آموزش تامین مالی در بازار سرمایه

بررسی تامین مالی استارتاپها از طریق بازار سرمایه
به گزارش مجله افیکسکار، در این یادداشت آمده است:
“شرکت ها، موسسات و در کل بنگاههای اقتصادی در طول زمان یک جریان درآمدی و یک جریان هزینهای خواهند داشت که لزوماً بر هم منطبق نیستند و نهایتا شکافی بین این دو جریان به وجود می آید؛ در نتیجه لازم است که طی فرآیندی این شکاف پر شود.
به اینفرآیند که به دنبال ایجاد، جمعآوری و افزایش منابع مالی یا سرمایهای برای هر نوع مخارجی است، تأمین مالی می گویند.
برای تامین مالی روشهای متنوعی وجود دارد که یکی از این روشها تامین مالی از طریق بازار سرمایه است. در مقابل شاید مهمترین بنگاههای اقتصادی که نیاز به تامین مالی داشته باشند استارت آپها هستند.
شرکت نوپا یا استارتاپ، کسبوکارهایی هستند که معمولاً به تازگی و در نتیجه کارآفرینی ایجاد شدهاند، رشد سریعی داشته و در جهت تولید راهحلی نوآورانه و دوامپذیر برای رفع یک نیاز در بازار شکل گرفتهاند.
این شرکتها معمولاً مبتنی بر ایدههایی ریسکپذیر هستند که مدل کسبوکارشان مشخص نیست و بازار هدفشان نیز در حد فرض است.
شرکتهای نوپا میتوانند در هر حوزهای ایجاد شوند. شرکتهای استارت آپ برای حفظ پویایی سالم در اقتصاد ملی ضروری هستند؛ چرا که کارآفرینان نهتنها مشاغل ایجاد میکنند بلکه با افزایش رقابت و پر کردن خلأها سبب افزایش بهرهوری صنایع میشوند. با در نظر گرفتن اینکه نوآوریها و شرکتهای استارت آپ میتوانند سهم قابلتوجهی در فناوریهای نوآورانه یک کشور داشته باشند، تامین مالی این شرکتها در مراحل طول عمر شرکت از تولید ایده، راهاندازی و توسعه و درنهایت تجاریسازی و تبدیلشدن به یک شرکت معتبر بااهمیت است. یکی از راه های تامین مالی استارت آپ ها استفاده از پتانسیلهای بازار سرمایه است. در این راه البته ابهامات زیادی وجود دارد.
هنوز روش ارزشگذاری مشخص و قابل استنادی برای استارتاپها و عرضه آنها در بورس یا فرابورس وجود ندارد.
برای تامین مالی از طریق بازار سرمایه باید مقدار ارزش گذاری استارتاپ ها کاملا واضح باشد و سرمایه گذاران و سهام داران خرد و کلان بدانند که سهمی که خریداری می کنند در برابر مبلغی که می دهند ارزنده است یا خیر.
از طرفی نیز باید مشخص باشد که این سهم در کدام بازار می تواند عرضه شود. در کنار این ارائه صورت های مالی حسابرسی شده جهت پذیرش یا حضور در بازار سرمایه الزامی است، رعایت بحث حاکمیت شرکتی و روحیه بنگاه داری و اینکه شرکت چطور باید اداره شود، نقش، وظایف و اختیارات مدیر عامل چیست و هیئت مدیره چه جایگاهی دارد نکاتی هستند که در استارتاپها معمولا رعایت نمی شود. همچنین ارائه پیش بینی نسبتا دقیق از وضعیت آتی شرکت نیز مانع بعدی است که در استارتاپها کاملا مبهم است.
در این بین شاید بهترین راه تامین مالی از طریق بازار سرمایه استفاده از صندوق های جسورانه یا مخاطره پذیر است که در دنیا به نام Venture Capitalشناخته می شود.
صندوق های سرمایه گذاری جسورانه در واقع صندوق های سرمایه گذاری هستند که پول سرمایه گذارانی که به دنبال داشتن سهام در کسب و کارهای نوپا (استارت آپ ها) و کسب و کارهای کوچک و متوسط هستند و پتانسیل رشد بالایی دارند را با ایجاد پرتفوی مدیریت می کنند. این نوع از سرمایه گذاری ها سرمایه گذاری هایی با بازده و ریسک بالا محسوب می شوند.
این صندوقها به کارآفرینان و شرکت های کوچک توانایی کسب و تامین منابع مالی را می دهد در واقع صندوق های سرمایه گذاری جسورانه ابزار سرمایه گذاری برای سهام شرکت ها به صورت خصوصی هستند که به دنبال سرمایه گذاری در بنگاه هایی هستند که بازده و سوددهی بالایی دارند و البته به واسطه ماهیت فعالیت و نوآوری که انجام می دهند. در کشور تعداد زیادی از این صندوق ها وجود دارد که شش مورد آنها اکنون در فرابورس ایران هستند که خوشبختانه قابل معامله (exchange tradable fund) هستند و هم سرمایه گذاران خرد و هم استارت آپ ها می توانند در این حوزه وارد شوند.
در کنار شرکتهای تکنولوژی گروهی از استارت آپ ها که می توانند از این قابلیت استفاده کنند تاکسی های اینترنتی هستند که جهت تامین مالی می توانند به این صندوقها رجوع کنند. البته شرکتهایی که در سالیان گذشته درآمدزایی پایدارتری داشتند و توانستند مباحث مربوط به حاکمیت شرکتی را ارائه کنند می توانند هم در قالب شرکتهای کوچک و متوسط (SME) هم در قالب شرکتهای عادی وارد بازارهای بورس و فرابورس شوند.”/ایسنا
راهکارهای تامین مالی بنگاه های کوچک و متوسط از طریق بازار سرمایه
مشکلات تامین مالی بنگاه های کوچک و متوسط از طریق انتشار سهام و انتشار اوراق بدهی
مرکز پژوهش های مجلس شورای اسلامی سید محمدرضا حسینی ۳ اسفند ۱۳۹۸
تامین مالی بنگاه های کوچک و متوسط در ایران عمدتا از طریق نظام بانکی صورت میگیرد. این درحالی است که آموزش تامین مالی در بازار سرمایه سازمان بین المللی همکاریهای اقتصادی و توسعه، تامین مالی از طریق نظام بازار سرمایه را به عنوان یک راهکار جایگزین پیشنهاد داده است. مطالعات صورت گرفته نشان میدهد که تامین مالی از طریق انتشار سهام و انتشار اوراق بدهی مهمترین سازوکارهای تامین مالی از طریق نظام بازار سرمایه هستند. بررسی این سازوکارها در ایران نشان میدهد که «مشکلات ساختاری شرکتها» و «مشکلات بازار» باعث شده است در بخش انتشار سهام تنها ۳ شرکت از ۱۸ شرکت پذیرفته شده، موفق به عرضه سهام شوند؛ در بخش انتشار اوراق بدهی نیز درحالحاضر بازاری برای تامین مالی از این طریق وجود ندارد.
