حدضرر چیست و چگونه حد ضرر را تعیین کنیم؟
حد ضرر چیست؟ چگونه تعیین می‌شود؟
تصمیم‌گیری به‌موقع در بازار بورس، چه برای ادامه فعالیت و چه برای خروج از بازار، امری بسیار مهم است.
به گزارش بازار، همه افراد زمانی که شروع به سرمایه‌گذاری می‌کنند، هدفشان این است که سود بسیار زیادی کسب کنند و از ضرر کردن بیزارند. یکی از بازارهای بسیار ارزشمند و جذاب کشور برای سرمایه‌گذاری، بازار بورس است که در این بازار باید اطلاعاتی در زمینه حد ضرر بدانید تا علاوه‌بر حفظ سرمایه خود، سرمایه خود را افزایش دهید.
تصمیم‌گیری به‌موقع در بازار بورس، چه برای ادامه فعالیت و چه برای خروج از بازار، امری بسیار مهم است؛ زیرا با وجود نوسانات قیمتی این بازار ممکن است در برخی موارد با ضررهای جبران ناپذیری روبرو شوید. پس همانور که تا به اینجا گفته‌شد باید حد ضرر را مشخص کنید تا زمانی که بازار روندی خارج از توقعاتتان را پیش گرفت، سرمایه‌تان را از بازار بورس خارج کنید تا سرمایه‌ی شما زیان بیشتری را تجربه نکند. پس لازم است در ابتدا بدانید که حد ضرر چیست و چگونه باید آن را مشخص کنید.
حد ضرر چیست؟
قبل از آشنایی با مفهوم حد ضرر لازم است بدانید که کسب سود و زیان در بازار بورس بستگی به خود شخص دارد؛ یعنی همانطورکه گفته‌شد باید در نظر بگیرد که چه زمانی باید خارج شوید یا چه زمانی به فعالیت خود ادامه دهید. بازار سرمایه در طول بلند مدت سود خوبی می‌دهد اما همانطور که گفته‌شد باید بدانید در چه زمانی از بازار خارج شوید تا دچار ضررهای جبران ناپذیری نشوید. بطور کل می‌توان گفت که فروش به موقع سهام میزان سود و ضرر را مشخص می‌کند.
اما سوال اینجاست که از کجا باید بفهمیم در چه زمانی از بازار خارج شویم؟ دلیل مشخص کردن حدضرر چیست؟
برای جلوگیری از ضررهای بیش از حد و جبران ناپذیر، حدضرری مشخص می‌شود. همانطور که از اسمش پیداست، به معنی توقف ضرر است و از ارزش بسیار زیادی بین سرمایه‌گذاران برخوردار است؛ چرا که برای جلوگیری از کاهش سرمایه‌ی آنها استفاده می‌شود. در زمانی که سهم مدنظرمان روندی برخلاف تصورمان داشت و قیمت سهم نزدیک به قیمت حدضرر شد، برای مواجهه نشدن با زیان‌های جبران ناپذیر اقدام به فروش سهم می‌کنیم.
البته این موضوع فقط برای جلوگیری از کاهش سرمایه نیست، بلکه ممکن است روند نزولی بازار باعث کاهش سود نیز بشود که در وضعیت فعلی و با وجود تورم شدید، نباید بر روی این موضوع چشم پوشی کنیم.
در نظر داشته باشید اگر قصد سرمایه‌گذاری بصورت حرفه‌ای دارید، باید علاوه بر داشتن اطلاعات کافی در زمینه بازار بورس و اصطلاحات مربوط به ان، باید برنامه داشته باشید و هدفمند پیش بروید؛ زیرا بدون داشتن هدف و اطلاعات کافی با خسارت‌های جبران ناپذیری روبرو خواهید شد. پس می‌توان گفت که با تعیین حد ضرر می‌توان مشخص کرد که زمانیکه یک سهم به بیشترین سود خود رسید و یا در زمانی که سهم شروع به افت قیمت کرد، باید سریع از ان خارج شد.
مزیت حد ضرر چیست؟
همانطور که در تیتر قبلی اشاره شد بیشتر افرادی که بصورت حرفه‌ای در حال فعالیت در این بازار هستند، برای خود اطلاعات و هدفی را مشخص می‌کنند مانند: قیمت خرید و فروش سهم مدنظر، حد سود و زیان.
پس حتما یادتان باشد برای سهامی که می‌خرید حد ضرر مشخص کنید که این حد ضررها برای هر سهمی متفاوت است و همچنین میزان سود خود را نیز مشخص کنید.
نکاتی مهم در رابطه با حد ضرر
حد ضرر رابطه و نسبت مستقیمی با قیمت سهم دارد و با بالا رفتن قیمت هر سهم حدضرر نیز به همان نسبت افزایش می‌یابد.
معمولا ۱۰% قیمت خرید سهم را برای حدضرر سهم مشخص می‌کنند اما در نظر داشته باشید که قیمت حدضرر نباید فاصله زیادی با قیمت خود سهم داشته باشد، فرق نمی‌کند چه کم باشد یا زیاد باید فاصله متعادلی داشته باشد.
برای تعیین حد ضرر هر سهم خود باید دقت داشته باشید که به آن سهم به دید بلند مدت نگاه می‌کنید یا کوتاه مدت که در هر دوی این دوحالات حد ضرر متفاوت است.
حد ضررها را بدون ذلیل تغییر ندهید.
حتما حدضررهای خود را بشناسید و آنها را رعایت کنید زیرا همانطور که تا به اینجا گفته‌شد ممکن است باعث رخ داد زیان‌های سنگینی شود.
اگر دید میان‌مدت یا بلندمدت به سهام خود دارید، محدوده حد ضرر خود را، محدوده حمایتی معتبر قرار دهید.
