انواع شاخص در بورس

مفهوم شاخص در بورس ایران

یکی از مفاهیم و اصطلاحات رایج در بورس ایران اصطلاح شاخص بورس است. حتما در برنامه های خبری و یا در روزنامه ها درباره تغییرات شاخص بورس اوراق بهادار شنیده اید. اینکه شاخص بورس چند واحد رشد داشته و یا با افت مواجه شده است. با انواع شاخص در بورس مطالعه این مقاله درباره شاخص بورس، انواع شاخص و تحلیل آن صحبت می‌کنیم.

شاخص ها ابزاری برای بررسی تغییرات هستند که در ارزیابی های اقتصادی یا اندازه گیری و تحلیل یک بازار قابل استفاده هستند. شاخص بورس نیز به عنوان یک شاخص با اهمیت، اندازه تغییرات قیمت سهام موجود در بازار بورس و اوراق بهادار را نشان می دهد.

در واقع، دلیل اهمیت شاخص بورس این است که سهام مبادله شده در بورس را بررسی می کند و اطلاعات کلی در مورد رشد یا افت بازار به ما ارائه می دهد.

شاخص های سهام یکی از مهم ترین معیارهای سنجش عملکرد بورس هستند و به آن «دماسنج وضعیت اقتصادی کشورها» می گویند.

شاخص چیست؟

شاخص یک معیار آماری و به معنای نماگر یا نشانگر (Index) است و در حالت کلی عددی است که با استفاده از آن می‌توان تغییرات ایجاد شده در یک یا چند متغیر را طی یک بازه زمانی خاص مشاهده کرد. معمولاً یکی از معیارهای رکود و یا رونق اقتصادی در بازار سرمایه از طریق شاخص‌ها مشخص می‌شود؛ به بیان دیگر فعالان بازار سرمایه از این طریق می‌توانند وضعیت کلی بازار را بسنجند و حتی تغییرات احتمالی قیمت‌ها را در آینده دنبال کنند.

کاربرد شاخص

اعداد شاخص از بیانگر اطلاعات عمومی و کلی در مورد ساختار بازار است. معمولاً از کاهش شاخص با عنوان رکود بازار و از افزایش آن با عنوان رونق اقتصادی یاد می‌شود.

شاخص ابزاری است برای مقایسه تغییرات بین دو پدیده در دو زمان متفاوت

با بررسی شاخص تغییرات احتمالی قیمت‌ها در آینده را می‌توان پیش‌بینی کرد.

شاخص ابزاری برای مقایسه تغییرات گروهی چند پدیده با یکدیگر است. حتی با استفاده از شاخص می‌توان صنعت‌های مختلف را با یکدیگر مقایسه کرد.

افرادی که در بورس سرمایه‌گذاری می‌کنند باید به کاربرد هر شاخص توجه کنند و با استفاده از آن به تحلیل وضعیت بورس بپردازند و با توجه به اینکه سهام چه شرکت‌هایی در شاخص موردنظر تأثیرگذار بوده‌اند تفسیر لازم را از شاخص موردنظر داشته باشند.

شاخص بورس چیست؟

شاخص‌های بورس معیارهای مهمی هستند که می‌توان وضعیت گذشته و حال بورس را از جنبه‌های مختلف، بررسی و تحلیل کرد و حتی با کمک روش‌های نموداری روند آینده بورس را پیش‌بینی کرد.

بنابراین شاخص های بورس و نوسانات آنها در تصمیم گیری سرمایه گذاران بسیار حائز اهمیت است. معامله گران در تحلیل شاخص‌های بورس باید به کارکرد هر شاخص توجه کافی داشته باشند زیرا هر کدام وضعیت بورس را از جنبه خاصی نشان می دهند. شاخص بورس تغییرات کلی بورس را نشان می‌دهد که با رشد و یا افت مواجه شده است.

در نظر داشته باشید که در بورس تنها یک نوع شاخص وجود ندارد بلکه چند شاخص وجود دارد که شرایط بورس را از جنبه‌های متفاوت بررسی می‌کند.

محاسبه انواع شاخص‌های بورس بر اساس فرمول‌های قراردادی انجام می‌گیرد و هر شاخصی بنا بر داده‌ها و فرمول مورد استفاده می‌تواند گویای تغییرات خاصی باشد؛ لذا به غیر از شاخص کل قیمت که نشان‌دهنده تغییرات قیمت کلیه شرکت‌ها می‌باشد بقیه شاخص‌ها بنا بر نوع محاسبه و شرکت‌هایی که در آن مورد محاسبه قرار می‌گیرند باید تفسیر شوند.

با تحلیل این شاخص‌ها می‌توان از وضعیت گذشته و حال بورس مطلع شد و در تصمیم گیری‌های افراد فعال در بورس تأثیر بسزایی خواهد داشت. در بین این شاخص‌ها چند شاخص از اهمیت ویژه‌ای برای فعالین بورس برخوردارند.

از آنجایی که شرکت‌های بزرگ و سرمایه دار تأثیر زیادی بر شاخص می‌گذارند ممکن است رشد و کاهش شاخص بورس ناشی از فعالیت آن‌ها باشد و لزوماً دیگر شرکت‌ها با چنین وضعیتی درگیر نباشند.

در نظر داشته باشید که شاخص، بخصوص شاخص کلی به عنوان شاخص اصلی بورس، وضعیت کلی بورس را نشان می‌دهد و مثبت یا منفی بودن آن به معنای مثبت یا منفی بودن کل بورس نیست.