موانع و راهکارهای تأمین مالی بنگاههای کوچک و متوسط (گزارش)
ضرورت و اهداف پژوهش
دریافت تسهیلات بانکی و تامین منابع مالی برای سرمایه در گردش، در گزارشهای مختلف بهعنوان یکی از مشکلات اصلی بنگاههای کوچک و متوسط در ایران معرفی شده است. اگرچه تامین مالی بنگاههای کوچک و متوسط در ایران عمدتاً از طریق نظام بانکی صورت میگیرد، اما گزارشهای سازمانهای بینالمللی مانند سازمان همکاریهای اقتصادی و توسعه، در سالهای اخیر ارتقای نظام بازار سرمایه را برای کمک به تامین مالی این بنگاهها پیشنهاد کرده است.
بررسیها نشان میدهد که موانع و مشکلات زیادی بر سر راه تامین مالی بنگاه های کوچک و متوسط از طریق بازار سرمایه وجود دارد. در همین راستا این گزارش با هدف شناسایی موانع تامین مالی بنگاههای کوچک و متوسط از طریق بازار سرمایه تهیه شده و به این سوال پاسخ میدهد که چه راهکارهایی برای رفع موانع موجود و بهبود نظام تامین مالی این بنگاه ها وجود دارد.
انواع روش های تامین مالی بنگاه های کوچک و متوسط
ابزارهای تامین مالی بنگاه های کوچک و متوسط را میتوان از جنبههای مختلفی طبقهبندی کرد. این ابزارها از لحاظ منبع تامین مالی به چهار دسته قابل تقسیم است که هریک به صورت مختصر توضیح داده خواهند شد.
- منابع خصوصی تامین مالی: همان منابع شخصی و منابع دوستان و آشنایان است.
- تامین مالی از طریق بدهی: در این روش صاحبان شرکت اصل بدهی به همراه سود متعلقه در دورههای آتی را تعهد مینمایند
- تامین مالی از طریق سرمایه: در این روش تامینکننده مالی در زمره مالکان شرکت قرار میگیرد و از این طریق ریسک و عایدات شرکت تقسیم میشود.
- روشهای تامین مالی داخلی بنگاه: در این روش منابع تامین مالی، منابع موجود در خود کسب و کار هستند. برای مثال میتوان سود حاصل از فعالیت را برای توسعه شرکت مورد استفاده قرار داد.
مشکلات تامین مالی بنگاه های کوچک و متوسط از طریق انتشار سهام در ایران
با تصویب و ابلاغ دستورالعمل پذیرش شرکت های کوچک و متوسط در فرابورس ایران در اواخر سال ۱۳۹۴ و تعیین اعضای هیئت پذیرش این بازار، از ابتدای شهریورماه ۱۳۹۵ فرایند پذیرش در این بازار رسماً آغاز شد. تا شهریورماه ۱۳۹۷ شانزده جلسه هیئت پذیرش برگزار شده است. این هیئت پس از بررسی موضوع ۳۱ شرکت طی این ۱۶ جلسه، با پذیرش ۱۸ شرکت (پانزده شرکت در بازار رشد و سه شرکت در بازار دانشبنیان) موافقت کرد. از میان ۱۸ شرکت پذیرفته شده، ۹ شرکت درج و ۳ شرکت نیز موفق به عرضه شدهاند.
این آمارها نشان دهنده عدم موفقیت بازار بنگاه های کوچک و متوسط است. دلایل این عدم موفقیت را میتوان در دو دسته «مشکلات ساختاری شرکتها» و «مشکلات بازار بنگاه های کوچک و متوسط» قرار داد. از جمله مشکلات ساختاری شرکتها میتوان به مواردی همچون «عدم تمایل شرکتها به شفافیت اطلاعات»، «تردید صاحبان شرکتها در تامین مالی از بازار سرمایه بهدلیل هزینه بالای این نوع تامین مالی و محدودیتهای فرابورس»، «الزام به رعایت قواعد حاکمیت شرکتی در بازار سرمایه» و «اطلاعات ضعیف و آشنایی نداشتن صاحبان شرکت از مفاهیم و روشهای تامین مالی از طریق بازار سرمایه» اشاره کرد.
از مشکلات بازار نیز میتوان مواردی چون «عدم وجود مشوق در بازار»، «ممنوعیت ورود سرمایهگذاران حقیقی»، «هزینههای مبادلاتی مانند طولانی بودن فرایند پذیرش تا عرضه شرکتها» و «هزینههای بالای پذیرش و مشاوره» را نام برد.
مشکلات تامین مالی بنگاه های کوچک و متوسط از طریق انتشار اوراق بدهی
در ایران، بازار ویژهای برای تامین مالی بنگاه های کوچک و متوسط از طریق انتشار اوراق بدهی وجود ندارد. از جمله مشکلاتی که در مورد تامین مالی بنگاه های کوچک و متوسط از طریق اوراق مالی اسلامی وجود دارد میتوان به موارد زیر اشاره کرد:
- هزینههای بالای تامین مالی از طریق انتشار صکوک: برخی از دلایل هزینه های بالا انتشار صکوک عبارتند از: «شرایط سختگیرانه و نرخهای بالای بانکها برای ضمانت اوراق»، « نرخ بالای بازارگردانی اوراق»، «هزینه بالای کارشناس رسمی دادگستری برای ارزیابی دارایی پایه اوراق» و «نرخ بالای کارمزد ارکان».
- محدودیت در تعیین نرخ اسمی سود اوراق: در مورد تعیین نرخ صکوک، دو محدودیت وجود دارد؛ اول اینکه بانکها نمیتوانند اوراقی را ضمانت کنند که نرخ سود آنها بیشتر از ۱۸ درصد است؛ و دوم اینکه حداکثر نرخ سود اوراق نباید بیش از ۳ درصد نرخی که بانک مرکزی برای ضمانت اوراق توسط بانکها در نظر گرفته، باشد.