روش‌های محاسبه حدضرر
محاسبه حد ضرر بستگی به میزان ریسک‌پذیر بودن معامله‌گر دارد و هیچ اساس ثابتی تا به امروز برای تعیین آن ارائه نشده‌است. پس دید کلی هر معامله‌گر نسبت به یکدیگر متفاوت است و همچنین مدت زمانیکه قرار است رو یک سهمی سرمایه‌گذاری شود بر روی حدضرر تاثیرگذار خواهدبود.
البته راهی متداول نیز هست که با کمک گرفتن از ابزارهای تحلیل تکنیکال و اندیکاتورها می‌توان حدضرر را محاسبه نمود. روش‌های زیر برخی از این روش‌ها می‌باشد:
تعیین حدضرر به روش ثابت: در این حالت افراد با توجه به وضعیت کلی بازار، میزن ریسک، انتظارات از سهم، مقدار سرمایه خود و . حدضرر خود را تعیین می‌کنند و به آن پایبند می‌مانند و در صورتی که قیمت سهم به قیمت حد ضرر کاهش یافت سهم مورد نظر را می‌فروشند.
تعیین حد ضرر به روش مکانیکال: با استفاده از اندیکاتورها و محاسبات عددی که برروی یک سهم مرد نظر اعمال می‌شود و همچنین می‌توان از نرم افزارهای موجود برای تحلیل تکنیکال نیز استفاده کرد تا بتوان حد ضرر را محاسبه نمود و اندیکاتورها را رسم کرد.
تعیین حد ضرر به روش تکنیکال و رسم نمودار: با استفاده از اطلاعات و دانش کافی در زمینه تحلیل تکنیکال می‌توان نمودارهای آنرا رسم کرد و با تحلیل این نمودارها حدضرر را پیدا کرد، البته در این زمینه به ابزارهای بیشتری نیاز است مانند: خط روند، اموتج الیوت، فیبوناچی و . که با استفاده از این موارد می‌توان به اطلاعات دقیق‌تری نسبت به حدضرر یک سهم دست یافت.
پیامدهای استفاده نکردن از حد ضرر
همانطور که گفته‌شد رعایت نکردن حد ضرر می‌تواند زیان‌های زیادی برای افراد داشته باشد. یعنی علاوه بر خسارت‌های مالی می‌تواند برروی احساسات و عواطف انسان نیز تاثیر بگذارد که در این حالت بهتر است هر فردی که در با ضرر روبرو شد در زمان نزدیک شدن قیمت سهم به حد ضرر آن را بفروش برساند و برای مدت کوتاهی از ورود دوباره به بازار جلوگیری کند.
این رویه زمانی استفاده می‌شود که سرمایه‌گذار دید حدضرر چیست و چگونه حد ضرر را تعیین کنیم؟ حدضرر چیست و چگونه حد ضرر را تعیین کنیم؟ کوتاه‌مدتی نسبت به سهام خود دارد و هر مرتبه با نزدیک شدن قیمت سهم به قیمت مشخص شده‌ی حدضرر اقدام به فروش آن می‌کند. پس بهتر است با بسراغ سهامی بریم که باید دید بلن مدتی به آنها داشت.
سخن آخر
همواره برای شروع فعالیت در بورس لازم است ابتدا اطلاعات کافی در زمینه بازار سرمایه داشته‌باشید تا بتوانید استراتژی‌های معاملاتی لازم خود را برای شروع سرمایه‌گذاری طراحی کنید، زیرا این روند باعث کمتر شدن ریسک سرمایه‌گذاری در این بازارمی‌شود. برای کم کردن این ریسک می‌توانید سهام‌های مختلفی بخرید، حد ضرر سهم‌ها را مشخص کنید و پرتفوی تشکیل دهید و. و. ، که همانطور که گفته‌شد این امر باعث جلوگیری از ریسک‌های این بازار می‌شود.
استراتژی حدضرر / چطور کمتر زیان کنیم؟
خیلی از معامله‌گران در بازار حتی با داشتن تحلیل‌های خوب هم نتوانسته‌اند سود خوبی بگیرند. به‌راستی چرا اینگونه است؟ تعریف درست از حدضرر کدام است؟ مفهوم ریسک در حدضرر چیست و سود منفی و ضرر در معاملات چه فرقی دارد؟ نکات مهم درباره حدضرر کدامند؟ اگر می‌خواهید جواب تمام این سوالات را بدانید و عملکرد خود را در معاملات بازارهای مالی افزایش دهید، تا آخر این مقاله با من همراه باشید.
چرا ضرر می‌کنیم؟
نوسانات قیمت در بازار سهام ممکن است هم به نفع ما باشد و هم به ضرر ما. یکی از راه‌هایی که می‌توانیم سود بیشتری در بازار بکنیم این است که فقط در صعودهای بازار شریک باشیم و ضررهای بازار روی ما تاثیرگذار نباشد.
اما این امر شاید فقط روی کاغذ عملی باشد و در واقعیت ممکن نیست. وقتی وارد بازارهای مالی می‌شوید، ریسک ضررهای بازار را هم به‌همراه سود آن پذیرفته‌اید. هیچ‌کسی در دنیا نمی‌تواند ادعا کند که من در بازار ضرر نکرده‌ام. یادتان باشد تنها کسی ضرر نکرده که هنوز وارد بازار نشده است. به همین منظور مقدار ضرر در معاملات را با ابزاری به نام حدضرر کنترل می‌کنند و به‌عنوان مثال می‌گویند که در معاملات خود حدضرر را رعایت کنید و به آن پایبند باشید.
تعریف حدضرر
همه کسانی که وارد بازارهای مالی شده‌اند، مشکلی در زمان خرید سهم ندارند. اما تشخیص قیمت و زمان فروش، همواره مسئله چالشی‌تری برای معامله‌گران بوده است.
اگر قیمت سهم بعد از خرید، بر خلاف انتظار ما شروع به کاهش کرد، یعنی اینکه ما در تحلیل و محاسبات خود دچار خطا یا اشتباه شده‌ایم.
