تابلو خوانی در بورس ایران

اگر در نقطه حمایتی یک سهم، حجم پول وارده به حجم پول خروجی در مقاومت سهم، یکسان باشد؛ یعنی بازیگردان سهم تغییر نکرده. در این شرایط بخش نوسان قیمتی روی تابلو سهام را بررسی کنید.
آموزش تابلو خوانی یا بازارخوانی در بورس
سرمایهگذاران با آموزش تابلو خوانی میتوانند در داد و ستدهای خود موفقتر ظاهر شده و معاملات پر سودی را به ثمر برسانند. اما تابلو خوانی چیست و چگونه برای فعالان بازارهای مالی مفید واقع میشود؟ اگر بخواهیم به زبانی ساده و واضح و همچنین جامع و اساسی از معنای تابلو خوانی برایتان بگوییم؛ تعریف تابلو خوانی به شرح زیر خواهد بود:
تابلو خوانی یعنی پیش بینی قیمت سهام، تنها با توجه به تغییرات رخ داده بر روی تابلوهای بورسی. زمانی که یک معاملهگر قصد خرید یا فروش سهمی را داشته باشد، با بررسی هر نماد، از میزان خرید و فروش و نوسانات قیمتی آگاهی پیدا خواهد کرد. علاوه بر این از عرضه و تقاضای آن سهم و دیگر اطلاعاتی که در تابلوها وجود دارد؛ یک شناخت کافی نسبت به وضعیت کوتاه مدت و میان مدت آن سهم پیدا خواهد کرد.
در این روش دیگر نیازی به تحلیل بنیادی یا تحلیل تکنیکال نیست و شخص سرمایهگذار تنها با تکیه بر یک سری تجربیات و مهارتهایی که تاکنون به دست آورده است، میتواند با مشاهده تابلو، قیمت آینده را پیش بینی کرده و حدس بزند. از آن جایی که این روش با سرعت بالایی به تحلیل ختم میشود، در میان سرمایه گذاران از جذابیت زیادی برخوردار است و روز به روز به محبوبیت بیشتری میرسد. تابلو خوانی بیش از هر چیز جنبه روانشناسانه بورس را در بر میگیرد.
برای تابلوخوانی به تجربه، مطالعه و همچنین نظر تئوریسینهای بازار بورس نیاز دارید تا در بلند مدت، با مشاهده تابلو نمادها، اتفاقاتی را پیش بینی کنید که آماتورها در کشف آنها عاجز و ناتوانند.
تابلو خوانی بورس یا بازار خوانی چیست؟
تابلو خوانی یکی از مهمترین ارکان، در جهت تشخیص روند حرکتی هر سهم میباشد. شما با استفاده از مولفههای تابلو خوانی و بهرهگیری از تحلیل تکنیکال، میتوانید تا حدودی جهت حرکت سهمِ مورد نظر خود را تشخیص دهید.
در ادامه به معرفی و بررسی برخی از مهمترین فاکتورهای تابلوخوانی بورش خواهیم پرداخت.
روشهای تابلو خوانی در بورس
در تابلوی معاملات یک سهم، اطلاعات متعدد و فراوانی گنجانده شده است. یکی از با اهمیتترینِ این دادهها «قیمت سهام» است.
برای آموختن و فهم سادهتر تابلو خوانی با یک مثال شروع میکنیم.
برای دسترسی به تابلوهای بورس، ابتدا وارد سایت http://www.tsetmc.com/ شوید و نماد یکی از سهام شرکتهای بورسی را انتخاب کنید. ما در این قسمت، آموزش تابلو خوانی را با بررسی سهام شرکت «لیزینگ صنعت و معدن» ادامه خواهیم داد.
با انتخاب نماد مورد نظر، تابلو معاملات سهم باز میشود.
استخراج قیمت سهم از طریق تابلو خوانی
همانطور که پیشتر گفتیم، «قیمت سهام» یکی از با اهمیتترین قسمتهای تابلو خوانی یک سهم است؛ «قیمت سهام در حال حاضر». «قیمت معامله» هم که بیانگر آخرین قیمت معامله شده سهام است، یکی دیگر از آیتمهای تابلو هر نماد به حساب میآید. میانگین قیمت معاملاتی که در طول روز صورت گرفته را، با توجه به حجم معاملات انجام شده، «قیمت پایانی» مینامند. «قیمت پایانی» همان قیمتی است که در آن روز سهام بسته میشود. در تابلو هر نماد قیمتی که آخرین معامله آن روز صورت تابلو خوانی در بورس ایران گرفته است با عنوان «آخرین قیمت» مشخص شده است. اگر عدد «آخرین قیمت» از «قیمت پایانی» که میانگین قیمتی معاملاتی یک 24 ساعت بود، بیشتر باشد؛ یعنی اقبال و توجه بازار نسبت به این سهم افزایش یافته است. افزایش توجه بازار هم حکایت از روند مثبت احتمالی آن سهم در روز کاری آینده دارد.
حجم مبنا در محاسبه قیمت پایانی سهام بورس تاثیرگذار است؛ بنابراین اگر حجم مبنا بسیار بیشتر از تعداد سهام معامله شده در یک روز باشد، قیمت پایانی به صفر نزدیک خواهد شد. این نکته را به خاطر داشته باشید که این قائده شامل سهام فرابورسی نمیشود.
در این قسمت از تابلو، قیمت پایانی و همچنین قیمت اولین و آخرین معامله سهم درج شده است.
بازه تغییرات قیمت روزانه، هفتگی و سالانه سهم را میتوانید در این بخش مشاهده کنید.
این بخش از تابلو که در بالا، سمت چپ صفحه قرار گرفته است؛ اطلاعات مهمی را در اختیار معامله گران میگذارد. در این قسمت میتوانیم نسبت تعداد خریداران را به فروشندگان سنجیده و با توجه به حقیقی یا حقوقی بودن خریداران و فروشندگان تحلیل خود را انجام داده و علاوه بر آن حجم معاملات صورت گرفته بر این سهام را بررسی کنیم.
تعداد، حجم و ارزش معاملات در این قسمت عنوان شده است.
اگر به اطلاعاتی در مورد تعداد سهام، حجم مبنا، سهام شناور و یا میانگین حجم ماه نیاز دارید، موارد مورد نظر شما در این قسمت درج شده است.
برای دیدن روند کنونی معاملات هر سهم به این بخش مراجعه کنید. در این قسمت، سه حالت کلی که میتواند برای یک سهم به وجود داشته باشد. اول، تشکیل شدن صف خرید است؛ دوم تشکیل شدن صف فروش و سوم، متعادل صورت گرفتن میزان خرید و فروشها.