انواع شاخص‌ بورسی چیست؟

در بورس اوراق بهادار تهران شاخص های مختلفی وجود دارد که سهامداران از آن ها برای خرید و فروش سهام و سرمایه گذاری استفاده می‌کنند. این شاخص ها عبارتند از:

شاخص کل قیمت TEDPIX

شاخص بازده نقدی

شاخص صنعت و شاخص مالی

شاخص سهام آزاد شناور

شاخص بازار اول و بازار دوم

شاخص ۵۰ شرکت برتر

شاخص ۳۰ شرکت بزرگ

شاخص کل قیمت TEDPIX

نام دیگر شاخص کل، شاخص قیمت و بازده نقدی (TEDPIX) است. این شاخص همان شاخصی است که همیشه در اخبار و رسانه‌ها از آن به عنوان شاخص بورس تهران صحبت می‌شود و نشان دهنده تغییرات سطح عمومی قیمت ها در کل بازار است و میانگین افزایش یا کاهش قیمت سهام در بازار را بیان می‌کند.

به‌عنوان مثال وقتی گفته می‌شود شاخص کل ۳۰ درصد رشد کرده است، یعنی میانگین قیمت سهام شرکت‌های بورسی به میزان ۳۰ درصد نسبت به سال پایه، افزایش پیدا کرده است.به نکته ای که هنگام بررسی شاخص باید به آن توجه کنید این است که میزان تغییرات شاخص برای ما اهمیت دارد نه خود عدد شاخص.

مثلا اگر شاخص کل بورس در طی ۱سال از عدد ۲۰۰۰۰ به ۳۰۰۰۰ برسد (۵۰% رشد کند) نشان دهنده این است که میانگین بازدهی بورس طی این یکسال برابر با ۵۰% بوده است.

بنابراین تغییرات شاخص کل بیانگر میانگین بازدهی سرمایه گذاران در بورس است به همین دلیل در بین فعالان بازار و سرمایه‌گذاران یکی از پرکاربردترین شاخص‌هاست. نکته حائز اهمیت آنکه شاخص کل، میزان سود نقدی پرداختی به سهامداران را نشان نمی‌دهد.

شاخص کل نشان‌دهنده رفتار عمومی تمام فعال‌های بازار است. اگر سرمایه‌گذاران به بازار سهام اقبال نشان بدهند، سمت خریدار کمی سنگین‌تر از سمت فروشنده می‌شود.

این عدم تعادل شاخص را به سمت بالا هدایت می‌کند؛ اما خروج سرمایه‌ها از بازار می‌تواند شاخص را به سمت پایین بکشد. حالا فرض کنید که قیمت هیچ سهمی تغییر نکند آیا باز هم ممکن است شاخص بورس تغییر کند؟ بله! با تغییر در مقدار سود شرکت‌ها تغییر در شاخص اتفاق می افتد. البته در واقعیت هرگز این اتفاق رخ نمی‌دهد، چرا که تغییر در سود هر سهم قطعاً بر روی قیمت سهام تأثیر خواهد گذاشت.

دو نکته قابل‌توجه در خصوص شاخص کل که باید مد نظر سرمایه‌گذاران باشد:

۱-افزایش شاخص کل، به معنی سودآوری کلیه سهام موجود در بورس نیست، برعکس این مسئله کاهش شاخص کل هم به معنی ضرر در کل سهام موجود در بورس نیست.

– شاخص کل، بیانگر میانگین بازدهی بورس است. سرمایه‌گذاران نباید صرفاً با اتکا به اخبار رشد شاخص کل و بدون بررسی کامل در خصوص ارزش ذاتی سهام، اقدام به سرمایه‌گذاری در بورس کنند.

افزایش شاخص کل، لزوماً به معنای سودآوری سهام همه شرکت‌های حاضر در بورس نیست، همان‌طور که کاهش شاخص کل نیز لزوماً به معنای ضرردهی سهام همه شرکت‌ها در بورس نیست و چه‌بسا، در برخی موارد، برخلاف رشد قابل‌توجه شاخص کل بورس، برخی سهام ها با افت قیمت مواجه شده و سهامداران را با زیان مواجه می کنند یا در شرایطی که شاخص کل با کاهش مواجه است، برخی سرمایه‌گذاران که سهام ارزنده‌ای را در سبد سهام خود دارند، سود قابل قبولی به دست می‌آورند.

۲-یکی از مهم‌ترین مسائل در سرمایه‌گذاری در بورس تشکیل سبد سهام است. سرمایه گذاران باید از هر صنعتی یک نوع از سهام آن صنعت را در سبد خود داشته باشند.

سبد سهام یا پُرتفُوی ترکیبی مناسب از سهام یا سایر دارایی‌ها است که یک سرمایه‌گذار آنها را خریداری کرده است. هدف از تشکیل سبد سهام، تقسیم کردن ریسک سرمایه‌گذاری بین چند سهم است؛ بدین ترتیب، سود یک سهم می‌تواند ضرر سهام دیگر را جبران کند. یک ضرب‌المثل معروف می‌گوید: «همه تخم‌مرغ‌ها را در یک سبد نگذارید.»، چرا که ریسک شکستن سبد، باعث نابودی همه تخم‌مرغ‌ها خواهد شد.