در این وضعیت اگر مقدار حرکت خلاف جهت معامله ما بیش از حد انتظار باشد، می‌گوییم که به جهت جلوگیری از ضرر بیشتر، باید از معامله با حدضرر خارج شویم. این تعریفی عمومی و جامع از حدضرر است.
مقدار حدضرر چقدر است؟
در حقیقت هیچ فرمول ثابتی برای مقدار حدضرر وجود ندارد. درواقع حدضرر یک عامل نسبی و وابسته به زمان است که مستقیما با استراتژی معاملاتی یک معامله‌گر ارتباط دارد.
برای اینکه این مسئله را بهتر درک کنیم، باید کمی موشکافانه‌تر به قضیه نگاه کنیم. حتما این سوال را شنیده‌اید که فرق بین اصلاح و ریزش چیست؟
من سهمی را می‌خرم و بعد از مدتی متوجه می‌شوم که قیمت برخلاف جهت تحلیل من حرکت می‌کند و حدضرر معامله را فعال می‌کند. در اینجا و طبق تعریف عمومی حدضرر، من به جهت جلوگیری از ضرر بیشتر سهم را می‌فروشم. اما در عین ناباوری می‌بینم که قیمت بعد از حدضرر من شروع به افزایش کرده و حتی سقف‌های قبلی راهم شکسته است.
درواقع بین زمان‌های مختلف در نمودارها یک رابطه کلی وجود دارد. به‌عنوان مثال ریزش قیمت سهم در تایم پنج دقیقه، تنها یک اصلاح در تایم 30 دقیقه محسوب می‌شود. و ریزش در تایم یک‌ساعته هم تنها یک اصلاح در تایم روزانه است. همینطور ریزش قیمت در تایم روزانه هم می‌تواند تنها یک اصلاح در تایم ماهانه باشد. به‌این ترتیب می‌توانیم به تایم‌های بالاتر هم مراجعه کنیم و می‌فهمیم که ریزش و اصلاح یک عامل وابسته به زمان است.
در مورد حدضرر هم دقیقا این نکته صدق می‌کند و برای همین حدضرر من در معامله‌ای، نقطه خرید معامله‌گر دیگری است. این نکته‌ای است که معمولا کسی به آن توجه نمی‌کند.
برای همین منظور وقتی قیمت‌های بازار سهام آمریکا در حال ریزش سنگین هم باشد، درحالی‌که همه درحال فرار و پیدا کردن راهی برای فروش سهم در قیمت‌های بالاتر هستند، سرمایه‌گذاری همچون «وارن بافت» اعلام می‌کند که این بهترین فرصت برای خرید است.
فرق دیدگاه (استراتژی) معامله‌گران اینجا است که خودش را نشان می‌دهد و باعث می‌شود که وارن بافت، سی سال سهامدار کوکاکولا باشد. سوال مهم این است که شما سهم را برای چه مدت خریداری می‌کنید؟ 5 سال، 10 سال، یا 20 سال؟
هرچه دیدتان بلندمدت‌تر باشد نگاهتان به بازار هم عوض خواهد شد. برای همین منظور می‌گوییم که حدضرر هم یک مولفه نسبی وابسته به زمان است. یعنی وقتی من دیدگاهم برای 20 سال آینده سهم درنظر گرفته شده، پس نباید با کوچکترین منفی در بازار دچار استرس شوم. زیرا مدیریت سرمایه من برای قیمت‌های امسال و یا سال آینده نیست، پس حدضرر من هم باتوجه به نوع استراتژی بلندمدتی که دارم باید درنظر گرفته شود.
حدضرر واقعی و حدضرر احساسی
به‌طور کلی می‌توان گفت که ضرر از ذهن ما سرچشمه می‌گیرد و بعد روی روان و احساسات ما تاثیر می‌گذارد که درنهایت باعث تصمیم‌گیری‌های هیجانی و غیرهیجانی در معاملات ما می‌شود.
وقتی ما سهمی را می‌خریم، از لحظه‌ای که قیمت سهم کمتر از قیمت خرید ما می‌شود، هورمون‌های استرس بیشتری در بدن ما شکل می‌گیرد. در اصل این همان شروع حدضرر احساسی است. قیمت تا کجا پایین می‌آید؟ این یک اصلاح موقت است یا یک نزول؟ این‌ها همه سوالاتی هستند که در زمان حدضرر احساسی به‌سراغ ما می‌آیند.
از آنجایی که احساسات ما یک حدی دارد و بیشتر از آن حد ممکن است که کنترلشان از دست ما خارج شود، ما حدضرر واقعی را تعریف می‌کنیم. درواقع حدضرر واقعی برابر است با نهایت آستانه فشار حدضرر احساسی. به‌عبارت ساده‌تر ما تا کجا ضرر را می‌توانیم تحمل کنیم.
حدضرر واقعی وارن بافت
وارن بافت در یازده سالگی، سه سهام ممتاز خدمات شهری را به قیمت هر سهم ۳۸ دلار برای خود و خواهر کوچک‌ترش دوریس خریداری کرد.
کمی بعد از خرید سهام، ارزش آن به زیر ۲۷ دلار رسید. وارن با اینکه ترسیده بود، سهام خود را آن‌قدر نگه داشت تا ارزش آن به ۴۰ دلار رسید و او بلافاصله سهام خود را فروخت.
در تمام این مدت، حدضرر احساسی وارن بافت فعال شده بود تا جایی‌که دیگر تحمل فشار احساسات وارده را نداشت. در همین حال، حدضرر احساسی او به حدضرر واقعی تبدیل شد و باعث شد تا تصمیم خروج بگیرد.
اما جالب است بدانید که وارن بافت هم گاهی اشتباه می‌کند. زیرا کمی بعد، ارزش سهام خدمات شهری تا ۲۰۰ دلار بالا رفت. این تجربه یکی از درس‌های اساسی سرمایه‌گذاری را به او یاد داد که صبر دربازارهای مالی یک موهبت است.