سایر روش های تامین مالی بنگاه های کوچک و متوسط
علاوه بر دو روش پیشگفته برای تامین مالی واحدهای تولیدی کوچک و متوسط، روشهای جایگزین دیگری وجود دارد که به تامین کنندگان منابع غیربانکی، اجازه میدهد تا به طور مستقیم به شرکتها و افراد قرض دهند. «استقراض از طریق ارتباط مستقیم بین سرمایه گذاران و قرض دهندگان (تامین سرمایه همتا به همتا)»، «ارتباط همتا با کسب و کار»، «ارتباط سرمایه گذار با واسط» و «ارتباط مستقیم سرمایه گذار با کسب و کار» از جمله این روشها است.
پیشنهادات پژوهش برای رفع موانع تامین مالی بنگاه های کوچک و متوسط
به نظر میرسد برای رفع موانع موجود و بهبود نظام تامین مالی این بنگاهها با تفکیک بازار سهام از بازار اوراق مالی اسلامی، میتوان پیشنهادهایی را برای ارتقای بازار سرمایه در حمایت از تامین مالی بنگاه های کوچک و متوسط ارائه داد.
در مورد تامین مالی از طریق انتشار سهام، پیشنهاد میشود:
- تسهیل بیشتری در مورد قواعد پذیرش، افشا و حاکمیت شرکتی شرکتهای کوچک و متوسط از طرف سازمان بورس اعمال شود.
- حمایت سازمان بورس از این بنگاهها به ویژه در مشاوره پذیرش، خدمات حقوقی و خدمات حسابرسی توسعه یابد.
- موانع معامله سهام این بنگاه ها در بازار حذف شود.
در مورد استفاده از اوراق مالی اسلامی، پیشنهاد میشود:
- بازار بدهی مخصوص بنگاه های کوچک و متوسط ایجاد شود.
- با تأسیس پایگاه دادههای مربوط به بنگاههای کوچک و متوسط و استفاده از خدمات مؤسسات آموزش تامین مالی در بازار سرمایه رتبه بندی اعتبار و به پشتوانه داراییهای این بنگاهها، امکان انتشار اوراق بدهی برای ایشان فراهم شود.
- با اعلام رتبه اعتباری اوراق منتشره این بنگاهها، ریسک نکول به سرمایهگذاران منتقل شود.
- تعیین نرخ سود با رعایت الزاماتی که در گزارش به آن اشاره میشود، به بازار واگذار شود.
در مورد سایر روشهای تامین مالی، پیشنهاد میشود سازمان بورس برمبنای تجربیات جهانی، سازوکارها و اصول مورد نیاز برای تامین مالی را از طریق ارتباط مستقیم کسبوکارها با سرمایهگذاران فراهم کند.
جمعبندی
هدف از نگارش این گزارش، بررسی موانع و محدودیت های تامین مالی بنگاه های کوچک و متوسط از طریق بازار سرمایه و ارائه پیشنهادهایی برای تامین مالی واحدهای تولیدی کوچک و متوسط ایرانی از این بازار بود. در راستای این هدف، انواع روشهای تامین مالی مورد بررسی قرار گرفتند و سعی شد موانع موجود در هریک از آنها شناسایی و ارائه شود. در نهایت پیشنهاداتی برای رفع موانع تامین مالی از طریق انتشار سهام، تامین مالی از طریق استفاده از اوراق مالی اسلامی و سایر روشهای تامین مالی که پیشتر بیان شدند، ارائه شد.
این مطالعه در مرکز پژوهش های مجلس شورای اسلامی با همکاری سید محمدرضا حسینی و محمد مهدی مؤمنزاده در سال ۱۳۹۸ انجام شده است.
شرکت تامین سرمایه چیست و چه نقشی را در بازار ایفا میکنند؟
بیشتر فعالیت شرکت های تامین سرمایه مربوط به تامین مالی شرکت هاست. و نمیتوان آنها را یک بانک یا شرکت سرمایه گذاری در نظر گرفت. در این شرکت ها از روش فروش سهام و اوراق بهادار و مواردی از این قبیل، منابع موردنیاز برای نقدینگی و سرمایه در گردش طرحها را مهیا میکنند.
حضور این شرکت ها در اقتصاد یک کشور بسیار حیاتی است. به این دلیل که شرکت هایی که نیاز به تامین مالی دارند و دنبال روشی بهغیراز اخذ وام هستند به این موسسات مراجعه میکنند.
در این مقاله که توسط تیم تولید محتوای آموزشی کالج تی بورس تهیهشده. به بررسی شرکت های تامین سرمایه و نحوهی ارائه خدمات توسط این شرکت ها میپردازیم.
شیوههای مختلفی برای تامین مالی وجود دارد که موسسات تامین سرمایه از طریق آن منابع مورد نیاز برای نقدینگی و سرمایه در گردش طرحها را تجهیز میکنند. که از آن جمله میتوان به تامین مالی از روش فروش سهام و اوراق بهادار اشاره کرد. موسسات تامین سرمایه در مقابل بانکهای تجاری قرار میگیرند. بانکهای تجاری از طریق سپردهگذاران و مشتریان و حسابهای پسانداز اقدام به اعطای تسهیلات میکنند. در حالی که موسسات تامین مالی فاقد نقدینگی برای اعطای وامهای نقدی هستند.
این موسسات به عنوان واسطه عمل میکنند و فروشندگان سهام را به خریداران آن متصل میکنند. در واقع، شرکتهایی که میخواهند به غیر از اخذ وام از روشی دیگر تامین مالی کنند به سراغ این موسسات میآیند. به همین دلیل نقش این موسسات در اقتصاد، بسیار حائز اهمیت است.
تعریف شرکت های تامین سرمایه
شرکت هایی هستند که بین عموم سرمایه گذاران و ناشر اوراق بهادار خدمات متنوعی را بهعنوان یک واسطه مالی ایفا میکنند. و میتوانند با اخذ مجوز از سازمان بورس و اوراق بهادار آموزش تامین مالی در بازار سرمایه خدماتی از قبیل فعالیتهای کارگزاری، بازارگردانی، سبدگردانی، معامله گری، مشاوره، پذیرهنویسی، تعهد پذیرهنویسی، تامین مالی و اعتباری برای قسمتهای مختلف صنایع و فعالیتهایی از این قبیل را انجام دهند.