اگر بخواهید، قیمت و حجم معاملاتی که در طول روز انجام شده است را به طور تصویری و نمودار ببینید، این قسمت برای شما طراحی شده است. با نگاه کردن به این بخش از تابلو میتوانید در کمترین زمان ممکن، بیشترین اطلاعات را به دست آورید.
در میانه تابلو سهم بورسی که باز کردهاید، یک باکس باریک به چشم میخورد که در این باکس، اطلاعات مربوط بهP/E و EPS گنجانده شده است.
اردر ترس در تابلوخوانی چیست؟
در فرایند تابلوخوانی، اصطلاحی با عنوان order یا همان اُردِر وجود دارد که با دستمایه قرار دادن آن، سهامداران کوچک و مبتدی را میترسانند. با ایجاد اردر، سهام بیشتری با کف قیمتی جمع آوری میشوند. زمانی که سرمایهگذارانِ بازیگر، تصمیم میگیرند سهمی را بالا ببرند؛ باید حجمی که مورد نیازشان است را در پایینترین قیمت ممکن جمع کنند. آنها با به کارگیری اردر ترس و اجرایی کردن این فرایند، بر روی سهام و قیمتها کنترل پیدا میکنند.
استراتژی فروش در تابلوخوانی
برخی از معاملهگران که قصد فریب دیگر سرمایه گذاران و کسب سود از این طریق را دارند؛ گاهی در قالب بازیگر رفته و دست به اقداماتی نمایشی و فریبنده میزنند. بازیگرانی که قصد دارند سهمی را در کف قیمتی جمع آوری کنند، بعضا با فروختن کدهای حقوقی از یک سو و خرید آنها با کد حقیقی از سویی دیگر کار خود را پیش میبرند. به این حرکت اصطلاحا کد به کد میگویند. آنها با این اقدام نمایشی، شرایط را برای بالا بردن قیمت سهام فراهم میکنند.
دستکاری قیمتی با تابلوخوانی
یکی از روشهای کارآمد برای حقه زدن به سرمایهگذاران تازهکار دستکاری قیمت با تابلو خوانی است. این روش زمانی پیاده میشود که روزهای بازار منفی است و سرمایه گذارِ بازیگر، قصد جمع آوری سهام را دارد. یک سرمایه گذار قوی برای تبدیل شدن به یک بازیگر حرفهای باید به گونهای عمل کند که کسی متوجه جمع آوری او نشود. بازیگران ممکن است که تشکیل تیم داده و کار را برای بقیه دشوار سازند.
ترفند بازیگر در تابلوخوانی
معمولا کسانی که اقدام به نوسان گیری میکنند، اگر پیش بینی شان این باشد که اصلاح روند در روزهای آینده آغاز خواهد شد، شروع به فروش سهام خود خواهند کرد. اما اگر نوسانگیرها متوجه شوند که امکان فروش محیا نیست، از فروختن سهام منصرف شده و قصد را بر نگه داشتن سهام خواهند گذاشت. رنج منفی نیز یکی از دستور کارهای موجود در برنامه بازیگران است.
برخی نکات مهم در خصوص تابلو خوانی
- یکی از مهمترین فاکتورها که باعث استقبال یا بیتوجهی به یک نماد میشود، حجم معاملات است. حجم معاملات الزاما نشانه و سیگنالی برای ورود یا خروج به سهمی نیست، اما زمانی که حجم معاملات سهمی بالاست، باید سایر مولفههای مهم و وابسته به آن را بررسی کرد؛ مولفههایی مثلِ مثل ورود و خروج حقوقیها، پول هوشمند و همچنین نمودار سهم.
- خرید یا فروش حقوقیها در یک بازه زمانی، نشانه قطعی ارزشمند بودن یا نبودن یک سهم نیست. گاهی تبادل کد حقیقی یا حقوقی صوری بوده و تنها برای محک زدن توان خریدار است.
- اگر یک سهم در حالت منفی باز شود و در مدت زمان اندکی وارد صف خرید شود و پس از آن سهم به سمت صفر تابلو رفته و با نزدیک شدن به ساعات پایانی معاملاتی، سهم به صف خرید متمایل شود؛ این اتفاق نشانه نمایش هوشمندانه بازیگران است. در کل افزایش یا کاهشهای عجیب و غریبِ حجم معاملاتی یک سهم، نیاز به دقت و احتیاط بیشتری دارد.
اگر در نقطه حمایتی یک سهم، حجم پول وارده به حجم پول خروجی در مقاومت سهم، یکسان باشد؛ یعنی بازیگردان سهم تغییر نکرده. در این شرایط بخش نوسان قیمتی روی تابلو سهام را بررسی کنید.
- هرگز حجم معاملاتی روز بازگشایی سهمی که مدتها بسته بود را معیار قرار ندهید. زمانی که یک سهم در یک دوره طولانی بسته باقی مانده باشد، در روز بازگشایی با سهامداران زیادی رو به رو خواهید بود که در صف فروش قرار دارند.
- طبق اصول تابلوخوانی، نسبت خریدار به فروشنده، یکی از مهمترین آیتمهای تعیین کننده روند قیمت است؛ اما این شرط در بلند مدت به تنهایی کافی نخواهد بود.
- اگر با مشاهده تابلو یک سهم متوجه شدید، حقوقیهای زیادی سهم را فروخته و حقیقیهای کمتری آن تعداد سهم را خریدهاند؛ این یعنی قدرت خریداران حقیقی این سهم بالاست.
- تشکیل صف خرید یا فروش نشانه ارزشمندی یا بیارزشی یک سهم نیست.
- اگر متوجه شدید سهمی در چند روز پی در پی با حجم بالا داد و ستد شده است، با این موضوع ساده برخورد نکنید و به طور جدی آن را مورد تحلیل قرار دهید. ممکن است نوسان مقطعی و کوتاه مدت برای آن سهم به وجود آمده باشد.
- در تکنیکهای تابلوخوانی، حتما حجم پول خروجی و ورودی یک سهم را بررسی کنید.
برای مشاهده جدیدترین تحلیل ها، اخبار، مقالات آموزشی به وب سایت سیگنال مراجعه و یا اپلیکیشن سیگنال را دریافت نمایید.
تابلو خوانی – چگونه با تابلو خوانی بدون خواب پول بیشترین سود را از بازار بگیریم..
چگونگی تشخیص شاخص های منتخب و پر بیننده، و تاثیر شاخص ها در بورس و فرابورس، و یافتن سهام مستعد رشد، و در یک جمله تشخیص روند حرکتی یک سهم، از مزایای شرکت در دوره های آموزش تابلوخوانی در بورس و بازار خوانی است.