مفهوم حد ضرر در سرمایه‌گذاری و نحوه تعیین حد ضرر
هیچ سرمایه گذاری نیست که در طول عمر معاملاتی خود نوسانات قیمتی یا حتی زیان در معامله را تجربه نکرده باشد. این نوسانات و تصمیم گیری صحیح و به موقع برای خروج از موقعیت سرمایه گذاری یا ادامه آن, همواره یکی از دغدغه‌های اصلی سرمایه‌گذاران بوده است. در این مطلب قصد داریم درخصوص مفهوم حد ضرر, ضرورت تعیین آن در معاملات و سرمایه‌گذاری‌های خود و همچنین نحوه محاسبه آن اطلاعاتی ارائه دهیم.
اشتباه در معاملات امری طبیعی است؛ چرا که بازارهای مالی محیطی پویا دارند و همچنین شرایط متغیر و کلان سیاسی و اقتصادی نیز بر آن تأثیرگذار است. در این بحث تفاوتی که میان معامله‌گران وجود دارد در تعداد معاملاتی که با ضرر انجام داده‌اند، نیست بلکه در نحوه برخورد آنها با شرایط نامطلوب بازار پایبندی به اصول معاملاتی و پذیرفتن سریع اشتباهات است. هنگامی‌که قیمت برخلاف انتظار ما حرکت می‌کند، اگر به‌موقع از بازار خارج شویم، از گسترش زیان جلوگیری کرده‌ایم و سرمایه خود را حفظ نموده‌ایم. بسیاری از معامله‌گران تازه‌کار به صورت احساسی و بدون در نظر گرفتن قواعد انجام یک معامله موفق، تصمیم‌گیری می‌کنند و بنابراین هرگز تمایلی به باور زیان نداشته و سعی در توجیه معامله اشتباه خود دارند. درنهایت زیان‌های بالاتری را تجربه می‌کنند و دچار حس ناامیدی، شکست و سرخوردگی از بازارهای مالی می‌شوند.
حال این سوال پیش می‌آید؛ اگر ما سهمی را خریداری کردیم و قیمت آن کاهش یافت، تا چه زمانی سهم را نگهداری کنیم و چه حد ضرری برای آن در نظر بگیریم.
مفهوم حد ضرر
تشخیص قیمت و زمان فروش سهام، نیاز به تجربه و اطلاعات کافی دارد. برای حفظ سرمایه و رسیدن به سود، لازم است قبل از خرید هر سهمی روندها، مقاومت‌ها حمایت‌ها، وضعیت بنیادی و… سهم را بررسی کنیم. با بررسی کامل یک سهم، این انتظار وجود دارد که قیمت سهم صعودی باشد و به سود مورد نظر برسد. حال اگر بعد از خرید یک سهم برخلاف انتظار ما قیمت آن شروع به کاهش کرد، به این معنی است که یا در محاسبات خود اشتباه کرده‌ایم یا بر خلاف روند بازار، وارد شده‌ایم و تحلیل درستی از سهم نداشتیم. در این وضعیت دو راه پیش روی ما قرار دارد:
۱-صبر کنیم تا بعد از کاهش قیمت، سهام دوباره به قیمت مورد نظر ما برسد.
۲-بعد از اندکی کاهش بلافاصله از سهم خارج شویم.
باقی ماندن در سهام بدون هیچ برنامه‌ای تا زمانی که به قیمت موردنظر ما برسد، ریسک زیادی دارد چرا که می‌تواند منجر به از دست رفتن بخش اعظمی از سرمایه شود. خروج از سهام بعد از تحمل مقداری کاهش، منطقی‌تر به نظر می‌رسد؛
یک سرمایه‌گذار حرفه‌ای با بررسی کامل سهمی را می‌خرد و حد سود و زیان را تعیین می‌کند. در صورتی که به سود مورد نظر دست یافت یا سهم به مقاومت خود رسید، از سهم خارج می‌شود. زیرا هیچ سهمی برای همیشه حالت صعودی نخواهد داشت. ولی اگر سهام بجای رشد، افت کرد و به حد ضرر رسید، بلافاصله باید از سهم خارج شد. اگر بازار بورس روند نزولی داشته باشد، حد زیان در کل بازار باید در نظر گرفته شود و اگر به آن حد رسید، کاملا از بازار خارج می‌شویم و تا زمان بازگشت بازار به روند طبیعی، نظاره‌گر می‌مانیم. در این حالت باید از سهامی که به حد ضرر هم نرسیده خارج شویم.
افرادی که با مطالعه و شناخت از بازار مورد نظر و توجه به میزان سرمایه خود، سرمایه‌گذاری می‌کنند به‌طور حتم برای خود اهداف قیمتی تعیین کرده‌اند. این اهداف شامل مواردی از جمله قیمت خرید، قیمت فروش، مقدار سود و مقدار زیان است. برای سرمایه‌گذاری در بورس باید ابتدا انتظارات خود را تعریف کنیم و به سوالاتی نظیر زمان ورود یا خروج در یک سهم، سود مورد انتظار و میزان زیانی که حاضر به پذیرش آن هستیم، پاسخ دهیم. دانستن این نکته حائز اهمیت است که اگر معامله موفقی را انجام دادیم کجا خارج شویم و اگر معامله ما به هر دلیلی، مخالف انتظار ما پیش رفت آنگاه چه مقدار ضرر باید متحمل شویم.
حد ضرر ابزاری است که سرمایه‌گذاران به کمک آن می‌توانند درصورتی‌که سود موردانتظار محقق نشد، از ضرر بیشتر و از بین رفتن اصل سرمایه جلوگیری کنند.