شرکت های تامین مالی در ایران
تامین سرمایه امید
شرکت تامین سرمایه امید (سهامی عام) جزء اولین شرکت هایی بود که در سازمان بورس و اوراق بهادار در تاریخ ۲۹/۰۹/۱۳۹۶ عرضه گردید. این شرکت در تاریخ ۲۳/۰۸/۱۳۹۰ در اداره ثبت شرکتها ثبت گردید.
تامین سرمایه امین
شرکت تامین سرمایه امین (سهامی خاص) در حوزههای سرمایه گذاری زیر نظر سازمان بورس و اوراق بهادار در تاریخ ۲۸/۰۱/۱۳۸۷ شروع به فعالیت کرد. و این شرکت جز ۱۰۰ شرکت برتر در ایران به شمار میرود و در سال ۱۳۹۷ در گروه واسطه های مالی رتبه نخست را از آن خود کرد.
تامین سرمایه بانک مسکن
این شرکت (سهامی خاص) تحت نظارت سازمان بورس و اوراق بهادار بهصورت شرکت سهامی خاص در تاریخ ۱۶/۱۲/۱۳۹۳ تاسیس گردید و طی مصوبهای در مجمع عمومی فوقالعاده در تاریخ ۲۹/۰۷/۱۳۹۴ نام شرکت به “تامین سرمایه بانک مسکن” تغییر یافت.
تامین سرمایه بانک ملت
این شرکت (سهامی خاص) مجوز تاسیس خود را از شورای عالی بورس و اوراق بهادار در تاریخ ۰۸/۰۶/۱۳۸۹ بهعنوان یکنهاد مالی در صنعت بانکداری سرمایه گذاری دریافت کرده است. و فعالیت خود را با اخذ مجوز از سازمان بورس در تاریخ ۱۸/۱۱/۱۳۸۹ آغاز نمود.
تامین سرمایه تمدن
شرکت تامین سرمایه تمدن (سهامی خاص) در اداره ثبت شرکتها در تاریخ ۱۳۹۰/۱۲/۲۱ به ثبت رسیده است. و با اخذ مجوز از سازمان بورس و اوراق بهادار در تاریخ ۲۷/۱۲/۱۳۹۰ آموزش تامین مالی در بازار سرمایه شروع به فعالیت کرده است.
تامین سرمایه سپهر
شرکت تامین سرمایه سپهر (سهامی خاص) در تاریخ ۱۳۹۶/۰۹/۰۶ با اخذ مجوز تاسیس از شورای عالی بورس و اوراق بهادار در اداره ثبت شرکتها به ثبت رسید. و با اخذ مجوز از سازمان بورس و اوراق بهادار فعالیت خود را در تاریخ ۱۳۹۰/۱۱/۰۵ آغاز نمود.
تامین سرمایه کاردان
این شرکت (سهامی خاص) مجوز فعالیت خود را از سازمان بورس و اوراق بهادار در بهمنماه سال ۱۳۹۲ دریافت کرده است.
تامین سرمایه لوتوس پارسیان
شرکت تامین سرمایه لوتوس پارسیان (سهامی عام) در اداره ثبت شرکت ها در آبان ماه سال ۱۳۹۰ به ثبت رسید و مجوز خود را از سازمان بورس و اوراق بهادار در ۲۷/۱۲/۱۳۹۰ دریافت کرد.
تامین سرمایه نوین
این شرکت (سهامی عام) فعالیت خود را در سال ۱۳۸۷ و تحت مجوز سازمان بورس و اوراق بهادار شروع کرد و بهعنوان واسط مالی در تاریخ ۱۳۹۷/۰۸/۲۲ در بورس اوراق بهادار پذیرفته شد.
حوزههای مرتبط با فعالیت شرکت های تامین سرمایه
پذیرهنویسی، تعهد پذیرهنویسی و تعهد خرید اوراق بهادار از موضوعات اصلی فعالیت در شرکت های تامین سرمایه هستند. در ادامه به بررسی هرکدام از مفاهیم بیانشده میپردازیم.
پذیرهنویسی:
به فرآیندی گفته میشود که اوراق بهادار از ناشر و یا نماینده قانونی آن خریداری میشود و طبق قرارداد برای وجه کامل آن ضمانت پرداخت داده میشود.
تعهد پذیرهنویسی:
درصورتیکه اوراق بهاداری در مهلت تعیینشده برای پذیرهنویسی به فروش نرسد شخص ثالث متعهد میشود که اوراق را خریداری کند.
تعهد خرید اوراق بهادار در عرضه های ثانویه در حدود امکانات مالی شرکت تامین سرمایه یا از طریق تشکیل سندیکا با سایر نهادهای مشابه
ارائه مشاوره، بازاریابی، کارگزاری، سبدگردانی، … از موضوعات فرعی فعالیت در شرکت های تامین سرمایه هستند. در ادامه به بررسی هرکدام از مفاهیم بیانشده میپردازیم.
۱-ارائه مشاوره در زمینههایی از قبیل:
- روش بهینه و زمانبندی تامین مالی همچنین مبلغ منابع مالی موردنیاز
- تعیین روش و پیشنهاد زمانبندی عرضهی اوراق بهادار
- قیمتگذاری اوراق بهاداری که توسط ناشر عرضه میشود
- فرآیند ثبت اوراق بهادار و دریافت مجوز عرضهی آن
- فرآیند واگذاری اوراق بهادار
- پذیرش اوراق بهادار ناشر در هریک از بورس ها و بازارهای خارج از بورس و انجام کلیه امور اجرایی به نمایندگی از ناشر در این زمینه
- ادغام، تملک، تجدید ساختار سازمانی و مالی شرکتها
- امور مدیریت ریسک
- آمادهسازی شرکتها جهت رتبهبندی توسط موسسات رتبهبندی و انجام کلیه امور اجرایی در این زمینه به نمایندگی از آنها
- سرمایه گذاری
- خدمات موردنیاز شرکتها در موارد سرمایه گذاری های جدید، توسعه، تکمیل، برنامهریزی، بودجهبندی و قیمتگذاری اوراق بهادار
۲-بازاریابی و یا مدیریت فرآیند واگذاری اوراق بهادار
۳-انجام امور اجرایی به نمایندگی از ناشر درزمینهی ثبت اوراق بهادار و دریافت مجوز عرضهی آن
۴-ارائهی خدمات مربوط به طراحی و انتشار ابزارهای مالی برای شرکتها
۵-ارائهی خدمات مدیریت داراییها
۶-ارائهی خدمات مرتبط با صندوق های سرمایه گذاری و ادارهی صندوق های مزبور و سرمایه گذاری در آنها
۷-کارگزاری
کارگزاری ها، بنگاههای معاملاتی هستند که خریدوفروش اوراق بهادار را بر عهدهدارند و بهعنوان نماینده از جانب خریدار و یا فروشنده سهم، در ازای دریافت کارمزد معامله انجام میدهند.