در واقع یکی از تکنیک های با ارزش در معاملات بازار سرمایه و در خرید و فروش سهام است که، در تشخیص رفتار سرمایه گذاران موثر است. البته وابستگی کاملی به اطلاعات جامع از تعداد معاملات ، تعداد خریداران و فروشندگان در بازار سهام دارد، و اینکه چه حجمی از سهام در نمادهای بازار بین دو طرف معامله می شود، امری لازم برای تصمیم به خرید سهام مورد نظر است.
در واقع آموزش تابلوخوانی در بورس برای تعیین قدرت خریدار حقیقی در بازار کاربرد دارد. در صورتی که قدرت خریدار به فروشنده به سمت صفر متمایل باشد می توان نتیجه گرفت خریدارها در تعداد کم، ولی با حجم زیاد و با قدرت، خریدار سهم مورد نظر هستند.
با آموزش تابلوخوانی در بورس تشخیص سیگنال های خرید و فروش حقوقی ها و سفارش های حمایتی از سهم قابل ردیابی خواهد بود:
در مواردی ممکن است تابلو خوانی در بورس با مشکل همراه شود، این زمانی است که حقوقی ها در معاملات روزانه سهام وارد می شوند، و در نقش خریدار یا فروشنده فعالیت معاملاتی انجام می دهند. در این حالت بهتر این است که این معاملات را نادیده بگیریم. به عبارت دیگر صبر کنیم تا معاملات حقوقی پایان پذیرد،و متمرکزشویم بر میانگین خرید شخص حقیقی و میانگین فروش شخص حقیقی. و سپس به مقایسه قدرت در سمت خریدار و فروشنده بپردازیم.
آموزش تابلو خوانی در بورس ، به علاقه مندان سرمایه گذاری در بورس یادآور می شود که بعد از عرضه های اولیه، نسبت خریدار به فروشنده نمی تواند نشان دهنده قدرت خریدار به فروشنده باشد در واقع به دلیل حجم کم معاملات به عنوان معیار مناسب شناسایی نمی شود. اگر چه لازم است روند سهام بعد از متعادل شدن قیمت مد نظر قرار گیرد.
در برخی مواقع بررسی و شناسایی حجم بالایی از مجموع درخواستها در صفحه سفارشات سهم نشان از حرکتی حمایتی است که سرمایه گذار حقیقی یا حقوقی به قصد اطمینان دادن به خریدار سهم، جلوه ای از حمایت کننده سهم را در تابلو به نمایش میگذارد.خریدار با دریافت این سیگنال ها به قصد خرید سهام جلو می رود، حال آنکه با آموزش تابلو خوانی در بورس قادر خواهید بود سیگنالهای واقعی را از غیر واقعی تشخیص دهید.
همینالان آموزشهای سایت ما را دنبال کنید تا در پایان دورههای آموزشی بورسبه یک فرد کاملاًحرفهای در زمینه سرمایهگذاری بورس تبدیل شوید.
اما
چگونه بدون کمترین خواب سرمایه بیشترین بازدهی را داشته باشیم..؟
چگونه افکار بازیگران سهم را بخوانیم.. رشد شارپ چه موقع آغاز میشود..؟
آیدین پارسا مدرس و تحلیل گر بازار سرمایه توضیح میدهد..
سلام خدمت دوستان و سهامداران عزیز بازار سرمایه
بنده آیدین پارسا مدیر کانال متابورس برخود لازم دونستم با آموزش مکمل تابلو خوانی که تو سایت ها هستش رو در خدمت شما باشم..
آموزش هایی که در همین مقاله موجود هست بیشتر به خرید و فروش حقوقی ها و حقیقی ها و همچنین تعداد خریدار و فروشنده پرداخته است.. که این تعداد ها به راحتی با تعداد کدهای معاملاتی بالا قابل هک کردن است درسته هر نفر یک کد معاملاتی دارد اما جایی نوشته نشده که هر نفر یک کد در اختیار دارد..
بی شک هر سهامدار باید سایت tsetmc.com رو بشناسه و همچنین برای تحلیل های تکنیکال از نرم افزاری جهت تحلیل استفاده کند لذا مانور ما هم روی همین دو ابزار خواهد بود:
١- سایت tsetmc.com
۲- یک نرم افزار جهت نمایش چارت
قبل از بحث در مورد یک نماد اجازه بدین چند نکته رو ابتدا خدمتتون عرض کنم:
تعریف:
تابلو خوانی چیزی جز بررسی حجم معامله نیست. و میتونه از بررسی حجم معامله یک نماد تو یک ثانیه تا چندین روز رو شامل بشه و میتونه بررسی حجم معامله كل – بررسی حجم خرید و فروش حقیقی ها و حقوقی ها – بررسی نسبت حجم معامله یک نماد با حجم معامله سایر نماد های هم گروهی و … باشد.
ابتدا باید چند تعریف رو باهم مرور کنیم:
١- تعداد معاملات :
به هیچ عنوان از این متغیر برای نوسانگیری و یا تابلو خوانی استفاده نمیکنیم زیرا فاکتوری کاملا فریبنده است و تریدر را به اشتباه می اندازد بدلیل اینکه ممکن است یک تریدر در طول معاملات ۱۰ بار سفارش دهد و جز تعداد
معاملات قرار گیرد پس این فاکتور را ملاک نوسانگیری و تابلوخوانی قرار نمیدهیم.
۲- حجم معاملات :
تریدرها خیلی با این اصطلاح برخورد میکنند و برای اطمینان از معاملات ابتدا حجم معاملات را بررسی میکنیم اگر حجم زیاد عرضه از طرف حقوقی بود یعنی اینکه حقوقی اجازه رشد به سهم را نخواهد داد به هر دلیلی که برای خود دارد پس در زمان فروش سنگین و حجم بالای عرضه حقوقی وارد پوزیشن نمیشویم و ترید نمیکنیم.
نکته :
حجم معاملات همیشه باید با مجموع حجم خرید (حقیقی ها و حقوقی ها) برابر باشد و همچنین باید با مجموع حجم فروش (حقیقی ها و حقوقی ها) برابر باشد.
محل قرار گرفتن تعداد معاملات و حجم معاملات در تابلو:
٣- کادر برترین تقاضا :
سهم هایی که دارای خبر رانتی هستند را از این لیست میتوانید استخراج کنید بطوریکه اگر سهمی بعد از حدود ۸ ٪ رشد چنانچه باز صعودی بود و فرصت ورود کردن داد میتوانیم رویشان حساب کنیم و به عنوان گزینه خرید استفاده کنیم.