شاخص هم وزن چیست؟

شاخص هم وزن از سال ۹۳ توسط سایت مدیریت فناوری بورس در دسترس کاربران قرار گرفته است. در محاسبه شاخص هم ‌وزن تمامی شرکت‌ها، چه کوچک و چه بزرگ، وزن یکسانی برای محاسبه شاخص دارند. افزایش قیمت در هر سهمی به یک میزان بر این شاخص تأثیرگذار است.

در واقع این شاخص میانگین انواع شاخص در بورس بازدهی شرکت‌ها را با ضریب یکسان مورد محاسبه قرار می‌دهد و آن‌ها را در نمودار نشان می‌دهد. در شاخص هم وزن دیگر بزرگی سهم ها اهمیت ندارد و سرمایه آن ها یکسان در نظر گرفته می شود. یعنی تمامی سهم های بازار به یک میزان بر رشد یا افت شاخص موثرند.

به عنوان مثال اگر یک سهم بزرگ مثل « فارس » یک درصد رشد کند به همان میزان بر شاخص هم وزن تاثیر می گذارد که یک سهم کوچک بازار مثل « وآوا » یک درصد رشد کند.

اگر شاخص کل مثبت و شاخص هم وزن منفی باشد تحلیل بازار چگونه است؟

همان طور که گفته شد سرمایه و بزرگی سهم ها در شاخص هم وزن اهمیت ندارد و تمام سهم ها به یک میزان بر افت یا رشد شاخص موثرند. پس وقتی شاخص هم وزن منفی است به این معناست که قیمت اکثر سهم های فعال در بورس کاهش داشته است.

اما برعکس شاخص هم وزن، سرمایه و بزرگی سهم ها برای شاخص کل مهم است. در نتیجه وقتی شاخص هم وزن منفی و شاخص کل مثبت است به این معناست که هرچند اکثر سهم های بازار منفی بوده اند اما سهم های بزرگ و شاخص ساز مثبت بوده اند که باعث شده اند شاخص کل رشد کند.

شاخص بازده نقدی (TEDIX)

این شاخص تنها بازدهی ناشی از سود مصوب مجامع را که به سود نقدی معروف است محاسبه می‌نماید. و تغییرات شاخص بازده نقدی، میانگین بازدهی ناشی از پرداخت سود نقدی شرکت‌های بورسی به سهامداران را نشان می‌دهد. لذا وقتی شاخص سود نقدی رو به کاهش است، شرکت‌ها به‌طور میانگین سود نقدی کمتری را در مجامع عادی سالیانه بین سهامدارانشان تقسیم می‌کنند.

شاخص صنعت و شاخص مالی

به‌صورت کلی تمامی شرکت‌های بورسی را می‌توان به دو بخش صنعتی و مالی تقسیم کرد. در بخش صنعتی شرکت‌های تولیدی و صنعتی نظیر مخابرات، خودروسازی، سیمان، پتروشیمی و … قرار دارند. در بخش مالی نیز بانک‌ها، شرکت‌های سرمایه‌گذاری، بیمه و… حضور دارند. در این میان شاخص صنعت نشان‌دهنده میانگین تغییرات قیمت سهام شرکت‌های فعال در بخش صنعت و شاخص مالی نیز میانگین تغییرات قیمت سهام شرکت‌های فعال در بخش مالی است.

شاخص سهام آزاد شناور (TEFIX)

درمجموع سهام شرکت‌های بورسی توسط سهامداران حقیقی و حقوقی خریداری می‌شود. به میزان سهامی که معمولاً در شرکت‌های بورسی در اختیار سهامداران حقیقی قرار دارد و مرتباً در بازار خریدوفروش می‌شود، سهام شناور آزاد گفته می‌شود. سهام شناور هر سهم در سایت Tsetmc نمایش داده می شود.

محاسبه شاخص آزاد شناور مشابه شاخص کل است با این تفاوت که تنها تغییرات سهام آزاد شناور را اندازه می گیرد. نکته قابل توجه در مورد شاخص شناور آزاد این است که این شاخص به بخشی از بازار اهمیت می دهد که از نقدشوندگی بالاتری برخوردار است.

هرچقدر میزان درصد سهام شناور آزاد یک شرکت بیشتر باشد، برای سرمایه‌گذاران حقیقی، این شرکت بورسی جذابیت بیشتری دارد. با توجه به این موضوع، شاخص آزاد شناور تغییرات قیمت آن بخش از سهام را می‌سنجد که توسط سهامداران حقیقی خریدوفروش می‌کند؛ این شاخص می‌تواند تصویر مناسبی از شرکت‌های بورسی در اختیار سهامداران قرار دهد.

شاخص بازار اول و بازار دوم

در بورس اوراق بهادار تهران شرکت‌های بورسی با توجه به تعداد سهامداران، میزان سرمایه، وضعیت سودآوری، تعداد سهامی که توسط سهامداران حقیقی در بازار خرید و فروش و … دسته‌بندی‌ شده اند. بر این اساس، شرکتی که شرایط بهتری داشته باشد در بازار اول و دیگر شرکت‌های بورسی در بازار دوم دسته‌بندی می‌شوند. در این میان شرکت‌هایی که در بازار اول حضور دارند نیز به دو دسته تابلو اصلی و انواع شاخص در بورس فرعی تقسیم می‌شوند. برای هر یک از این دسته‌بندی‌ها یک شاخص وجود دارد که میانگین تغییرات قیمت سهام شرکت‌هایی را نشان می‌دهد که در این گروه‌ها حضور دارند.