۸- کارگزار / معاملهگری
کارگزار شخصی حقوقی است که بهعنوان وکیل سرمایه گذار اقدام به خرید و فروش اوراق بهادار، کالا و انجام سایر خدمات به مشتری میپردازد.
چنانچه تمایل دارید راجع به کارگزاری و کارگزار، اطلاعاتی بیشتری بدانید. پیشنهاد میکنم مقاله ” کارگزار بورس کیست؟ چگونه بهترین کارگزاری بورس را انتخاب کنیم؟ ” را مطالعه کنید.
۹- سبد گردانی
سبد گردان در قالب قراردادی مشخص به نام سرمایه گذار معین بهمنظور کسب انتفاع برای سرمایه گذار آموزش تامین مالی در بازار سرمایه تصمیم به خرید، فروش و یا نگهداری اوراق بهادار میکند.
۱۰- بازارگردانی
تنظیم عرضه و تقاضا، کاهش دامنه نوسانات قیمت، افزایش نقد شوندگی ازجمله فعالیتهای بازارگردان به شمار میآید.
چنانچه تمایل دارید راجع به بازارگردانی اطلاعاتی بیشتری بدانید. پیشنهاد میکنم مقاله ” بازار گردان کیست و چه وظایفی دارد؟ ” را مطالعه کنید.
۱۱-سرمایهگذاری منابع مازاد شرکت در سپردههای سرمایه گذاری نزد بانکها و موسسات مالی اعتباری معتبر و اوراق بهادار دارای تضمین دولت و یا بانکها
۱۲-جلب حمایت بانکها، بیمهها، موسسات اعتباری و نهادهای مالی برای شرکت در پذیرهنویسی اوراق بهادار
۱۳-کمک به شرکتها در تامین منابع مالی و اعتباری
۱۴-کمک به شرکتها جهت صدور، تایید و قبول ضمانتنامه
نتیجهگیری:
شرکت های تامین سرمایه فعالیت اصلی خود را در حوزه مالی انجام میدهند. ولی فعالیت های مختلفی از قبیل خرید و فروش اوراق بهادار، اصلاح ساختار مالی و مدیریت دارایی شرکت ها ارائه میکنند. این شرکت ها برای تامین منابع مالی موردنیاز برای توسعه و گسترش فعالیت های عملیاتی به ناشران اوراق بهادار کمک میکنند.
در این مقاله تعریف شرکت های تامین مالی و حوزهی فعالیت آن بهطور کامل معرفی گردید.
امیدوارم از این مقاله نهایت استفاده را کرده باشید و برای شما مفید واقعشده باشد.
تشریح جزییات تامین مالی ۶۸۰ هزار میلیارد تومانی از بازار سرمایه/ صندوق تثبیت میتواند نوسانات بازار را کاهش دهد
رییس سازمان بورس و اوراق بهادار اظهار داشت: صندوق تثبیت و توسعه بازار برای یک بازار در حال رشد لازم است و در بازار توسعه یافته نهادهای مالی و حقوقیهایی که در بازار حضوردارند، همان نقش صندوق را ایفا میکنند و نباید انتظار داشته باشیم که صندوق تثبیت روند بازار را تغییر دهد اما میتواند به تثبیت بازار کمک کند و نوسانات را تا حد امکان کاهش دهد.
محمدعلی دهقان دهنوی در گفتوگو با خبرنگار اقتصادی ایلنا درباره جزییات تامین مالی 680 هزار میلیارد تومان از بازار سرمایه برای اقتصاد اظهار داشت: 680 هزار میلیارد تومان تامین مالی از بازار سرمایه برای اقتصاد انجام شده است و نباید با تامین مالی دولت اشتباه گرفته شود.
وی ادامه داد: این رقم را میتوان به سه بخش تقسیم کرد. یک سوم این عدد تامین مالی سرمایهای و متعلق به شرکتها است که شامل افزایش سرمایه، عرضه اولیه شرکتهای سهام عام پروژهای و.. میشود. در واقع ابزارهایی که از طریق بازار سرمایه با سرمایه شرکتها اضافه میکند البته بخشهایی از آن (عرضههای اولیه) به صورت نقدی بوده و بخشی از افزایش سرمایهها به صورت نقدی و بخشی دیگر به صورت تجدید ارزیابی داراییها بودهاست.
رییس سازمان بورس افزود: یک سوم دیگر از این عدد مربوط به تامین مالی بدهی است. از طریق انتشار اوراق بدهی شرکتها و دولت تامین مالی کردند و در این بخش، سهم شرکتها در سال گذشته نسبت به سال 98 بیش از 5 برابر رشد داشت و رقم 6.7 هزار میلیارد تومانی در سال 98 به بیش از 36 هزار میلیارد تومان در سال 99 رسید.
دهقان دهنوی با بیان اینکه بخشی از این اوراق توسط بانکها خریداری شد، گفت: البته بانکها پیش از این هم اوراق میخریدند اما قبلا به طور مستقیم از طریق خزانهداری و بانک مرکزی اقدام میکردند اما از این پس باید برای خرید اوراق از طریق بازار سرمایه اقدام کنند.
رییس سازمان بورس گفت: یک سوم دیگر از 680 هزار میلیارد تومان تجهیز منابعی بوده در صندوقهای سرمایهگذاری انجام شده است. انواع صندوقها بابت فروش واحدهای سرمایهگذاری سرمایه مردم را جذب کردهاند که البته سرمایه این صندوق ها هم در نهایت صرف تجهیز منابع برای سرمایهگذاریهای جدید میشود.