۴- کادر برترین عرضه :
سهم هایی که در حال اصلاح سنگین بوده اند آنها را در نظر بگیرید و چنانچه حجم خرید زیاد بود به عنوان گزینه خرید در نظر بگیرید. همچنین ممکن است سهامی که دارای خبر یا شایعه از نوع بد در مورد شرکتی وجود داشته باشد وارد این این شود. پس حواسمون باشه که یه وقت نمادی که ما سهامدارش هستیم وارد این لیست نشود…
محل قرار گیری لیبل یا سر برگ برترین عرضه و تقاضا
۵ – کادر بیشترین حجم معاملات :
چشم از این کادر بر ندارید با نگاهی به این کادر میتوان حمایت ها و مقاومت هاو حتی بعضی از سهم های شارپ که گروه ها روی آن فعالیت میکنند نیز پی ببرید به این صورت که چنانچه سهمی که نامش را کم میشنوید اگر در این لیست بود مطمئن باشید که دارد برایش اتفاقات خوبی میافتد …
و همچنین برعکس آن هم میتواند باشد که سهامی که به مقاومت رسیده اند عرضه و تقاضا بیشتر شده و منجر به حجم معاملات بالا شده باشد و وارد این لیست شود.
پس هر سهمی که وارد این لیست شود به احتمال بالا در آغاز یک روند قدرتمند نزولی یا صعودی قرار دارد که با توجه به قرار گرفتن قیمت
در نزدیکی حمایت (آغاز روند صعودی)
نزدیکی مقاومت ( آغاز روند نزولی)
نکته:
سهمی در مقاومت با حجم بالا و توام با صف خرید سنگین باشد به احتمال بالا در حال شکستن مقاومت است.. این صف خرید سنگین است که مقاومت را میشکند..
نکته:
حجم بالا یا صف خرید در کف قیمتی خوب و حجم کم در کف قیمتی بد است..
نکته:
حجم بالا و عرضه صف خرید در مقاومت و سقف قیمتی بد و حجم کم به شرط صف خرید سنگین در مقاومت خوب است..
نکته خیلی مهم :
1- در روند صعودی حجم معامله رفته رفته روز به روز بالا تر رود نشان از قدرت بالای روند است و برعکس رفته رفته حجم کم شود نشان از ضعف روند است. و باید به چرخش و تغییر روند فکر کرد.
2- در روند نزولی هرچه منفی ها با حجم بالا معامله شود نشان از قدرت بالای روند است و بر عکس هرچه در یک روند نزولی حجم معامله کمتر شود نشان از ضعف روند است و کم کمک باید به چرخش روند فکر کرد.
نتیجه گیری:
حجم بالا = خبری در راه است = تغییر یا قدرتمند شدن روند ( میتواند صعودی یا نزولی باشد)
وارد سایت tsetmc. com میشویم و برای مثال نماد غاذر رو انتخاب میکنیم..
فکر کنید در برج ۶ سال ۹۵ زندگی میکنید.
نماد غاذر هر روز متعادل و اصلا گاهی روز ها معامله هم نمیشود
حجم معاملات : ۵۰۵۰ سهم تا ۶۳۰۰۰ سهم
میرسیم به ۲۸ برج ۶ روزی که غاذر بالای ۷ میلیون حجم میخوره
سهامدار زرنگ میگه پول هوشمند وارد سهم شد…
و این یعنی تابلو خوانی حجم بالا = خبری در راه است عده ای وارد سهم میشوند و به اصلاح میزنن تو گوش سهم و عده ای هم منتظر قطعیت اون میمونند و دنبال آلارم بعدی میگردند.
آلارم بعدی صفوف خرید در روزهای بعد و یا حجم معاملات بالا در روزهای آتی هست..
یکی دو هفته بعد که در این مدت سهم متعادل معامله شده اونا که مطلب رو گرفتن سهم رو خریدن و بازیگر هم در حال پر کردن است.
در ۱۳ آذر مجددا حجم بالا معامله شد و تیر خلاص زده میشود… و هر روز صف خرید..
ما اینجا باید منتظر چی باشیم.؟
از کجا باید بفهمیم.؟
عرضه بسیار زیاد سهم ( یعنی همون حجم بسیار بالای معامله )
بازیگر در تاریخ ۲ بهمن سهام خود را خدمت سهامدارانی که تو صف خرید نشستن عرضه میکنه.. با بالا رفتن حجم معاملات در یک روز اونم بعد از رشد شارپی سهامداران هوشمند نیز همراه بازیگر سهام خود را میفروشد..
سوال؟
حجم معامله زیاد و یا کم رو نسبت به چی ارزیابی کنیم؟
جواب : تو بررسی حجم معامله
حجم معاملات رو نسبت به
۱- تعداد کل سهام شرکت و همچنین شناوری آن
۲- حجم معامله روزهای گذشته بررسی میکنیم
شرکتی که ۱ میلیارد و یا بیشتر سهام دارد حجم ۱۲ میلیون حجمی بسیار پایینه ولی واسه غاذر که ۷۵ میلیون سهام دارد و ۳۷ میلیون آن دست سهامداران عمده هست خیلی زیاده..
سوال مهم؟
تو تایم معاملات بازار ما حضور نداریم چگونه تابلو خوانی کنیم؟
١- بررسی سابقه معاملات در سایت tsetmc
۲- بررسی با چارت قیمتی
مبحث تابلوخوانی فراتر از این مباحث است که مطرح شد که ما سعی بر خلاصه و مفید بودن آن تاکید داشتیم..
روش ابداعی تابلوخوانی
آیا میتوان از کندل ها در تابلو خوانی استفاده کرد..؟ بله
ما میتوانیم از روی تابلو قیمت یک شرکت کندل آن را روی نمودار تصور کنیم و با توجه به رشد یا نزول قیمت در روزهای قبل ، آینده قیمت سهم را پیش بینی کنیم.. به مثال زیر توجه کنید..
نکته مهم : استفاده از این روش برای تابلوخوانی فقط برای افرادی توصیه میشود که در نمودار های شمعی تسلط کامل را دارند..
فرض کنید قیمت تابلو شرکت ایکس به شرح زیر است…
آخرین قیمت ۱۰۳
اولین قیمت ۱۰۵
بیشترین ۱۰۵
کمترین قیمت ۹۷
کندل آن به شکل زیر خواهد شد..
لذا اگر در مورد کندل ها آموزش کافی و ابتدایی داشته باشیم متوجه میشویم که کندل فوق در بحث نمودار های شمعی به الگوی ( Hanging man ) یا مرد دارآویز معروف میباشد..
? هر گاه این الگو در نمودار هر سهمی تشکیل شود که روزهای قبل رشد داشته است ، منجر به ریزش شدید قیمت سهم میشود.