شاخص ۳۰ شرکت بزرگ

شاخص ۳۰ شرکت بزرگ، میانگین تغییرات قیمت سهام ۳۰ شرکت بزرگ بورس را نشان می‌دهد که هر ۳ ماه یک بار انواع شاخص در بورس به روزرسانی می شود. اگرچه این شرکت‌های بورسی کمتر از ده درصد تعداد شرکت‌های بورس را تشکیل می‌دهند اما بیش از ۷۰ درصد ارزش بورس تهران را به خود اختصاص داده‌اند و تغییرات قیمت آن‌ها می‌تواند اثر بزرگی بر شاخص کل و بورس داشته باشد.

معیار انتخاب این ۳۰ شرکت نیز بر اساس اندازه شرکت هاست و اندازه شرکت‌ها نیز از ارزش روز بازار سهم تعیین می‌شود که ارزش روز بازار سهام از حاصل‌ضرب قیمت سهم در تعداد سهام منتشر شده شرکت به دست می‌آید.

شاخص ۵۰ شرکت برتر

سازمان بورس اوراق بهادار هر سه ماه یک‌بار فهرست ۵۰ شرکت برتر بورس را که بالاترین درجه نقد شوندگی را دارند ارائه می‌نماید. شاخص ۵۰ شرکت برتر میانگین قیمت سهام این ۵۰ شرکت برتر را نشان می‌دهد. سهام این شرکت‌ها در طول روز، به تعداد قابل‌توجهی خریدوفروش می‌شوند و سهامداران مشکلی در خرید یا فروش سهام های این شرکت‌های بورسی ندارند.

شاخص بورس و فرابورس چیست؟ (آشنایی با انواع شاخص در بورس)

در این مطلب راجع به مفاهیم کلی بازار سرمایه یا همان بورس برای شما توضیحاتی ارائه خواهیم داد. در ابتدا با مفهوم شاخص، شاخص کل و شاخص کل هم‌وزن آشنا خواهیم شد.

شاخص چیست؟

کلمه شاخص (Index) در ترجمه به معانی نماگر یا نشانگر می‌باشد و بیان ‌کننده مقداری است عددی که شما با استفاده از آن می‌توانید تغییرات به وجود آمده در یک یا چند متغیر را طی یک بازه زمانی مشخص مشاهده کنید. به طور کلی با بررسی شاخص می‌توانید شرایط و تغییرات متغیرهای موجود در بازار را مورد بررسی قرار دهید و مشاهده نمایید. همچنین با استفاده از گذشته قیمتی شاخص ها انواع شاخص در بورس می‌توانید پیش‌بینی خود را از آینده داشته باشید.

شاخص بورس:

شاخص بورس مقادیر دنبال کننده قیمتی است که نشان دهنده شرایط کلی روند بازار از لحاظ رشد و افت می‌باشد. در بازار سرمایه تنها یک شاخص وجود ندارد، بلکه چندین شاخص مختلف وجود دارد و هر کدام از آن‌ها وضعیت بازار را از جنبه‌هایی خاص مورد بررسی قرار می‌دهند. برای تحلیل هر شاخص باید پارامترهای تشکیل دهنده هر شاخص را مورد بررسی قرار دهیم و کاربرد آن‌ها را فراگیریم. به طور کلی شاخص‌ها معیارهای بسیار مهمی هستند که با تحلیل کردن آن‌ها می‌توانیم گذشته آن را بازبینی و آینده آن را پیش‌بینی کنیم.

انواع شاخص در بورس یا بازار سرمایه:

در بازار سرمایه شاخص های مختلفی وجود دارند که فعالان بازار می‌توانند برای معاملات خود از آن‌ها بهره ببرند. شاخص کل و شاخص کل هم‌وزن مهم‌ترین آن‌ها هستند که بیشتر مورد استفاده قرار می‌گیرند. شاخص های دیگری نیز وجود دارند از قبیل شاخص قیمت، شاخص آزاد شناور، شاخص بازار اول، شاخص بازار دوم و… که هر کدام استفاده های خود را برای معامله گران خواهند داشت.

1. شاخص کل:

شاخص کل شاخصی است که همیشه در مورد آن در رسانه‌ها به عنوان شاخص بورس تهران یاد می‌شود. شاخص کل در بین فعالین بازار بورس و سرمایه‌گذاری یکی از پرکاربردترین شاخص‌ها می‌باشد. این شاخص نشان‌دهنده سطح عمومی قیمت و سود سهام شرکت‌های پذیرفته‌شده در بورس است. به عبارت ‌دیگر تغییرات شاخص کل بیانگر میانگین بازدهی سرمایه گذاران در بورس است.

2. شاخص کل هم‌وزن:

شاخص هم‌وزن بر مبنای درخواست فعالان بازار مبنی بر واقعی نبودن شاخص کل طراحی و محاسبه شد. در این شاخص کلیه شرکت های پذیرفته شده در بورس با وزنی برابر در محاسبه شاخص کل سهیم هستند. در واقع ۵ درصد نوسان مثبت شرکتی کوچک، به اندازه ۵ درصد نوسان مثبت بزرگ ترین شرکت بورس در این شاخص تأثیرگذار است.