عدم تعیین حد ضرر به معنی نگهداری سهم تا زمان نامعلومی است. این فرآیند می‌تواند حتی تا جایی که نیمی از سرمایه خود را از دست بدهیم، ادامه داشته باشد. نکته‌ای که وجود دارد این است که امکان دارد بعد از فروش، سهم روند صعودی بگیرد. در این صورت نباید به این فکر کنیم که شاید بهتر باشد، حد سود یا حد ضرر نداشته باشیم. زیرا عدم تعیین حد سود و حد ضرر به معنی نداشتن برنامه برای سرمایه‌گذاری و عدم‌مدیریت سرمایه و ریسک است. برای حفظ سرمایه پیش از انجام هر معامله باید حد ضرر مناسب را پیدا کرده و به آن پایبند باشیم. پایبندی به حد ضرر یعنی در صورت رسیدن قیمت به آن نقطه، معامله بدون هیچ‌گونه تردیدی بسته شود. سرمایه‌گذاری موفق است که بتواند زیان خود را حداقل نماید.
تفاوت معامله‌گر حرفه‌ای با دیگران در مواجهه با زیان در معاملات
یکی از بارزترین تفاوت‌های معامله‌گران موفق نسبت به سایر معامله‌گران نحوه برخورد آنها در شرایط نامطلوب بازار است. زمانیکه قیمت برخلاف انتظار ما حرکت می‌کند، اگر به‌موقع از بازارخارج شویم، از افزایش زیان جلوگیری می‌شود و سرمایه ما حفظ می‌گردد.
یکی دیگر از تفاوت‌های معامله‌گر حرفه‌ای و غیرحرفه‌ای در این است که معامله‌گر غیرحرفه‌ای پس از رسیدن به حد ضرر و خروج از معامله چنانچه قیمت سهام افزایش یابد، از تعیین حد ضرر پشیمان می‌شود و حتی امکان خرید اما معامله‌گر حرفه ای به دنبال ضعف و اشکال موجود در استراتژی معاملاتی خود می‌گردد.
مزیت تعیین حد ضرر چیست؟
برای توضیح کاربرد حد ضرر با یک مثال شروع می‌کنیم. فرض کنید سهمی را خریداری کرده‌اید و قیمت آن رو به کاهش می‌رود. چنانچه قیمت سهم موردنظر پس از یک سال دوباره به قیمت اولیه بازگردد، شما از نظر معاملاتی زیانی متحمل نشده‌اید. اما از نظر سرمایه‌گذاری این فرآیند برای شما هزینه فرصت سرمایه‌گذاری در این یک سال ایجاد کرده است. به این معنا که فرصت‌های سرمایه‌گذاری را در موقعیت‌های سودآور دیگر از دست داده‌اید. با این توضیح یکی از مزیت‌های اصلی حد ضرر را علاوه‌بر جلوگیری از افزایش زیان، می‌توانیم جلوگیری از خواب سرمایه نیز بدانیم.
محاسبه حد ضرر
روش‌های متعددی برای محاسبه حد ضرر در معامله وجود دارد. برخی از این روش‌ها با توجه به فاصله قیمتی از نقطه خرید سهام است و برخی توسط اندیکاتورها و ابزار تحلیل تکنیکال تعیین می‌شود. در ادامه به بررسی چند مورد از پرکاربردترین روش‌های محاسبه حد ضرر می‌پردازیم.
- تعیین حد ضرر ثابت
- حد ضرر مکانیکال
- حدضرر تکنیکال و ترسیمی
تعیین حد ضرر ثابت
در روش تعیین حد ضرر ثابت، معامله‌گر مقدار مشخصی را به‌عنوان حد ضرر در نظر می‌گیرد و زمانیکه قیمت به آن نقطه رسید، اقدام به فروش می‌کند. در این روش به دو صورت حد ضرر محاسبه می‌شود.
۱-تعیین مقدار ثابت عددی: در روش مقدار ثابت عددی، معامله‌گر عدد ثابتی را به‌عنوان حد ضرر تعیین می‌کند. به‌عنوان مثال حد ضرر ۲۰ تومانی را برای خرید خود در نظر می‌گیرد و هر زمان که قیمت سهم به اندازه ۲۰ تومان نسبت به قیمت خرید کاهش یافت، اقدام به فروش می‌کند.
۲-تعیین مقدار ثابت درصدی: در این روش معامله‌گر درصد ثابتی از قیمت خرید را ملاک محاسبه حد ضرر قرار می‌دهد و زمانیکه قیمت سهم از مبلغ درصدی تعیین شده پایین‌تر رفت، از معامله خارج می‌شود. به‌عنوان مثال اگر سهمی را ۵۰۰ تومان خریداری کرده باشیم و حد ضرر را ۱۰ درصد در نظر گرفته باشیم، با رسیدن به قیمت ۴۵۰ تومان باید از معامله خارج شویم.
چند نکته درخصوص تعیین حد ضرر به شیوه درصد ثابت:
- قانون ۸ درصدی؛ برخی معتقدند معمولاً سهامی که به خوبی و براساس تجزیه و تحلیل دقیق بنیادی و تکنیکال انتخاب شده و در زمان و قیمت مناسب آن را خریداری کرده باشیم، به‌ندرت با کاهش درحد ۸ درصدی نسبت به قیمت خرید مواجه می‌شود. بنابراین هرگاه سهام شما بیش از ۸ درصد از قیمت خرید خود را از دست داد، باید از معامله خارج شوید و بدانید چیزی در استراتژی معاملاتی شما اشتباه است.
- از معمول‌ترین محدوده‌هایی که برای تعیین حد ضرر در نظر گرفته می‌شود، محدوده ۵ الی ۱۵ درصدی نسبت به قیمت خرید سهام است. البته محدوده کاملاً یکسانی برای همه سرمایه‌گذاران وجود ندارد. اما اغلب بازه در نظر گرفته‌شده برای حد ضرر، بین ۵ تا ۱۵ درصد از قیمت خرید است.