در واقع ما کندل یک سهم را در یک روز از روی قیمت تابلو و بدون مشاهده نمودار تجسم کردیم..
پس :
۱- بررسی تابلو قیمتی شرکت
۲- ترسیم ذهنی آخرین کندل
۳- پیش بینی آینده قیمت با توجه به آخرین کندل
تابلو خوانی در بورس ایران
آموزش تابلوخوانی در بورس یکی از نیازهای اساسی هر سرمایه گذار بعد از ورود به بازار سرمایه و دریافت کد بورسی می باشد تا بتواند اتفاقاتی را که در تابلوی معاملاتی بورس مشاهده می کند تجزیه و تحلیل کند و سپس با اطلاعات به دست آمده به خرید و فروش سهام بپردازد. تابلوخوانی حتی برای افرادی که در این بازار تجربه دارند و از مدت فعالیت آن ها چندین سال میگذرد کارایی دارد و همه سرمایه گذاران حتی افرادی که با تحلیل تکنیکال و تحلیل بنیادی در بازار معامله میکنند هم باید آن را بیاموزند. ما در این مطلب قصد داریم به بررسی فاکتورهای اصلی و مهم تابلوخوانی بپردازیم و به زبان ساده بگوییم که چگونه در بورس تابلو خوانی کنیم؟
فاکتورهای مهم تابلوخوانی در بورس
برای کسب سود تقریبا قطعی در ابتدا با استفاده از تحلیل بنیادی سهام مناسب را انتخاب کرده و سپس با استفاده از مولفه های تابلو خوانی و با استفاده از تحلیل تکنیکال به راحتی جهت حرکت سهم را تشخیص داده و در نقاط مناسب وارد شده و در نقاط مناسب از سهم خارج شوید و سود مناسبی کسب کنید. در مقالات قبلی درباره تحلیل تکنیکال توضیحاتی را ارائه دادیم و در این مقاله قصد داریم به بررسی فاکتورهای مهم تابلوخوانی در بورس بپردازیم.
۱- تعداد معاملات یکی از فاکتورهای مهم تابلوخوانی در بورس
برای شروع تابلو خوانی به سایت tsetmc.com بروید و در قسمت ذره بین نام نماد مورد نظر را وارد کنید و سپس فاکتورهای مهم تابلوخوانی در بورس که در ادامه معرفی می شود را در مورد آن سهم بررسی کنید.
حال به موضوع اصلی بپردازیم: چگونه در بورس تابلو خوانی کنیم؟ در صفحه هر نماد تعداد معاملات آن نماد نوشته شده است که نشان دهنده تعداد دفعات انجام معامله در نماد می باشد. این عدد به تنهایی معیاری برای تابلوخوانی و بازار خوانی در بورس و نوسان گیری در بازار می باشد چرا که هر شخصی ممکن است برای خرید ۱۰۰۰۰۰ سهم، چندین بار سفارش خود را وارد سامانه کند.
یک مثال :به عنوان مثال سرمایه گذار میتواند برای خرید ۵۰۰۰ سهم ۵ سفارش ۱۰۰۰ تایی و یا تعداد دفعات سفارش بالاتر همراه با حجم های کمتر در سامانه معاملاتی قرار دهد.
۲- حجم معاملات سهام یکی از فاکتورهای مهم تابلوخوانی در بورس
در بحث تابلوخوانی و بازار خوانی در بورس گاهی اوقات ممکن است حجم معاملات در سهم به یکباره افزایش یابد و شما نیز با توجه به این سیگنال قصد ورود به سهم را داشته باشید. معاملات را چک میکنید و به این نتیجه میرسید که در چند روز گذشته یک حقوقی به شدت فروشنده سهم بوده است و حتی سهم نیز کاهش قیمت فراوانی داشته است. در این حالت بهتر است از خرید سهم صرف نظر کنید تا فشار فروش توسط حقوقی در بازار کاهش یابد و اگر باز هم سیگنال خرید سهم وجود داشت وارد سهم شوید.
۳- استخراج قیمت سهم یکی از فاکتورهای مهم تابلوخوانی در بورس
یکی از مهم ترین بخش هایی که به هنگام تابلوخوانی نمادها با آن روبرو می شوید قیمت سهام می باشد. قیمت معامله بیانگر آخرین قیمت معامله شده سهام و قیمت پایانی بیانگر قیمتی است که در آن روز سهم بسته شده است.
قیمت پایانی میانگینی از قیمت های معامله شده همان روز سهام با توجه به حجم معاملات می باشد. اگر قیمت آخرین معامله نسبت به قیمت پایانی بیشتر باشد بیانگر استقبال بازار از سهام و نشانه ای از روند مثبت احتمالی در روز کاری بعدی است.
حجم مبنا تاثیر زیادی بر قیمت پایانی سهم دارد، در صورتی که تعداد سهام معامله شده در یک روز بسیار کمتر از حجم مبنا باشد قیمت پایانی نزدیک به صفر خواهد بود.
۴- سهام شناور یکی از فاکتورهای مهم تابلوخوانی در بورس
سهام شناور به درصدی از سهام گفته میشود که در اختیار عموم مردم قرار دارد به عبارت دیگر سهام شناور تعداد سهامی است که در اختیار سرمایه گذاران حقیقی و حقوقی بازار می باشد که با آن معامله میکنند و قصد مدیریت و کنترل شرکت را ندارند. حال سفته بازان با استفاده از شناوری سهم و مبلغ مورد نیاز برای سفته بازی اقدام به جمع کردن سهام شناور موجود در بازار میکنند و با استفاده از منابع مالی فراوانی که دارند موجب رشد شارپ سهم می شوند.
هرچه درصد شناور سهام یک شرکت بیشتر باشد میتوان ادعا کرد که سهام آن شرکت بر اساس عرضه و تقاضای واقعی تر قیمت گذاری شده است.
در واقع فعالیت های سفته بازی و کنترل قیمت سهام در چنین شرکت هایی کمتر اتفاق می افتد.
۵- خرید و فروش حقوقی یکی از فاکتورهای مهم تابلوخوانی در بورس
نسبت حقوقی ها در معاملات به دو بخش عمده تقسیم می شود:
۱. وجود حقوقی یا حقوقی بیشتر در بخش فروش نسبت به خرید که نشان دهنده ایجاد پتانسیل رشد سهم پس از یک نزول کوتاه مدت است.
۲. وجود حقوقی یا حقوقی بیشتر در بخش خرید نسبت به فروش که نشان دهنده ایجاد پتانسیل جهت افت سهم پس از یک رشد موقت است.