3. شاخص قیمت:

شاخص قیمت یکی از اصلی‌ترین شاخص های بازار سرمایه است و تفاوت شاخص قیمت با شاخص کل در این است که در شاخص قیمت، فقط قیمت سهام شرکت‌های بورسی در فرمول شاخص مورد محاسبه قرار می‌گیرد. درصورتیکه در شاخص کل علاوه بر قیمت، سود پرداختی سالیانه شرکت‌ها هم در محاسبه شاخص لحاظ می‌گردد. این شاخص نمایانگر روند کلی قیمت سهام همه شرکت های پذیرفته ‌شده در بورس اوراق بهادار است. در شاخص قیمت به ‌مانند شاخص کل وزن شرکت ها نیز مورد ارزیابی قرار می‌گیرد و مبنای محاسبه این شاخص نیز است.

4. شاخص سهام آزاد شناور:

به مقدار سهام موجود در شرکت های بورسی که در اختیار سهام‌داران حقیقی قرار دارد و مرتباً در بازار معامله می‌شود، سهام شناور آزاد گفته می‌شود. محاسبه شاخص سهام شناور آزاد، مانند شاخص کل است. امّا تفاوت آن در این است که در وزن ‌دهی شرکت های موجود در سبد شاخص، به جای استفاده از کل سهام منتشر شده، فقط از سهام شناور آزاد شرکت ها استفاده می‌شود و هدف اصلی استفاده از آن انواع شاخص در بورس در محاسبه شاخص ‌ها، پیگیری رفتار قسمتی از بازار است که از قدرت نقدشوندگی بیشتری برخوردار هستند.

مبنای محاسبه شاخص بازار اول و دوم نیز مانند شاخص کل بورس می‌باشد، با این تفاوت که فقط مقادیر سنجش آن معاملات و حجم آن در این بازارها محاسبه و مورد اندازه‌گیری قرار می‌گیرد.

تفاوت بورس و فرابورس:

فرابورس مانند بازار بورس اوراق بهادار، بازاری برای معامله اوراق بهادار است، با این تفاوت که نسبت به بورس دارای شرایط راحت‌تری برای پذیرش شرکت‌ها می‌باشد و انواع مختلفی از اوراق بهادار در این بازار قابل معامله می‌باشند البته با روش‌های مختلف.

از نظر مقررات معاملاتی نیز تفاوت‌هایی بین فرابورس و بورس وجود دارد. از جمله دامنه نوسان که برخلاف بورس که 5 درصد می‌باشد، در فرابورس این دامنه تا 3 درصد در منفی و مثبت می‌تواند نوسان داشته باشد.

مهم‌ترین وظیفه فرابورس در ایران، هدایت سرمایه های شرکت‌هایی است که شرایط ورود به بورس اوراق بهادار را ندارند و یا اینکه انواع شاخص در بورس مایل هستند با سرعت بیشتری وارد بازار سرمایه شوند، بنابراین قوانین و شرایط پذیرش شرکت‌ها و به شکلی است که شرکت‌ها با احراز حداقل شرایط و در سریع‌ترین زمان ممکن، امکان ورود به بازار را داشته و از کلیه مزایای شرکت‌های پذیرفته شده در بازار اوراق بهادار استفاده کنند. به بازار فرابورس ایران OTC نیز گفته می‌شود که مخفف عبارت (Over The Counter) می‌باشد.

فرابورس دارای پنج بازار (بازار اول، بازار دوم، بازار سوم «عرضه»، بازار ابزارهای نوین مالی و بازار پایه) است. پذیرش شرکت‌های سهامی عام در بازار اول و بازار دوم و پذیرش سایر اوراق بهادار صرفاً در بازار ابزارهای نوین مالی صورت می‌پذیرد. بازار سوم جهت عرضه یکجا و پذیره نویسی اوراق بهادار و بازار پایه جهت درج و نقل و انتقال سهام شرکت‌هایی است که بر اساس الزام بند ب ماده 99 قانون برنامه پنجم توسعه، مشمول ثبت نزد سازمان بورس و اوراق بهادار بوده و امکان پذیرش در یکی از بازارهای بورس یا فرابورس را ندارند. البته بازار پایه خود به سه دسته زرد نارنجی و قرمز تقسیم می‌شود.

بازار مشتقه نیز که زیرمجموعه‌ای از بازار فرابورس ایران می‌باشد شامل معاملات اختیار معاملات خرید و اختیار معاملات فروش می‌باشد.

شاخص بورس چیست؟ جامع ترین اطلاعات در مورد بالا و پایین بودن شاخص بورس

مکان شما: خانه 1 / آموزش 2 / مقالات تحلیل بنیادی 3 / شاخص بورس چیست؟ جامع ترین اطلاعات در مورد بالا و پایین بودن شاخص بورس.

شاخص بورس چیست؟ جامع ترین اطلاعات در مورد بالا و پایین بودن شاخص بورس

یکی از اصطلاحاتی که امروزه بسیار با آن سروکار داریم شاخص بورس است. کسانی که پا به عرصه سرمایه گذاری نوین گذاشته اند با این اصطلاح آشنایی دارند. در این مقاله قصد داریم تا با این اصطلاح بیشتر آشنا شویم.

بورس چیست؟

برای شناخت شاخص بورس لازم است تا در مورد بازار مالی بورس مطالبی کلی ارائه شود. بورس بازار اوراق بهاداری است که مکانی برای خرید و فروش اوراق بهادار می باشد. این بازار مالی برای اولین بار در بلژیک به وجود آمد. البته که شکل کنونی این بازار برای اولین بار در آمریکا شکل رسمی به خود گرفت.

