد غذایی قابل مشاهده است.

یکی دیگر از کالاهای مهم در دنیا طلا است. قیمت طلا در شرایطی که عدم اطمینان اقتصادی زیادی در جهان وجود دارد، افزایش می یابد. بسیاری از مردم جهان طلا را به عنوان جایگزین مطمئن تری برای پول نقد یا ارز مد نظر قرار می دهند.

بازار فارکس

بازار فارکس بزرگترین و نقدشونده ترین بازار در جهان است. بازار فارکس یک بازار غیرمتمرکز جهانی است که در آن ارزهای مطرح در اقتصاد جهان خرید و فروش می شود. تقریباً حدود 88 درصد معاملات این بازار مرتبط با دلار آمریکا است. این بازار بر نرخ ارز و در نتیجه بر ارزش دلار و سایر ارزها تأثیر می گذارد. نرخ ارز بر اساس عرضه و تقاضا برای پول یک کشور و همچنین ثبات اقتصادی و مالی آن کشور تعیین می شود.

در این بازار بانک های مرکزی دولت ها، بانک های محلی، مؤسسه های مالی، شرکت های بزرگ و حتی افراد حقیقی در حال فعالیت و معامله هستند. تقریباً یک چهارم معاملات در این بازار توسط بانک‌ها و برای مشتریان شان انجام می‌شود. ارز یک کشور در بازار فارکس به تنهایی معامله نمی شود بلکه ارزها به صورت جفتی معامله می شوند. در واقع ارزش یک جفت ارز نشان می دهد که یک ارز در مقابل ارز دیگر چه بهایی دارد.

ارزهای دیجیتال

هر چند این بازار جزء بازارهای مالی رسمی بشمار نمی رود اما به دلیل توسعه و استقبال قابل توجه آن در سال های اخیر به معرفی آن می پردازیم. با پیشرفت تکنولوژی الکترونیک و روی کار آمدن سیستم های دیجیتال انتقال و ذخیره اطلاعات و به دنبال آن پیدایش اینترنت و شبکه های کامپیوتری، شخصی به نام ساتوشی ناکاموتو برای اولین بار در سال 2008 توکن دیجیتالی رمزگذاری شده ای را معرفی نمود که تحت یک شبکه کامپیوتری به نام بلاکچین قابل تبادل بود. او انواع بازار های مالی این توکن را به عنوان یک ارز معرفی نمود که می توان با استفاده از آن همانند سایر ارزهای با ارزش، نسبت به خرید کالا یا دریافت خدمات از آن استفاده نمود.

امروزه ارزهای دیجیتال دیگری با نام های متفاوت ساخته شده و توسط شرکت های پیشرو در زمینه فناوری های دیجیتال به مارکت ارزهای دیجیتال معرفی شده اند و تعداد آنها نیز در حال افزایش است. همه این توکن ها کریپتوکارنسی نامیده می شوند. با وجودی که هنوز از این توکن ها همانند ارزهای رایج فیات برای خرید و فروش گسترده کالا یا خدمات در جهان استفاده نمی شود این توکن ها در بازارهایی غیر رسمی نظیر صرافی های آنلاین در سراسر دنیا خرید و فروش می شوند.

تفاوت اساسی این توکن ها با ارزهای رایج فیات این است که وجود فیزیکی ندارند و تنها تحت شبکه های اختصاصی مبادله می شوند و دیگر اینکه برخلاف ارزهای فیات که پشتوانه هایی نظیر طلا و یا مالیات مردم در کشورهایی با اقتصاد در گردش دارند، ارزهای دیجیتال هیچ پشتوانه اقتصادی مطمئنی ندارند و ارزش آنها تنها بر اساس عرضه و تقاضای معامله گران این ارزها تعیین می شود. تفاوت دیگری که این ارزها را نسبت به ارزهای فیات متمایز انواع بازار های مالی می کند این است که هیچ دولت، نهاد یا سازمانی امکان نظارت و رهگیری تبادلات آن را ندارد و همین باعث شده که تبهکاران و افرادی که قصد پنهان کردن مبادلات مالی خود را دارند از آن برای پولشویی و یا خرید و فروش مواد مخدر، قاچاق انسان و یا کالاهای غیر قانونی استفاده نمایند. معامله گران فعال در این بازارها و برخی کارشناسان در زمینه فناوری معتقد هستند که آینده اقتصاد جهان در دست همین ارزهای دیجیتال خواهد بود.