بطور مثال هنگامی که حقوقی ها در صف فروش قرار داشته باشند و حجم معاملات آنها بیش از ۱۵ درصد باشد ادامه روند رشد را نشان می دهد. البته به شرطی که از نظر نسبت کلی خریداران حقیقی به فروشندگان حقیقی در وضعیت روند مثبت قرار داشته باشند.
تحلیل تعداد خریداران و فروشندگان و حجم معاملات در تابلوی معاملات
۱- در هنگامی که در تحلیل تابلو از نظر نسبت خریداران حقیقی به فروشندگان حقیقی با روند مثبت رو به رو هستید ، وجود فروشنده حقوقی بالای ۱۵ درصد نشان دهنده سیگنال خرید و یا حفظ سهم “قوی“ و در حالت هیچ گونه حضور حقوقی نشان دهنده سیگنال خرید و یا حفظ سهم “معمولی “ و در حالت وجود خریدار بالای ۱۵% نشان دهنده سیگنال خرید و یا حفظ سهم “ضعیف” می باشد .
مثال از سیگنال خرید یا حفظ سهم “قوی“ :
مثال از سیگنال خرید و حفظ سهم “معمولی” :
مثال از سیگنال خرید و حفظ سهم “ضعیف” :
۲- در هنگامی که در تحلیل تابلو از نظر نسبت خریداران حقیقی به فروشندگان حقیقی با روند منفی رو به رو هستید ، وجود خریدار حقوقی بالای ۱۵% نشان دهنده ریزش یا سیگنال فروش “ قوی ” بعد از یک روند کوتاه احتمالی مثیت ( و فرصتی برای خروج سریع از سهم) ، و در حالت بدون حضور حقوقی ها نشان دهنده ریزش سیگنال فروش “ معمولی ” ، (که در این حالت زمان خروج بر اساس سیگنالهای خروج اسیلیتورهای نوسان سنج بدست می آید) و در نهایت با فروشنده حقوقی بالای ۱۵% نشان دهنده روند نزولی کوتاه و احتمال رشد مجدد در اولین فرصت است ، این حالت به سیگنال فروش “ضعیف” نیز تلقی می شود. (در این حالت فرصتی برای خرید پله ای و کاهش قیمت تمام شده خرید نیز در حال رخ دادن است ) .
مثال از سیگنال فروش “قوی” :
مثال از سیگنال فروش “ معمولی ” :
مثال از سیگنال فروش “ ضعیف ” :
۶- توجه به نسبت های p/e و eps
یکی از فاکتورهای مهم تابلوخوانی در بورس توجه به نسبت های p/e و eps می باشد. هرچه نسبت p/e کمتر بوده و به یک نزدیکتر باشد بهتر است البته این مقدار نباید منفی باشد زیرا اگر منفی باشد نشاندهنده زیان ده بودن سهم است.
یکی دیگر از فاکتور های مهم تابلوخوانی eps یا سود پیش بینی شده است. هرچقدر بیشتر باشد سهم بهتر است و نباید صفر باشد.
در این نوشته سعی شد به اصول اولیه تابلوخوانی در بورس مانند تعداد معامات، حجم معاملات، حجم مبنا، قدرت خرید و فروش حقیقی و حقوقی، سهام شناور، توجه به قیمت پایانی، نسبت های p/e و eps و … اشاره شود تا بگوییم که چگونه در بورس تابلو خوانی کنیم؟
آموزش تابلو خوانی پیشرفته
تابلوخوانی جزو موارد پایه و اولیه بورس است که هر شخص برای یک سرمایهگذاری موفق ابتدا باید آن را بیاموزد. در مقاله پیشین اصطلاحات اولیه و پر کاربرد تابلوخوانی را بیان نموده و با سایت tsetmc آشنا شدیم. در این مطلب قصد داریم با آموزش رایگان تابلوخوانی پیشرفته در بورس، کمی فراتر رفته و عمیقتر به تابلو معاملات بنگریم. همانطور که میدانید مرجع اصلی تمامی اطلاعات لحظهای بازار، سایت شرکت مدیریت و فناوری بورس تهران یا همان tsetmc.com معروف است. در این سایت، ریز اطلاعات تمامی نمادها اعم از قیمت و حجم معاملات، وضعیت نماد، وضعیت کلی بازار، شاخصها و… درج شده است. با اطلاعات درج شده در این تابلو به راحتی میتوان از وضعیت نمادها مطلع شد. این امر نیازمند کسب علم تابلوخوانی میباشد. برای درک بهتر این مطلب بهتر است ابتدا مقاله آموزش تابلوخوانی در بورس و آشنایی با سایت tsetmc.com را مطالعه نمایید.
قسمتهای مختلف تابلو معاملات
سایت tsetmc که همان تابلو معاملات نامیده و خوانده میشود، دربردارنده اطلاعات کلیه نهادهای مالی بازار سرمایه است. با کسب علم مورد نیاز و حرفهای بورسی و آشنایی با قسمتهای مختلف این سایت، به راحتی میتوان با استفاده از اطلاعات درج شده در آن، ارزندگی و روند عرضه و تقاضای بازار را دریافت. در صفحه اصلی سایت مطابق تصویر زیر، ۷ سربرگ وجود دارد. که هر کدام در خصوص یکی از قسمتهای بازار سرمایه اطلاعات میدهد.
تب در یک نگاه را در آموزش اول کاملا توضیح دادیم. در این مطلب جزئیات تب بورس اوراق بهادار و فرابورس را شرح میدهیم و چگونگی کسب اطلاعات با ارزش از این دو قسمت را بیان میکنیم.
بورس اوراق بهادار تهران در tsetmc
بازار بورس اوراق بهادار مشمول چندین شرکت بزرگ سهامی عام میباشد که سرمایهگذاری در آنان از ریسک کمتری برخوردار است. البته ریسک جز جدایی ناپذیر بازارهای مالی میباشد اما از آنجاییکه ورود به بازار بورس اوراق بهادار شرایط ویژه و سختی دارد تنها شرکتهایی در این دسته قرار میگیرند که از نظر اعتبار و پایبندی به حقوق سهامداران در سطح بالایی قرار دارند.
این تب مخصوص این شرکتها و تغییرات قیمت سهامشان در طول روز معاملاتی میباشد. بازار بورس اوراق بهادار خود به چند بخش تقسیم میگردد تا اطلاعات جزئی را نمایش دهد.