سهامی که در بازار بورس خرید و فروش می شود در واقع ارزش یک مقدار مشخص از دارایی و سرمایه یک شرکت است که توسط متقاضیان آن خریداری خواهد شد. در سال های اخیر با پیشرفت اینترنت و تکنولوژی این بازار شکل اینترنتی به خود گرفته است. اکنون و در زمان حال خرید و فروش بازار بورس به صورت آنلاین صورت می گیرد. اصطلاحی که در این بازار پر کاربرد است اصطلاح شاخص بورس می باشد.

بخوانید : آشنایی با 7 بازار بورس که نمی دانستید

سرمایه گذاری در بورس

کسانی که در بازار های مالی شاخص بورس سرمایه گذاری کرده اند از نحوه سرمایه گذاری خود تا حدودی راضی هستند. البته به جز سال های اخیر که افراد زیادی با سرمایه گذاری در بازار مالی بورس اوراق بهادار تهران متحمل ضرر و زیان زیادی شده اند.

نرخ بازگشت سرمایه در بازار شاخص بورس زیاد است. پس شناخت شاخص های بورسی که در این بازار مالی به کار می رود برای افراد لازم و ضروری است. این بازار مالی مانند سایر بازار های دیگر تحت تاثیر اصول و قوانینی است. نمایش رونق این بازار انواع شاخص بورس ابداع شده اند. هر یک از این شاخص ها برای پیش بینی روند بازار بورس بایستی مورد ارزیابی قرار بگیرند. در نتیجه باید برای تسلط بر بازار مالی با انواع شاخص های بورس آشنا شد.

منظور از شاخص بورس در بازار های مالی بورس چیست؟

برای انجام عملیات خرید و فروش در بازار بورس باید با شاخص بورس آشنا شد. با شناخت برخی از مفاهیم و درک آنها می توان سرمایه گذاری خود را به سودآوری نزدیک کرد. شاخص های بورس در میان سرمایه گذاران این بازار مالی بسیار مورد توجه است.

این اصطلاح در زبان انگلیسی index گفته می شود که به معنی نشانگر ترجمه است. در واقع شاخص بورس نشان دهنده میزان تغییرات در این بازار کمالی در یک بازه زمانی مشخص است. با توجه به این شاخص ها می توان بازار بورس را روبه رشد یا سیر نزولی تشخیص داد.

انواع شاخص بورس

انواع شاخص بورس

می دانیم که شاخص بورس نشان دهنده تغییرات بازار بورس در یک مدت زمان مشخص می باشد. شاخص های بورس انواع متعددی دارد که هر یک دارای ویژگی خاص خود می باشند. شاخص کل، شاخص کل هم وزن، شاخص سهام آزاد شناور، شاخص قیمت هم وزن، شاخص قیمت هم وزن و شاخص کل هم وزن از انواع شاخص های بورس می باشند.

برای انجام هر نوع سرمایه گذاری در بازار مالی بورس توجه به هر یک از شاخص ها مهم و ضروری است. شاخص کل یکی از مهم ترین شاخص ها می باشد که در ادامه به توضیح آن خواهیم پرداخت.

شاخص کل بورس

یکی از مهمترین شاخص بورس در بازار بورس شاخص کل می باشد. سود شخصی که سهام شرکتی را خریداری کرده است می توان از دو جهت باشد. سودی که شرکت در نتیجه فعالیت خود مابین سهامداران تقسیم کرده و سودی که در نتیجه تغییر ارزش سهام شرکت به دست خواهد آمد.

به طور مثال اگر شخصی سهامی به ارزش 400 تومان خریداری کند. سپس در یک بازه زمانی آن را به 500 تومان بفروشد به علاوه آن شرکت سودی معادل 100 تومان به سهامداران خود پرداخت نماید. پس سود خالص فرد 200 تومان خواهد بود. که برابر با 50 درصد سرمایه اولیه فرد است. بنابراین به مبلغ سود کل شاخص کل نیز گفته می شود.

منظور از شاخص های ملی و شاخص های جهانی چیست؟

شاخص بورس بر انواع مختلفی است که بر اساس روش های مختلفی این تفکیک بندی صورت می گیرد. یکی از مهم ترین تقسیم بندی شاخص ها تقسیم بر اساس ناحیه و… محل بازار مالی است. بر اساس محلی که شاخص بازار در آن اندازه گیری خواهد شد دو شاخص ملی و جهانی از مهم ترین نوع شاخص ها می باشند.

بسیاری از افراد برای یافتن بازار مالی عالی به این شاخص ها توجه می کنند. اگر بخواهیم چند بازار مالی را با یکدیگر مقایسه کنیم از این شاخص خارجی می توان استفاده کرد.

برای مقایسه بازار بورس با بازار فارکس کلیک کنید!

شاخص بورس اوراق بهادار تهران

شاخص بورس اوراق بهادار تهران

در دنیای امروز سرمایه گذاری در بازار های مالی دنیا برای همه افراد در دسترس می باشد. بسیاری از افراد در بازار مالی بورس تهران اقدام به سرمایه گذاری کرده اند. از این رو شاخص بورس تهران یکی از بازار مالی است که ایرانی های زیادی در آن اقدام به سرمایه گذاری کرده اند.