برای کمک به بازار در بودجه ردیفی نداشتیم
دهقان دهنوی درباره تعابیر نادرست از گفتههای وزیر اقتصاد درباره تامین مالی از بازار سرمایه اظهار داشت: متاسفانه در این زمینه اشتباهی رخ داد. در سال گذشته سهم دولت از بازار سرمایه بابت فروش سهام شرکتهای دولتی حدود 32 هزار میلیارد تومان بود که البته سالهای قبل از آن سهم دولت بسیار کم بود. باید در نظر داشته باشیم که در 5 ماه ابتدای سال گذشته یکی از ابزارهایی که برای کنترل عطش تقاضا در بازار وجود داشت، عرضه سهام بود و سازمان بورس مصرانه از دولت میخواست که عرضهها تقویت شود و قرار بر این شد سهام شناوری شرکتهای وابسته به دولت افزایش یابد. در همان زمانی که مردم تقاضای سهام داشتند باید عرضه افزایش پیدا میکرد که فروش سهام شرکتهای وابسته به دولت هم در آن مقطع بالا رفت.
وی افزود: در دوره و فاز صعود وقتی از دولت خواسته شود، سهام عرضه کند و میزان شناوری را بالا ببرد، میتواند این خواسته را اجرا کند و دولت این ابزار را کامل در اختیار دارد؛ چراکه مقدار قابل توجهی از سهام متعلق به سازمان خصوصیسازی است اما پول هر سهامی که به فروش میرود وارد خزانه و صرف بودجه دولت میشود. حال اگر در فاز ریزشی باشیم، دولت منبعی ندارد که بخواهد از آن طریق سهام خریداری کند. هیچ ساز و کاری برای این موضوع تعریف نشده که بخواهد آن چیزی که فروخته را جمعآوری کند و به طور قطع برای این اقدام باید سال قبل از آن در بودجه ردیفی تعریف شده باشد.
رییس سازمان بورس ادامه داد: بنابراین در زمانی که در دوره ریزش دولت باید تغییر نقش میداد، مواجه شدیم با این که در بودجه چیزی برای این موضوع پیشبینی نشدهاست اما راهکار استفاده از سایر ابزارها بود و کمک کرد تا تزریق منابع از محل یک درصد صندوق توسعه ملی به صندوق تثبیت بازار سرمایه انجام شود. یا با مصوباتی که ابلاغ شد بانکهای دولتی با خرید سهام به کمک بازار سرمایه آمدند.
وی همچنین درباره حمات از بازار از طریق تزریق منابع از صندوق توسعه ملی به صندوق تثبیت گفت: صندوق تثبیت و توسعه بازار برای یک بازار در حال رشد لازم است و در بازار توسعه یافته نهادهای مالی و حقوقیهایی که در بازار حضوردارند، همان نقش صندوق را ایفا میکنند و نباید انتظار داشته باشیم که صندوق تثبیت روند بازار را تغییر دهد اما میتواند به تثبیت بازار کمک کند و نوسانات را تا حد امکان کاهش دهد.
وی افزود: از همین رقم بسیار پایین صندوق تثبیت به شکل هوشمندانه استفاده میشود. ما آموزش تامین مالی در بازار سرمایه در حال توسعه این سرمایه هستیم و پشتوانه سهامی که خریداری شده اوراق منتشر میکنیم و سعی مان این است که از این پول به نفع بازار سرمایه به کاراترین شکل ممکن استفاده کنیم.
تعمیق تامین مالی از بازار سرمایه با ساماندهی بازارهای جانشین
رئیس سازمان بورس و اوراق بهادار گفت: با توجه به رشد ابزارها و نیاز بیش از پیش اقتصادهای نوظهور به تامین مالی، در سیاست های کلی اقتصاد مقاومتی نیز یک پروژه برای افزایش تامین مالی از طریق بازار سرمایه تعریف شده تا هم بازار پول از فشار موجود خارج شود و هم بازار سرمایه به جایگاه و سهم واقعی خود از اقتصاد دست پیدا کند.
به گزارش گروه اقتصاد ، شاپور محمدی گفت: ماموریت این پروژه به سازمان بورس آموزش تامین مالی در بازار سرمایه واگذار شده تا به عنوان نهاد ناظر بازار سرمایه بسترهای لازم را ایجاد کند.
وی افزود: چه در سطوح سیاستگذاری و چه در سطوح مدیریت کلان و در سیاستهای کلی نظام به این موضوع توصیه میشود که بتوانیم از بانکمحوری به سمت محوریت یافتن بازار سرمایه حرکت کنیم.
رئیس سازمان بورس و اوراق بهادار تصریح کرد: اینکه محوریت داشتن بازار سرمایه بهتر است یا بازار پول در تئوریهای فاینانس پاسخهایی داده شده است و یک جایزه نوبل هم برده است؛ یک پاسخ این است که هر کدام از این بازارها که تامین مالی را برای سرمایهگذاران ارزانتر انجام دهد به عنوان راه موقت انتخاب شود اما در بلند مدت این موضوع میتواند یک مسئله باشد که باید به پاسخ آن فکر کرد. یکی آموزش تامین مالی در بازار سرمایه از اقدامات و به نظر من مهمترین اقدامی که برای حرکت به سمت محوریت یافتن بازار سرمایه باید انجام داد فرهنگسازی در باره بازار سرمایه است. وی ادامه داد: مردم ما آگاهی کمی دربارهی بازار سرمایه دارند وبیشتر انها از جزئیات آن مثلا در مورد سود نقدی و… اطلاع ندارند؛ ما آموزشهای مستقیم زیادی به صورت برگزاری کلاسهای آموزشی در سازمان بورس و سایر ارکان بازار داشتیم ولی دامنهی آموزش باید به آموزشهای رسمی مثل آموزش عالی و آموزش و پرورش برسد. همچنین مهم تر از آموزش به شیوهی کلاسیک، فرهنگ سازی است که یک شیوه غیر مستقیم آموزش است.
محمدی خاطرنشان کرد: مخاطب عام آمادگی یادگیری از شیوهی کلاسیک را ندارد و باید غیر مستقیم مسائل را به او آموخت ولی ما تا به حال چند فیلم یا سریال در موضوعات سهام و بازار سرمایه ساخته ایم، پس یک مسئله فرهنگسازی و آشنا کردن مردم با بازار سرمایه است که باید پیگیری شود.
رئیس سازمان بورس و اوراق بهادار افزود: بحث دیگری که باید به آن پرداخته شود مدیریت ریسکهای بازار سرمایه است، سرمایهگذار باید از بازدهی حداقل معقولی مطمئن باشد که برای تحقق این امر شفافیت و نقدشوندگی لازم است.