- در دوران پس از خرید، رفتار سهم نسبت به کل بازار و صنعت باید مورد توجه قرار گیرد. چنانچه سهام شما در بازار در حال رشد، در جای خود باقی بماند (اصطلاحاً به این حالت درجازدن می‌گویند) این می‌تواند یک هشدار باشد. بنابراین اگر رشد سهام شما در مقایسه با رشد بازار ناچیز است، باید سهام را بار دیگر مورد مطالعه قرار دهید، حتی زمانیکه ۸ درصد از قیمت خرید شما پایین‌تر نیامده باشد. چرا که داشتن چنین سهمی برای شما هزینۀ فرصت به‌همراه خواهد داشت.
تعیین حد ضرر مکانیکال
در روش‌های تعیین حد ضرر به شیوه مکانیکال برای محاسبه و تعیین نقطه ضرر از اندیکاتورها استفاده می‌شود. در اینجا نگاهی مختصر به روش‌های مورداستفاده در این شیوه داریم. برای مطالعه بیشتر و کامل‌تر، می‌توانید به منابع تخصصی‌تر در حوزه محاسبه حد ضرر مراجعه نمایید.
۱- روش پارابولیک سار (Parabolic SAR)
در این شیوه از ترسیم نمودار برای محاسبه و تعیین حد ضرر استفاده می‌شود.
۲- میانگین متحرک (Moving Average)
در این روش از میانگین متحرک که قیمت سهام را در یک دوره زمانی نشان می‌دهد، استفاده می‌شود.
حد ضرر تکنیکال و ترسیمی
برای تعیین حد ضرر به روش تکنیکال از ابزارهای ترسیم نمودار که در تحلیل تکنیکال موجود است استفاده می‌شود.پ
مبنای حد ضرر
از آنجا که قیمت آخرین معامله مدام در حال تغییر است معمولاً برای محاسبه حد ضرر، قیمت پایانی را مبنا قرار می‌دهند. البته گاهی سرمایه‌گذارانی که با هدف نوسان‌گیری معامله می‌کنند، مبنای محاسبه خود را قیمت آخرین معامله قرار می‌دهند.
نحوه اعمال حد ضرر
برای تعیین حد ضرر در یک معامله دو عامل مهم باید در نظر گرفته شود. یکی از این عوامل حجم معامله و دیگری قیمت سهام است. چنانچه حجم معامله به مقدار مشخصی برسد و قیمت از یک حد تعیین شده‌ای کمتر شود، حد ضرر فعال می‌شود. درنتیجه برای فعال شدن حد ضرر تنها رسیدن به حجم مشخصی یا رسیدن قیمت به محدوده حد ضرر کافی نبوده و این دو شرط باید به‌صورت هم‌زمان برقرار شود.
عوامل موثر در تعیین حد ضرر
از جمله عوامل موثر بر تعیین حد ضرر، می‌توانیم به ویژگی‌های سرمایه‌گذار از نظر ریسک‌پذیری و دیدگاه زمانی او در سرمایه‌گذاری اشاره کنیم. اما به صورت کلی عوامل تاثیرگذار بر این فرآیند را می‌توان موارد زیر در نظر گرفت:
- خط روند حمایت مهم یا کف قیمتی سهم
- فیبوناچی
- امواج الیوت
- الگوهای نموداری
- کف دوقلو
- الگوی سروشانه
جابه‌جایی حد ضرر
تغییر موقعیت حد ضرر به نقطه ای بالاتر یا پایین‌تر، به معنی تعیین حد ضرر شناور یا متغیر است. به‌عنوان مثال زمانیکه یک سهم را روی قیمت ۲۵۰ تومان می‌خریم، حد ضرر را برای آن در نقطه ۲۳۰ تومان قرار می‌دهیم. چنانچه قیمت سهم افزایش یافت و به نقطه ۳۳۰ تومان رسید، حد ضرر را در نقطه بالاتری مثلا روی قیمت ۳۰۰ تومان قرار می‌دهیم. به این فرآیند تغییر حد ضرر باتوجه به روند قیمت سهام گفته می‌شود.
نکات اصولی در تعیین حد ضرر
قانون کلی برای تعیین حد ضرر وجود ندارد. اما نکات قابل توجهی وجود دارد که برای تعیین آن باید در نظر گرفته شود. از جمله این موارد می‌توان به موارد زیر حدضرر چیست و چگونه حد ضرر را تعیین کنیم؟ اشاره نمود:
۱- حدضرر یا حد توقف زیان به معنی آن است که وقتی کاهش قیمت سهام به حد مشخص و تعیین شده‌ای رسید، باید آن را بفروشیم تا از ضرر بیشتر جلوگیری شود.
۲- کم شدن سود هم نوعی زیان است، بنابراین زمانیکه قیمت سهام بالا رفت حدضرر را نیز باید متناسب با قیمت افزایش داد.
۳- یکی از رایج‌ترین اشتباهات تغییر حد ضرر بدون دلیل فنی و منطقی است. بدین ترتیب که با نزدیک شدن قیمت به حد ضرر معامله‌گر اقدام به تغییر یا حذف آن کرده و منتظر کمتر شدن یا از بین رفتن زیان می‌ماند. با وجود اینکه ممکن است در مواردی این حرکت موجب جبران یا کمتر شدن زیان شود، اما حدضرر چیست و چگونه حد ضرر را تعیین کنیم؟ در بلندمدت نتیجه‌ای جز از بین رفتن برنامه و استراتژی سرمایه‌گذاری نخواهد داشت.
۴- حدضرر نباید بیشتر از ۱۰درصد مبلغ خرید باشد. به این معنا که بیش از ۱۰ درصد مبلغ خریدتان را نباید از دست دهید.
۵- حد ضرر را نباید با فاصله خیلی زیاد یا خیلی کم از قیمت خرید قرار دهید.
۶- اگر روند بازار و شاخص صعودی باشد بعد از رسیدن به حد سود بدون اینکه سهم را بفروشیم، فقط حد ضرر را تعریف می‌کنیم؛ ولی اگر روند بازار نزولی و شاخص در حال اصلاح باشد، باید بعد از رسیدن به حد سود، یا به‌طورکامل از سهم خارج شویم یا اینکه بخشی از سهام را با سود فروخته و برای مابقی، حدضرر شناور (trailing stop) در نظر بگیریم.