نگاهی به مفهوم فراکاب و انواع بازار

بازار سرمایه یا بورس بازاری جذاب و پر ریسک است. هر فردی با هر میزان سرمایه‌ای می‌تواند وارد این بازار شده و در آن فعالیت داشته باشد. بازار سرمایه بازاری برای ارتباط و تعامل صاحبان سرمایه و صاحبان ایده و فعالیت است. این روزها به لطف اینترنت استفاده از سامانه‌های آنلاین آسان‌تر شده است و همین موضوع سرمایه‌گذارهای بسیاری را به بازار سرمایه جذب کرده است.

مبادلات این بازار همچون مبادلات در بازارهای سنتی و فیزیکی مثل زمین و ساختمان است اما دارایی‌هایی که در این بازار معامله می‌شوند، ماهیتی کاملاً متفاوت دارند. در این بازار دارایی‌هایی مثل سهام، اوراق مشارکت و … معامله می‌شوند. همین ویژگی بازار باعث ایجاد بورس‌های چهارگانه شد.

امروز قرار است در این مطلب از کافیکس با مفهوم فراکاب و انواع بازار آشنا خواهیم شد.

چند نوع بازار داریم؟

در سراسر جهان دسته‌بندی‌های مختلفی برای بازار بورس وجود دارد. در ایران هم چهار دسته‌بندی برای این بازار داریم که این دسته‌ها عبارتند از:

اوراق بهاردار

فعالیت بازار بورس در سال 83 فعالیت خود را آغاز کرد. سهام، حق تقدم سهام، اوراق مشارکت و دیگر اوراق بهادار دارایی‌هایی هستند که در بازار سرمایه معامله می‌شوند. سهام شرکت‌های بزرگ و معتبر در این بازار پذیرفته می‌گردد. بازار بورس اوراق بهادار تهران دو بازار دارد: بازار اول و بازار دوم. بازار اول دارای دو تابلو اصلی و فرعی است. این تابلوها برای پذیرش شرکت شرایط مختلفی دارند. این بازار نماد مختص به خود انواع بازار های مالی داشته و افراد حقیقی امکان فعالیت و معامله در آن را دارند.

فرا بورس

همچون بازار بورس، در بازار فرابورس هم سهام، حق تقدم و اوراق داد و ستد می‌شود با این تفاوت که در این بازار شرایط پذیرش شرکت‌ها متفاوت بوده و از بورس آسان‌تر است.

در این بازار امکان مشارکت و پذیرش شرکت‌های کوچکتر هم وجود دارد. بازار فرابورس دارای 5 بازار اصلی به نام‌های بازار اول، بازار دوم، بازار سوم، بازار پایه و بازار ابزارهای نوین است.

در بازار اول شرایط پذیرش، عرضه و نقل و انتقالات نسبت به بازار دوم بسیار سخت‌گیرانه‌تر است. معاملات عمده و بلوکی، حق تقدم، پذیره نویسی سهام و دیگر اوراق بهادار در بازار سوم معامله می‌شوند. اگر شرکتی شرایط پذیرش در سه بازار اول یعنی بازار اول و دوم و سوم را نداشته باشد، می‌تواند وارد بازار پایه شود. در بازار ابزارهای نوین هم ابزارهای مالی همچون صکوک معامله می‌گردد.

این بازار هم دارای نمادی مختص به خود است و افراد حقیقی می‌توانند به خرید و فروش در فرابورس بپردازند.