وی یادآور شد: افراد باید مطمئن باشند که نرخهای بازار به صورت دستوری تعیین نمیشوند و نیز باید اطلاعاتی وجود داشته باشد که با استفاده از آنها بتوان تا حدودی نرخهای بازده را پیشبینی کرد؛ برای یک سرمایهگذار این مهمترین مسئله است که بداند قاعدهی حرکت در مورد این بازار چیست.
محمدی با بیان اینکه هر بار با پیاده شدن یک سیاست جدید تمام چارچوبهای بازار سرمایه تغییر پیدا کند، قابل قبول نیست تاکید کرد: یکی از بحثهایی که در اقتصاد مقاومتی در مورد سیاست ها باید مورد توجه باشد این است که یک سیاست تا چه حد ثباتبخش است و یا تا چه اندازه روی ثبات بازار تاثیر منفی دارد؛ توجه به این مسئله برای هر بازاری لازم است اما ضرورت آن برای بازار سرمایه بیشتر است چرا که تحولات در بازار سرمایه به صورت لحظه ای روی تابلوها نشان داده میشود.
وی افزود: هیچ بازار دیگری این خصوصیت را ندارد، بنابراین ما در بازار سرمایه باید اطمینانبخش حرکت کنیم. این اطمینانبخشی منحصر به وظایف سازمان بورس نیست و دولت، مجلس، و هر نهادی که میتواند در این مسئله اثربخش باشد، باید به تحقق این هدف کمک کند. رئیس سازمان بورس و اوراق بهادار با اشاره به اینکه بازارهای جانشین باید نظام داشته باشند گفت: اگر بازار ارز و بازار سپردهگذاری بانکی نرخهای بسیار بالاتر از تورم به سرمایهگذاران پرداخت کنند طبیعتا ممکن است بازار سرمایه جذابیت خود را در رقابت با آنها برای سرمایهگذار از دست بدهد.آموزش تامین مالی در بازار سرمایه
وی تصریح کرد: برای کسی که سرمایهگذاری میکند بخش بانکی جذابتر است اما برای تولیدکننده قاعدتا بازار سهام باید جذابتر باشد چرا که با هزینه کمتری تامین مالی را انجام میدهد.
محمدی با بیان اینکه دولت و بخش خصوصی باید اوراق صکوک و اوراق مرابحه را منتشر کنند تاکید کرد: این کار به نفع بخش خصوصی است ولی مردم هم باید این اوراق را خریداری کنند. استفادهکننده از منابع و تأمینکنندهی منابع در مسئلهی تأمین مالی باید با هم به نوعی تفاهم برسند، وقتی بازار پول با دادن نرخهای بالا این قاعده را به هم میزند در کوتاه مدت ممکن است سرمایهگذاران به سمت این بازار بروند اما در نهایت بازار پول نمیتواند این نرخها را تأمین کند و از این جهت ممکن است ریسکهایی متوجه جامعه شود.
رئیس سازمان بورس و اوراق بهادار خاطرنشان کرد: قیمتها در بازار سهام باید منعکسکننده سودآوری شرکت عرضهکننده سهام باشد که این سودآوری به چند عامل بستگی دارد و یکی از آنها توان مدیریتی شرکتهاست.
وی افزود: ممکن است یک شرکت بهرهوری بالایی نداشته باشد اما مدیریت بتواند منابع مالی، فیزیکی، نیروی انسانی و… را به گونهای ترکیب کند که سود خوبی به دست بیاورد.
محمدی تاکید کرد: حساسیت مدیران مجموعه به قیمت سهام شرکت هم مقولهی مهمی است و ما باید بدانیم بازار تا چه حد قیمت سهام را متصل به مدیر میداند، ارتباط دوسویه بین مدیر و قیمت سهام شرکتش و مدیر با مردم باید حفظ شود.
وی ادامه داد: مردم با انتخاب سهام خوب به مدیر علامت میدهند و مدیر میتواند بفهمد کارآیی او روی قیمت سهام توسط مردم درک شده است. از طرفی مدیر میتواند از طریق قیمت سهام شرکتش متوجه نحوهی عملکرد خود بشود.
محمدی افزود: عامل موثر دیگر در باره سودآوری شرکت ها سیاستگذاریهای دولت و مجلس است؛ این مسئله مهم است که این ابرنهادها سیاستهایی اتخاذ کنند که به شرکتهای بورسی کمک کند. به عنوان یک مثال ساده، شرکتهای بورسی باید برای دریافت بدهیهایشان در بودجهی سال ۹۶ در اولویت قرار بگیرند چرا که این شرکتها متعلق به عموم مردماند.
رئیس سازمان بورس و اوراق بهادار گفت: ما در حال حاضر ۱۰ میلیون سهامدار در کشور داریم پس درصد بالایی از مردم در بازار سهام دخیل اند و اگر به دنبال مردمی سازی اقتصاد هستیم باید حل مشکلات این شرکتها را در اولویت سیاستگذاریها قرار دهیم.
وی یادآور شد: سازمان بورس باید تسهیلات و تسریعاتی را برای شرکتهای تولیدی در دستور کار خود قرار دهد و بستر استفاده از ابزارهای مالی را برای این شرکتها فراهم کند.
محمدی گفت: لازم است سهام این شرکتها تحت شرایطی به عنوان وثیقه استفاده شود که این مسئله نرخ تامین مالی را کاهش میدهد. همچنین بانک مرکزی و سازمان بورس باید برای این که نرخهای تامین مالی از حالت دستوری خارج شود تلاش کنند. نکتهی ششم در رابطه با بازار پول است.
رئیس سازمان بورس و اوراق بهادار تاکید کرد: نظام بانکی باید به تسهیلاتگیرندهها ثابت کند که قدرت بازپسگیری پولی که به آنها داده شده است را دارد و این کار را انجام میدهد.
اگر تسهیلاتگیرندهها تصور کنند که میتوانند پولی را که از نظام بانکی دریافت میکنند بازنگردانند، کمتر به سراغ تامین مالی از بازار سرمایه میآیند، بنابراین ضابطهمندی نظام بانکی به عنوان یک رقیب برای بازار سرمایه در جذب سرمایهگذاران به سمت این بازار تاثیرگذار است. وی افزود: خوشبختانه تعداد کدهای سهامداری بدون احتساب سهام عدالت از ۶ میلیون و ۵۰۰ هزار در سال ۹۱ به ۱۰ میلیون و ۷۰۰ هزار در سال رسیده است، اما این سهام داران باید وارد بازار سرمایه شوند و حضور فعالانه داشته باشند.