دریک نگاه
در یک نگاه وضعیت کلی بازار نشان میدهد. در این قسمت اطلاعاتی نظیر مقدار شاخص کل و شاخص کل هموزن، ارزش کل بازار، تعداد، حجم و قیمت معاملات درج میگردد. با استفاده از این مطالب میتوانید وضعیت کلی بازار را رصد نموده و متوجه کم یا زیاد بودن حجم تابلو خوانی در بورس ایران معاملات شوید. حجم معاملات بالا نشاندهنده ورود و یا خروج پول از بازار است.
در قسمت پیام ناظر، اطلاعاتی در خصوص نمادهای موجود در این بازار قرار میگیرد که همان روز در سایت کدال منتشر شدهاند. پیگیری قسمت پیام ناظر نمادها بسیار به تحلیل و تصمیم شما در خصوص نگهداری و یا فروش سهم و یا حتی خرید یک سهم تاثیر میگذارد. به طور مثال بسته یا باز شدن نماد، اخبار افزایش سرمایه، افشا اطلاعات با اهمیت و مواردی از این دست در قسمت پیام ناظر قرار دارد. سرمایهگذاران حرفهای به این قسمت توجه ویژه دارند و تصمیمات خود را بر اساس اخبار و وضعیت فعلی و آینده سهم میگیرند. در این صفحه بخشی تعبیه شده که نمادهای بورسی پر تراکنش را نمایش میدهد که بررسی آن بسیار کاربردی است.
شاخصها
نمودار شاخص کل و شاخص کل هم وزن
در شاخصها، ابتدا با دو نمودار، نحوه عملکرد میانگین قیمت شرکتها نمایش داده شده است. به طور نمونه در نمودار شاخص کل، وضعیت بازار در روز مشخص شده است. از لحظه شروع بازار، قیمت ها تا ساعت 10 رشد داشته و سپس ثابت مانده است. در نمودار شاخص کل هم وزن این وضعیت کمی متفاوت است. بازار تا نیم ساعت اول بازار رشد داشته و سپس قیمت ها ریزش داشتهاند و مجددا قیمت ها روند صعودی به خود گرفتهاند. با نتیجه گیری از دو تصویر بالا مشخص میشود که شرکتهای بزرگ روند صعودی داشته و بر کل بازار تاثیر مثبت گذاشتهاند.
شاخصهای منتخب و نمادهای تاثیرگذار در روند بازار
در قسمت شاخصهای منتخب، مقدار شاخص کل، شاخص کل هم وزن، شاخص آزاد شناور و… نمایش داده میشود. علاوه بر این اطلاعات میزان تغییر مثبت یا منفی، درصد تغییر، بیشترین و کمترین مقدار شاخصها نیز درج شده است. نمادهایی که بیشترین تاثیر در تغییر شاخص را در طول روز داشتهاند در این قسمت قرار گرفتهاند. به طور مثال اگر بازار مثبت باشد این قسمت نمایانگر نمادهایی میباشد که با معاملات خود روند بازار را صعودی نمودهاند. برعکس این قضیه نیز برقرار است. یعنی در بازار منفی، این قسمت نمایانگر نمادهایی است که با حجم بالای معاملات خود منجر به ریزش شاخص شدهاند.
برترین گروههای صنعت و ارزش بازار
قسمت بعدی برترین گروههای صنعت را در لیست قرار داده است. با استفاده از این لیست صنعتهایی که بهترین عملکرد را داشتهاند در دیدرس سرمایهگذاران قرار میگیرد. همچنین ارزش کل بازار بورس اوراق بهادار هر روزه ثبت میگردد که در این صفحه قرار دارد. در ادامه کمترین، بیشترین، میزان تغییر و درصد تغییر شاخصهای صنعت نیز در این صفحه قرار دارد.
قیمتها
بیشترین افزایش قیمت
همانطور که در تصویر مشاهده مینمایید در این بخش آمار تغییر قیمت نمادها در دسترس قرار گرفته است. به طور مثال در تصویر فوق، نماد درازک با 7/07 درصد رشد، بیشترین افزایش قیمت در بین نمادهای بورسی داشته است. همچنین نماد فروس با 5 درصد رشد در رتبه دوم قرار دارد.
بیشترین کاهش قیمت
در کادر بعدی نمادهایی که بیشترین ریزش را در طول روز جاری داشتهاند قرار دارد. نماد داسوه با 18.59 درصد افت در رتبه اول و نماد کفپارس با 9.99 درصد افت در رتبه دوم نمادهای نزولی بازار بورس قرار گرفتهاند. حال این سوال مطرح میگردد با وجود دامنه نوسان مجاز 5 درصدی، چطور یک نماد در یک روز نزدیک به 19 درصد افت قیمت پیدا میکند؟ همانطور که برخی نمادها که به دلایل مختلفی نظیر افشا اطلاعات، برگزاری مجامع و… بسته میشوند. روند بازگشایی نمادها اصول و قواعد خاص خود را دارد. گاهی برخی نمادها در روز اول بازگشایی بنا به قوانین، بدون محدودیت دامنه نوسان بازگشایی میگردند. در این حالت ممکن است سهم رشد و یا ریزشی بالایی داشته باشد. در اینجا نیز نماد داسوه پس از برگزاری مجمع بدون محدودیت دامنه نوسان بازگشایی شده است.
افزایش و کاهش آخرین قیمت معامله نسبت به قیمت پایانی نماد
این قسمت بیانگر بیشترین تفاوت آخرین قیمت معامله نسبت به قیمت پایانی نماد است. به طور سادهتر اگر در دقایق پایانی بازار، نمادی رشد یا ریزش قابل توجهی نماید اطلاعات آن در این قسمت درج میگردد. به طور مثال قیمت پایانی نماد فاما 13،750 تومان بوده است که آخرین معامله این نماد در قیمت 14،380 تومن صورت گرفته است. رشد 630 ریالی همان 4.58 درصد است که در کادر بالا در قسمت افزایش آخرین قیمت معامله نسبت به قیمت پایانی درج شده است.
حق تقدم
در قسمتی جداگانه نماد اوراق حق تقدم مخصوص نمادهای بورسی قرار گرفته است. اوراق حق تقدم تنها دو ماه مجاز به معامله در بازار میباشند مگر آنکه این مهلت تمدید گردد. پس از پایان این مهلت، نماد در وضعیت ممنوع-متوقف قرار میگیرد و یا به عبارتی دیگر بسته میشود. نماد اوراق حق تقدم موجود در این قسمت، اوراقی هستند که هنوز قابل معامله میباشند. معامله در حق تقدم ها به استراتژی سهامداران و سرمایهگذاران بستگی دارد. از این رو مدت زمان باقی مانده تا پایان مهلت مجاز معامله این اوراق اهمیت دارد. با مراجعه به سایت کدال و سرچ نماد میتوانید اطلاعیه مربوط به مهلت حق تقدم را مطالعه نموده و از زمان پایان مهلت اوراق حق تقدم مطلع گردید.