۷- در تعیین حد ضرر، دیدگاه زمانی یک سرمایه‌گذار بسیار حائز اهمیت است. حد ضرر برای معاملات کوتاه‌مدت با حد ضرری که برای معاملات بلندمدت تعریف می‌شود، متفاوت است.
۸-حد ضرر را در معاملات کوتاه‌مدت روی محدوده حمایت در موج نزولی قبلی قرار دهید. (به شرطی که بین ۸ تا ۱۰ درصد باشد.)
۹- حد ضرر را در خریدهای میان‌مدت و بلندمدت روی محدوده حمایتی معتبر تعیین کنید. (بین ۱۰ تا ۲۰ درصد پایین‌تر از قیمت خرید)
۱۰- وقتی مقاومت یک سهم شکسته شد و قیمت سهم در بالای محدوده مقاومتی تثبیت گردید، حد ضرر را روی مقاومت شکسته شده که حالا به‌عنوان حمایت عمل می‌کند، قرار دهید.
نتیجه‌گیری
تا به اینجا سعی کردیم نکاتی را درخصوص مفهوم و اهمیت تعیین حد ضرر و شیو‌ه‌های محاسبه آن و نکاتی که در این زمینه باید مورد توجه سرمایه‌گذاران قرار گیرد، بیان کنیم.
همانطور که گفته شد تعیین حدضرر در سهام با توجه به روند بازار، نوع سهام، رفتار سرمایه‌گذار و ریسک‌پذیری او متفاوت است و هیچ قانون کلی در این زمینه وجود ندارد. اما نکاتی وجود دارد که به سرمایه‌گذار برای تعیین حد زیان موثر و منطقی و انجام معاملات حرفه‌ای کمک خواهد کرد. به برخی از این موارد در بالا اشاره شد. در اینجا به‌عنوان سخن پایانی نکاتی را بیان می‌کنیم.
منظور از حد ضرر یا stop loss چیست؟
بطور کلی می توان گفت حد ضرر یا استاپ لاس Stop loss یعنی بازه ای از قیمت که شما انتخاب می کنید تا معاملات ضررده بسته شوند تا از ضرر بیشتر جلوگیری کنید.البته گاهی اوقات دستور استاپ لاس می تواند در سود نیز عمل کند یا حتی در نقطه صفر به صفر.
اما بطور کلی باید اذعان کرد که حد ضرر یا استاپ لاس در معاملات بسیار ضروری حدضرر چیست و چگونه حد ضرر را تعیین کنیم؟ بوده و جز اصلی معاملات در بازارهای مالی می باشد. بطور کلی در تمام استراتژی های معاملاتی سوده در بازار های مالی شما باید مقدار ریسک و حد ضرر را به راحتی باید بتوانید محاسبه کنید. در غیر این صورت یک گام اصلی از سیستم معاملاتی ناقص خواهد ماند. در تمام مراحل معاملات مارجینی و غیر مارجینی شما صد در صد نیازمند به دانستن حداکثر ضرر احتمالی هستید و لازم هست که به صورت دستی یا اتوماتیک آنرا اعمال کنید.
با توجه به این که نوسان های بازار می تواند بسیار زیاد باشد و بستن بصورت دستی ممکن است مقدور نباشد پیشنهاد می کنیم که حتما در معاملات خود در دستورات تنظیم شده در کارگزار فارکس یا هر کارگزاری دیگر حتما حد ضرر یا استاپ لاس را قرار دهید تا خود کار اعمال شود.
در بروکرهای فارکس معمولا دستور ضرر در اولیت قیمت قابل دسترس در بازار اجرا می شود و همینطور برای سایر دستور ها مثل حد سود. و گاها ممکن است شما ببینید که دستور بستن معاملات شما با کمی اختلاف یا بشتر انجام شده باشد و این به معنی این است که قیمت لازم برای اجرای دستورات در بازار موجود نبوده است.اما فرموش نکنید بطور کلی اجرا دستورات معاملاتی در تمامی کارگزارن بازار فارکس و سایر بازارهای مالی امری نسبی است و بسته به شرایط می تواند متغییر باشد.
مواردی که برای گذاشتن و تنظیم استاپ لاس ( حد ضرر ) اصولی باید به آنها توجه کنیم:
مقدار پول مشخص در ریسک: تا زمانی که شما درصد پول درگیر شده به معامله را ندانید نمی توانید مقدار صحیح استاپ لاس را حساب کنید. شما باید بدانید در سیستم معاملاتی و مدیریت سرمایه شما چه مقدار ضرر برای هر معامله تعریف شده است، ۰٫۱ درصد ، ۱ درصد یا ۳ درصد یا بیشتر.
پیوت های قیمت: پیوت های قیمت یا Pivot Point ها قیمت هایی هستند که بیشترین پتانسیل چرخش قیمت در آنها وجود دارد و معمولا در گذشته قیمت ها روی این قیمت ها تغییر مسیر داده اند. این قیمت ها نقاط حمایت و مقاومت بازار support و resistance را می توانند تعیین کنند و تریدر ها به انها توجه خاصی دارند تا به کمک این قیمت ها حد ضرر خود را تعیین کنند.
سقف و کف روزانه: قیمت های بالا و پایین گذشته مانند یک خط کش ابعاد احتمالی بازار را نشان می دهند و می توان نقاط عرضه و تقاضا را به کمک آنها حدس زد. بدون دانستن این قیمت ها در استاپ لاس شما موفق نخواهید بود.
سقف و کف قیمت های هفتگی: قیمت های اوج بازار در هفته های گذشته و یا کف های قیمتی در هفته های قبل نقاط خوبی برای چرخش مجدد قیمت ها هستند و در تعیین استاپ لاس ( حد ضرر ) و تیک پروفیت ( حد سود ) بسیار تاثیر گذارند.