در بورس اوراق بهادار تهران که شاخص های مختلفی مورد ارزیابی این بازار به کار برده می شوند. شاخص کل و یا شاخص قیمت و بازده نقدی از شاخص های این بازار مالی هستند. هر یک از این شاخص ها قسمتی از فعالیت های بازار را مشخص و نشان می دهند. معمولا در بازار بورس تهران یک تقسیم بندی کلی وجود دارد که شاخص را به دو بخش تابلو فرعی و اصلی تقسیم می کند.

شاخص بورس به معنی تغییرات بازار بورس در زمانی مشخص است که با توجه به آن می توان آینده بازار را پیش بینی نمود. شاخص ها بر اساس نوع بازار و بر اساس روش های مختلفی در انواع مختلفی تقسیم بندی می شوند.

بازار های مالی مهمی در دنیا وجود دارد که افراد مشتاق به سرمایه گذاری در این بازار هستند. از اینرو به شاخص خارجی برای شناسایی این بازار ها روی می آورند. شاخص بورس اوراق بهادار تهران به دلیل وجود بازار در داخل کشور و دسترسی آسان مورد توجه افرادی در داخل کشور است. مهم ترین شاخص های این بازار مالی عبارت اند از:

تعریف شاخص بورس | انواع شاخص

برای سرمایه گذاری در هر بازار بورسی، ابتدا باید وضعیت آن بررسی شود.

اعدادی هستند که نمایانگر وضعیت بازار طی دوره های قبل و جاری می باشند.

برای بررسی وضعیت بازار شاخص های مختلفی وجود دارند.

شناخت تعاریف و مفاهیم شاخص ها نه تنها در علم فاندامنتال که به صورت بنیادی سهام شرکت های مختلف را تحلیل می نماید تاثیر زیادی دارد ،

بلکه در علم تکنیکال که بر اساس رفتار قیمت سهام شرکت ها نیز عمل میکند ، تاثیر به سزایی دارد.

انواع شاخص های بورس اوراق بهادار تهران

در بورس اوراق بهادار تنها یک شاخص کل وجود ندارد ، بلکه برای بررسی های جزئی تر ، شاخص های دیگری تعریف و ارائه می شوند که در زیر نمونه هایی از آنان همراه با تعاریفشان آمده است.

شاخص کل

عددی است که بازدهی کل بازار را نشان می دهد و تغییرات مثبت و منفی آن نشان دهنده تغییرات مثبت یا منفی کل بازار است. مثلاً برای محاسبه بازدهی بازار طی ماه گذشته می توان درصد رشد شاخص را از ابتدا تا انتهای ماه در نظر گرفت. رشد یا نزول شاخص کل، تابع رشد یا نزول قیمت سهام صنایع مختلف است که البته تأثیرگذاری آنها متفاوت است.

تعریف شاخص مالی

عبارتست از روند بازدهی شرکت های سرمایه گذاری.

شاخص صنعتی

عبارتست از روند بازدهی شرکت های غیرسرمایه گذاری یعنی شاخص کل منهای شاخص مالی.

شاخص ۵۰ شرکت برتر ( فعالتر ) بورس

سازمان بورس هر چند وقت یکبار (معمولاً به صورت فصلی) براساس وضعیت معامله شرکت ها و نقدشوندگی آنها ۵۰ شرکت فعالتر یا برتر را اعلام می کند که این شاخص بازگوکننده روند رشد این شرکت هاست.

تعریف شاخص بازده نقدی

عبارتست از بازدهی شرکتها به جهت بازده سود خالص.

تعریف شاخص بازده نقدی و قیمت

عبارتست از بازدهی شرکتها به جهت بازده سود خالص و قیمت.

این مقاله در گروه “بورس” مجموعه داده پردازان مدرن گرد آوری ، تنظیم و اضافه سازی شده است.

منبع اولیه : مفاهیم اولیه بورس به زبان ساده ، فراهانی فرد و صبری ، نشر چالش

✔️ شاخص بورس چیست – آشنایی با انواع شاخص – حمید فروغی

شاید شما هم در اخبار سراسری نام شاخص بورس را شنیده باشید و برایتان جالب باشد که بدانید این اصطلاح بیانگر چیست؟ و نوسانات آن به چه صورت است؟ اکنون به بررسی شاخص بورس و جزئیات آن می‌پردازیم.

بورس چیست؟

بهتر است قبل از آشنایی با شاخص بورس، یک آشنایی کلی با بورس داشته باشید. بورس یکی از انواع بازارهای مالی می‌باشد که در آن معاملات بین خریداران و فروشندگان انجام شده و سهام شرکت های مختلف خرید و فروش می‌شود.

برای آشنایی بیشتر با بورس پیشنهاد می کنیم مقاله آموزش بورس را بخوانید.

شاخص بورس چیست؟

به زبان ساده شاخص بورس عددی است که وضعیت رشد یا افت بازار بورس را برای یک بازه زمانی معین نشان می دهد.

شاخص بورس انواع مختلفی دارد که هر کدام با هدف خاصی ایجاد شده و از دیدگاه های مختلفی وضعیت بازار بورس را نشان می دهند.

به طور مثال شاخص کل، شاخص کل هموزن، شاخص قیمت، شاخص آزاد شناور و غیره.

بررسی این نشاخص ها به ما کمک میکند تا تغییرات قیمتی در بازار را بهتر تحلیل کنیم.