بورس کالا

کالاهایی همچون مواد خام شرکت‌های تولیدی، محصولات کشاورزی و … در بازار بورس کالا خرید و فروش می‌شوند. این بازار با هدف ایجاد تعادل در عرضه و تقاضای کالاها و همینطور تسهیل معاملات به وجود آمد. بازار بورس کالا هم نمادی مختص به خود دارد.

بورس انرژی

بازار بورس انرژی از سال 91 و با هدف ایجاد تعادل و قیمت‌هایی منصفانه فعالیت خود را شروع کرد. این بازار محلی برای داد و ستد حامل‌های انرژی است. دارایی‌های همچون نفت، گاز، بنزین و … در این بازار معامله می‌شوند

بازار بورس انرژی عرضه‌کننده‌ها و متقاضی‌های انرژی را به هم مرتبط می‌کند. این بازار هم نمادی اختصاصی دارد.

معرفی فراکاب

به نمادهای بورسی چهارگانه فراکاب (فرابورس، انرژی، کالا، بهادار) گفته می‌شود. درآمد شرکت‌های فوق بیشتر از طریق خدمات و کارمزد معاملات به دست می‌آید و ماهیت آن‌ها به هیچ شرکت دیگری در بازار بورس شباهت ندارد.

از مزیت این شرکت‌ها می‌توان به این نکته اشاره کرد که برای بالا بردن فروش و سودآوری نیازی به مواد اولیه، تجهیزات یا سرمایه بالا نیست. حقیقت این است که این شرکت‌ها تولیدی نبوده و ماهیت فعالیت آن‌ها متفاوت از ماهیت شرکت‌های قراردادی و ارائه‌کننده خدمات است.

یکی دیگر از مزیت‌های این نوع شرکت‌ها این است که به هیچ وجه بسته نخواهند شد و همراه با بازارهای چهارگانه به کار خود ادامه می‌دهند.

دانستن این نکته جالب است که نوسان‌های قیمت دلار و شرایط تحریم‌ها هیچ تأثیری بر فراکابی‌ها ندارد. علاوه بر این تغییرات نرخ بهره و اخبارهای مرتبط با آن هم اثری بر این شرکت‌ها ندارد. در واقع ساختار خدماتی و کارمزد محور فراکابی‌ها آن‌ها را جزو شرکت‌های مستقل از نوسان‌ها ساخته است.

کارمزی که شرکت‌های فراکاب دریافت می‌کنند به عنوان مالیات بین بورس، سازمان بورس و دولت در نسبت‌های مشخصی (که از قبل تعیین شده است) تقسیم می‌گردد و البته قسمتی از این کارمزد به عنوان درآمد شرکت بورس است. طبق این توضیحات، وقتی حجم معاملات زیاد شود، درآمد هم زیاد خواهد شد.

بازدهی سهام فراکاب چگونه است؟

احتمالاً این نکته را بارها شنیده‌اید که بازدهی سهام فراکابی‌ها بیش از سهام دیگر شرکت‌ها است. از آنجا که در محاسبه شاخص کل، مجموع ارزش شرکت‌ها مورد محاسبه قرار می‌گیرد، شرکت‌هایی که ارزش بالاتری دارند، اثر بیشتری هم بر شاخص کل دارند. در نتیجه با افزایش حجم معاملات، سهام‌دارهای فراکاب سود بیشتری به دست خواهند آورد چرا که درآمدی مستمر دارند و با کاهش بازدهی و زیان کمتری روبرو هستند.

به همین دلیل فراکابی‌ها گزینه‌ی مناسبی برای سرمایه‌گذاری به حساب می‌آیند.

لازم به ذکر است با توجه به آنچه خواندیم، می‌توان گفت که هر تغییری در مقررات مربوط به کارمزدها و همینطور تغییر در خط مشی سازمانی در بورس چهارگانه بر روی فراکابی‌ها اثر خواهد گذاشت. البته این تغییرات خود نیاز به ایجاد تغییرات اساسی در قوانین سازمان بورس است که نه فقط بر روی مفهوم فراکاب و انواع بازار بلکه بر روی همه‌ی شرکت‌ها اثرگذار خواهد بود.