ترند های تایم های بالاتر: ترندهای قیمتی در بازه های زمانی بالاتر هم برای ورود به معاملات راهنمای خوبی هستند و هم برای تعیین حد ضرر احتمالی و خروج از بازار.
سطوح فیبوناچی: درصد ها و سطوح فیبوناچی قیمت های احتمالی برای حمایت و مقاومت هستند و برای انجام معاملات این قیمت ها را باید حتما از قبل بر روی چارت تحلیل تکنیکال خود علامت بزنید.
میانگین های قیمت: میانگین قیمت های گذشته و اختلاف قیمت جاری بازار از آنها ابزار و معیار خوبی برای پیش بینی ترند احتمالی است اما مسلما به تنهایی کافی نیست. اما دانستن میانگین روزها و ساعت های گذشته بازار برای انجام معاملات و تعیین استاپ لاس اصولی ( حد ضرر اصولی ) بسیار مهم خواهد بود.
کاربران نوبیتکس با تعیین حد ضرر سود معاملات خود را حفظ می‌کنند
نوبیتکس با اعلام اینکه بعد از این کاربران این صرافی ارز دیجیتال امکان حفظ بیشتر سود خود از معاملات را خواهند داشت، از اضافه شدن ویژگی حدضرر به امکانات نوبیتکس خبر داد.
تعیین حد ضرر یا استاپ‌لاس، امکان جدید صرافی ارز دیجیتال نوبیتکس است که کاربران می‌توانند پس از فعال‌سازی این امکان، حد زیان خود را در معاملات تعیین کنند و سود بیشتری از نوسانات بازار رمزارزها به دست آورند.
نوسانات قیمت بیت‌کوین و سایر رمزارزها گاهی اوقات بسیار زیاد می‌شود و این موضوع باعث شده سرمایه‌گذاران به دنبال این نوسانات، ناگهان با ریزش قیمت‌ها، بخشی از سودشان را از دست دهند و یا وارد ضرر شوند.
کارشناسان بر این باورند، یکی از مهمترین نکاتی که فعالان بازار رمزارز باید مورد توجه قرار دهند این است که زمان مناسب برای خروج از معاملات را برای حفظ سود و همچنین حفظ اصل سرمایه، در نظر بگیرند و از ابزارهای مدیریت ریسک استفاده کنند.
حدضرر چیست و چطور به مدیریت معاملات کمک می‌کند؟
زمان مناسب برای حدضرر چیست و چگونه حد ضرر را تعیین کنیم؟ خروج از معاملات را، حد ضرر تعیین می‌کند. به این ترتیب که کاربران در هر معامله‌ای مشخص می‌کنند که در صورت ریزش بازار و رسیدن قیمت به نقطه‌ای مشخص، رمزارزشان به‌صورت خودکار به فروش برسد و از ضرر بیشتر جلوگیری کند. البته افراد می‌توانند با بالا رفتن قیمت، حد ضررشان را بالاتر بیاورند.
نوبیتکس در توضیح کارایی این ویژگی اعلام کرده که تعیین حد ضرر یا استاپ لاس، هم برای کسانی که روزانه ترید می‌کنند مناسب است و هم برای کسانی که سرمایه‌گذاری میان‌مدت یا بلندمدت کرده‌اند. به این ترتیب کاربران می‌توانند با توجه به استراتژی معاملاتی خود، قیمت مشخصی را برای فروش و خروج از معامله تعیین کنند.
همچنین برخی از فعالان حرفه‌ای بازار رمزارزها با توجه به وضعیت نمودارها و کندل‌ها، حد سود و حد ضررشان را تعیین می‌کنند و بعد از اینکه معاملاتشان در قیمت اعلامی بسته شد، بار دیگر با خرید جدید، وارد معامله‌ای دیگر می‌شوند.
ازسوی دیگر، خریداران رمزارز می توانند از طریق این سرویس، با تعیین خطوط مقاومت قیمت، مشخص کنند که در صورت شکسته شدن مقاومت، سفارش خریدشان فعال شود.
به طور مثال اگر قیمت بیت کوین 39 هزار دلار است، تریدر با تشخیص مقاومت 40 هزار دلار، روی قیمت 40 هزار و 200 دلار سفارش خرید می‌گذارد تا در صورت عبور قیمت از این مقاومت مهم و آغاز احتمالی روند صعودی، سفارش خریدش فعال شود.
آیا استاپ لاس همیشه خوب است؟
نکته‌ای که باید به آن توجه کرد این است که کاربران با تعیین حد ضرر، باید مراقب باشند تا از بازار جا نمانند و در صورتی که به اصطلاح استاپشان خورد، با زیر نظر گرفتن وضعیت بازار و همچنین استراتژی معاملاتی خودشان، در قیمتی مناسب ورود کنند.
از سوی دیگر، یکی از مشکلات برخی صرافی‌ها این است که با توجه به تعداد کم کاربران و معاملات، عمق بازار کمی دارند و استاپ لاس در آنها عمل نمی‌کند. در واقع در حالی که کاربر با خیالی آسوده حد ضرر خود را تعیین کرده، این حد ضرر برایش فعال نمی‌شود؛ چراکه با توجه به عمق کم معاملات در این صرافی‌های کوچک، خریداری برای قیمت معین‌شده وجود ندارد و کاربر ضرر سنگینی می‌کند.
صرافی ارز دیجیتال نوبیتکس این امکان را در سایت و اپلیکیشن خود ایجاد کرده و کاربران با بروزرسانی نسخه 3.8.1 اپلیکیشن، می‌توانند درخواست فعال‌سازی حد ضررشان را ثبت کنند. حد ضرر نوبیتکس به‌صورت نسخه بتا ارائه شده و تاکنون برای تعداد زیادی از درخواست‌ها فعال شده است و در روزهای پیش‌رو، روزانه برای تعداد بیشتری از کاربران فعال خواهد شد.