محمدی گفت: توصیهی ما این است که عدهای از این سهام داران به جای ورود مستقیم در سهام، به صندوقهای سرمایهگذاری وارد شوند.
رئیس سازمان بورس و اوراق بهادار تصریح کرد: میزان تامین مالی از طریق بازار سرمایه از ۱۵ هزار و ۶۰۰ میلیارد تومان در سال ۹۲ به ۱۰۳ هزار میلیارد تومان رسیده است ولی این میزان در بازار پول بیشتر است به این خاطر که تسهیلات بیشتری در نظام بانکی وجود دارد. اما باید به این نکته توجه کرد که چه تعداد از این تسهیلات زنده هستند و چه تعدادی تجدیدشده هستند، یعنی تامین مالی در بازار پول باید واقعیسازی شود.
رئیس سازمان بورس و اوراق بهادار با بیان اینکه تامین مالی در بازار سرمایه به چند طریق انجام میشود گفت: روش اول افزایش سرمایهی شرکتها از محل آوردهی سهام دارهاست که پول به شرکت وارد میکند و روشی بسیار عالی برای تامین مالی است.
وی ادامه داد: دومین روش، تامین مالی از طریق فروش محصولات به صورت سلف موازی و یا پیشفروش آنهاست که روشی کوتاهمدت اما مهم است. این نوع از تامین مالی خوشبختانه در بورس کالا و بورس انرژی انجام می شود.
محمدی روش سوم را تامین مالی از طریق صندوقهای پروژه است که با تامین مالی شرکتی متفاوت است. پول سرمایهگذاران در این صندوقها به پروژهها تزریق میشود. ما تا به حال چند صندوق زمین – ساختمان داشته ایم و در حال عملیاتی کردن صندوق پروژه مپنا هستیم.
رئیس سازمان بورس و اوراق بهادار تاکید کرد: تامین مالی فقط به افزایش سرمایه شرکتها اطلاق نمیشود، بلکه میتواند در بخش تاسیس شرکتها باشد. مثلا پذیرهنویسی شرکتها در بازار سرمایه یک نوع تامین مالی است. فقط ۳۰ هزار میلیارد تومان از ۱۰۰ هزار میلیاردی که بازار سرمایه تامین مالی میکند به صورت افزایش سرمایه یا تاسیس شرکت است و عمدهی این پول به صورتهای دیگری است. بخشی به صورت تامین مالی کالایی و بخشی به صورت mutual fund است.
وی خاطرنشان کرد: وقتی بازار افزایش سرمایه را از محل مطالبات انجام میدهد، پول جدیدی به شرکت وارد نمیشود. همانطور که در مورد بازار پول میگوییم تسهیلاتی که این بازار ارائه میدهد جدید نیست باید در مورد بازار سرمایه هم بگوییم که بخشی از تامین مالی در آن جدید نیست.
محمدی گفت: افزایش سرمایه به این روش تاثیرات مثبتی از طریق اصلاح سرمایه شرکت و بهبود صورتهای مالی دارد اما مسئلهی مهم این است که پولی را به شرکت وارد نمیکند. ما باید با جذاب کردن بازار ثانویه برای آموزش تامین مالی در بازار سرمایه سرمایهگذاران باعث شویم که پول بیشتری به شرکت ها وارد شود. به هر حال تامین مالی کوتاهمدت باید بیشتر مورد توجه قرار بگیرد.
وی تاکید کرد: قطعا ما به وجود یک شورای ثبات نیاز داریم و چنین شورایی در همهی کشورهای دنیا یا وجود دارد و یا تشکیل آن در حال پیگیری است. البته نکتهی قابل توجه در مورد این شورا این است که شورای ثبات، هماهنگکننده نرخها نیست بلکه هدف آن مدیریت ریسک فراگیر است.
رئیس سازمان بورس و اوراق بهادار افزود: از آن جایی که ریسک و بازدهی دو روی یک سکه اند، اگر ریسکها درست تنظیم شوند، مشروط به وجود رقابت کافی، نرخ بازارها هم خودبهخود تنظیم میشود. در واقع به بازارهایی با نرخ بالا پول تزریق میشود و اشتهای تقاضاکنندگان پول در آنها کم میشود و در نتیجه نرخها در آن بازار کاهش مییابد. برعکس، پول از بازارهایی با نرخ پایین خارج میشود و در این بازارها افزایش نرخ رخ میدهد. به این ترتیب است که با مدیریت ریسک فراگیر، نرخها به توازن میرسد.
محمدی تصریح کرد: بخش واقعی اقتصاد ما از نظر حجم، به هر حال جزو ۲۰ اقتصاد برتر دنیاست و بازار سرمایه کشورمان نیز در میان ۳۰ کشور برتر دنیاست پس حتی به صورت سنتی هم کشور ما جای رشد دارد. ولی در مورد پیشرفت بازار سرمایه به صورت مدرن، باید بگویم که مسیر خوبی در پیش گرفته شده است.
وی افزود: تعداد نهادها و تنوع آنها در بازار سرمایه زیاد است. ما باید راهاندازی صندوقهای پروژه را برای پروژههای نفتی و به طور کلی پروژههای مربوط به حوزهی انرژی، جدی بگیریم چرا که نفت و گاز، ثروت اصلی کشور، و یک مزیت انکارناپذیر برای ماست.
رئیس سازمان بورس و اوراق بهادار یادآور شد: یک زمانی در ایران فقط معاملهی سهام وجود داشت، اما به تدریج معاملات دیگری اضافه شد. قرارداد آتی سهام و تک سهم راهاندازی شدند که البته چندان موفق نبودند اما باید این کارها دنبال شوند. اخیرا از ابزار اختیار معامله (option) هم رونمایی شد که تا به حال خوب عمل کرده است.
محمدی تصریح کرد: البته باید استراتژیهای متفاوتی روی آن پیاده کنیم اما به عقیدهی من اگر این ابزار مورد حمایت قرار بگیرد و به سر منزل مقصود برسد در درازمدت اثرات مثبتی روی بازار سرمایه خواهد داشت.