اگر سرمایه گذاران به بازار سهام روی بیاورند، تعداد خریداران بیشتر از فروشندگان می‌شود. این امر شاخص را به سمت بالا هدایت می‌کند و با خروج سرمایه‌ها از بازار شاخص به سمت نزولی جهت می‌گیرد.

پس شاخص بورس آینه ی رفتار عمومی سهامداران در بازار است.

برای دریافت اطلاعات مرتبط با شاخص بورس می توانید به وبسایت www.tsetmc.com مراجعه کنید.

شاخص کل بورس

احتمالا کلمه شاخص کل بورس را در رسانه و اخبار شنیده‌ اید. شاخص کل نمایانگر رفتار عمومی تمام انواع شاخص در بورس فعالان بازار بورس یا بازار سرمایه است و اطلاعات بازار را از تیر ماه سال 1371 به بعد در خود جای داده است.

شاخص کل با شاخص بورس تهران نیز شناخته می‌شود که از پرکاربردترین شاخص‌ها است.

در شاخص کل تاثیر گذاری شرکت‌ها به نسبت اندازه آنها متغییر است. بدین صورت که شرکت‌هایی که اندازه بزرگتری دارند به نسبت شرکت‌های کوچکتر اثر بیشتری روی عدد شاخص کل می‌گذارند.

به شرکت های بزرگ در بازار بورس اصطلاحا شاخص ساز نیز گفته می شود که عموما مربوط به صنایع دلار محور می باشند.

شاخص کل هم وزن

همانطور که می دانید سهم شرکت های بزرگ در شاخص کل بیشتر از سهم شرکت های کوچک می باشد. به همین منظور اگر سهم چندین شرکت بزرگ رشد داشته باشد ولی سهم های دیگر رشد آن چنانی نداشته باشند، امکان دارد که شاخص کل بالا برود.

اما شاخص کل هموزن به این صورت نیست. در شاخص کل هموزن، همه‌ی شرکت‌ها وزن مساوی دارند و نمی‌شود با حمایت از چند سهم بزرگ آن را تغییر داد.

بنابراین تمام سهم ها در بازار فارغ از اندازه آن ها وزن برابری با یکدیگر دارند و وضعیت کلی بازار را واقعی تر نشان می دهد.

به همین دلیل تحلیلگران برای بررسی وضعیت عمومی بازار، شاخص کل هم‌وزن را ملاکی مناسب تر برای تحلیل و بررسی بازار می‌دانند.

تاریخچه اطلاعاتی شاخص کل هموزن نیز از خرداد ماه سال 1392 به بعد می باشد.

شاخص قیمت

یکی از شاخص ها در بورس، شاخص قیمت می‌باشد. این شاخص بیانگر وضعیت عمومی قیمت سهام در شرکت‌های ثبت شده در بورس است.

برای مثال اگر شاخص قیمت در یک سال رشد 10 درصدی داشته باشد یعنی وضعیت عمومی قیمت در بورس اوراق بهادر طی یک سال گذشته بطور میانگین رشد 10 درصدی داشته است.

شاخص‌ قیمت تنها قیمت سهام شرکت های بورسی را بررسی می کند. در حالی که شاخص کل و کل هموزن نه تنها قیمت سهام، بلکه سود پرداخت شده توسط شرکت ها را نیز مورد بررسی و محاسبه قرار می‌دهند.

در شاخص قیمت هم مانند شاخص کل هر چه شرکت ها دارای سرمایه بیشتری باشند، بر شاخص قیمت تاثیر بیشتری می‌گذارند.

منظور از شاخص 50 شرکت فعال تر چیست؟

سازمان بورس هر سه ماه لیستی از شرکت های فعال خود بر اساس میزان نقد شوندگی انواع شاخص در بورس یعنی سهولت در خرید و فروش سهم را منتشر می‌کند.

به عبارتی دیگر شرکت هایی که سهام آن ها با سهولت بیشتر و سریع‌تر معامله بشود، نقد شوندگی بیشتری دارند و منظور از انتشار شاخص 50 شرکت فعال‌تر، تغییرات سطح عمومی قیمت 50 شرکتی است که از مابقی شرکت ها نقد شونده ترند.

شاخص 30 شرکت بزرگ‌تر چیست؟

همانطور که از نامش پیداست یعنی نمایش 30 شرکت بزرگتر که بیش‌ترین ارزش بازار را دارند. این ارزش بازار از طریق رابطه‌ی (تعداد کل سهام شرکت ضرب در قیمت پایانی سهم) حاصل می‌شود.

سایر شاخص‌ها

علاوه بر شاخص‌های گفته شده چندین شاخص دیگر نیز وجود دارد که شما با مطالعه و بررسی آنها می توانید به وضعیت عمومی بازار پی ببرید. شما با در نظر داشتن این شاخص ها می توانید به درک درستی از بازار سرمایه برسید.

اما به طور کلی عموم بازار سرمایه صرفا شاخص کل و شاخص کل هموزن را مورد تحلیل و بررسی قرار می دهند.

سرمایه گذاری بر اساس شاخص

این را در نظر داشته باشید که اگر شاخص‌ها مثبت باشند، باز هم امکان ضرر در بازار وجود دارد و در مقابل در یک بازار نزولی یا خرسی نیز می توان به سود رسید. بنابراین شاخص ها فقط نمایانگر وضعیت کلی بازار هستند و معیار درستی برای خرید و فروش سهم نمی‌باشند.