ابزارهای نوین مالی و معاملات عمده مباحث پیشرفته تری از بورس است که نیازمند سرمایه کلان است. از این رو فعلا به این مباحث نمیپردازیم.
عرضه و تقاضا
این قسمت مربوط به آمار نمادهای بورسی میباشد که بیشترین عرضه و یا تقاضا را در طول روز معاملاتی جاری داشتهاند. از این قسمت میتوان سیگنالهای بررسی را یافت. منظور از سیگنال بررسی این است که نمادی که بیشترین تقاضا را دارد ممکن است از لحاظ بنیادی و تکنیکالی در موقعیت مناسبی قرار داشته باشد اما این امر قطعی نیست. از این رو حتما قبل از خرید، نماد را تحلیل و بررسی نمایید زیرا تقاضا بالای نماد، همیشه نشان از ارزندگی سهم نیست. از این رو تنها بر اساس اینکه نمادی در چند روز متوالی تقاضای بالایی داشته اقدام به خرید نکنید.
ابزار های مشتقه و اوراق بدهی
منظور از ابزار مشتقه قراردادیست که بین دو یا چند نفر منعقد میگردد که بر اساس دارایی پایه دیگری شکل گرفته است. این دارایی پایه میتواند ارز، سهام، منابع فلزی، کشاورزی و… باشد. به طور مثال اوراق اختیار خرید و یا فروش تبعی نوعی ابزار مشتقه به حساب میآیند. دارایی پایه در این نوع اوراق، سهام یک شرکت است.
اوراق بدهی چیست؟ هرگاه شرکت و یا سازمانی نیاز به سرمایه داشته باشد میتواند اقدام به انتشار اوراق بدهی نماید. مردم با خرید این اوراق منابع مورد نیاز شرکت را تامین مینمایند و به ازای آن در موعد سررسید اصل پول و سود آن را دریافت مینمایند. این شیوه سرمایهگذاری از ریسک بسیار کمی برخوردار بوده و سود دریافتی آن از سپرده بانکی بیشتر است. معمولا این اوراق را دولت نیز منتشر مینماید که در آن صورت حمایت و تعهد دولت را نیز شامل میشود. در این بخش از سربرگ بورس، این اوراق و ابزار، قابل مشاهده و دسترسی سرمایهگذاران قرار گرفته است.
افزایشها و تغییرات
در این قسمت نیز آماری کلی از ارزش بازار قابل نمایش است. نمادهایی که افزایش سرمایه دادهاند و یا ارزش بازاری آنان افزایش و یا کاهش چشمگیری داشته در این قسمت را قرار گرفتهاند. تعدیل قیمت هنگامی که شرکتها افزایش سرمایه میدهند و یا سود نقدی تقسیم مینمایند رخ میدهد. در این مواقع بعد از مجمع قیمت سهم کاهش مییابد و یک شکاف بین قیمت قبل و بعد مجمع ایجاد میگردد. برای از بین بردن این شکاف قیمت قبل از مجمع را تعدیل میکنند تا این شکاف از بین برود. در این قسمت نام نمادها، قیمت سهم قبل و بعد از تعدیل ذکر شده است. همچنین نمادهایی که بیشترین حجم معامله را در طول روز معاملاتی داشته باشند در قسمت بیشترین حجم معامله قرار میگیرند.
نمادهای مشمول تعلیق
شرکتهای بورسی برای فعالیت در بازار سرمایه ملزم به رعایت قوانین سازمان بورس میباشند. از این رو سازمان بورس، بر روی فعالیتهای آنان نظارت دارد. در صورتی که شرکتها این قوانین را رعایت نکنند نمادشان تعلیق میگردد. این فرآیند تعلیق (غیر قابل معامله بودن) تا زمان برطرف شدن مشکل شرکت ادامه دارد. در تصویر، نماد شرکتهایی که مشمول تعلیق هستند و علت تعلیقشان ذکر شده است. تعلیق نمادها همیشه نگران کننده نیست. اما برای ورود به این سهمها احتیاط نمایید و حتما بررسیهای لازم را به عمل آورید.
همه اطلاعات
در سربرگ آخر تمامی اطلاعات یکجا قرار دارد. کسانی که مایل باشند تمام اطلاعات بازار بورس را در یک صفحه مشاهده کنند میتوانند به سر برگ همه اطلاعات مراجعه نمایند.
فرابورس ایران در tsetmc
شرایط ورود شرکتها به بازار بورس دشوار است. از این رو شرکتهایی که در بازار بورس معامله میشوند از درجه اعتبار بالایی برخوردارند. با توجه به شرایط و قوانین ورود به بازار بورس، شرکتهای کوچیکتری که سرمایه کمی دارند نمیتوانند وارد این بازار شده و منابع مالی مورد نیاز خود را تامین نمایند. این شرکتها میتوانند در بازار فرابورس ایران پذیرش شوند. شرایط ورود به این بازار آسانتر بوده و مزایای مورد نیاز شرکتها را دارد. بازار فرابورس شامل 5 بازار میباشد. بازارهای اول، دوم، پایه، شرکتهای کوچک و متوسط و مشتقه ۵ بازار موجود در فرابورس میباشند. این بازارها به ترتیب بیان بعد از بازار بورس اعتبار بالاتری دارند. معامله در بازارهای پایه و مشتقه به سرمایهگذاران مبتدی پیشنهاد نمیگردد. در ادامه بغیر قسمتهای مختلف این بازار را شرح دادهایم.
شرکتهای کوچک و متوسط
منظور از شرکتهای کوچک و متوسط آن دسته از شرکتهایی است که تعداد کارمندان و میزان گردش نقدینگی آنها کم است. به طور مثال در اتحادیه اروپا شرکتهایی با کمتر از ۲۵۰ نفر کارمند، که حداکثر گردش مالی سالیانه آنها ۴۰ میلیون یورو باشد را جزو شرکتهای کوچک و متوسط میشمارند. ضوابط دیگری همچون درصد مالکیت و نحوه مدیریت این شرکتها نیز برای جای گرفتن آنها در دسته شرکتهای کوچک و متوسط مورد اهمیت است.
در ایران ضوابط دیگری برای شناسایی این شرکتها تعریف شده است. شرکتهای ایرانی با تعداد کارمندان کمتر از ۱۵۰ نفر جزو این دسته میباشند. به این شرکتها به اختصار SME گفته میشود. SME مخفف عبارت small & medium enterprises میباشد که به معنی شرکتهای کوچک و متوسط است. این شرکتها در شکلگیری اقتصاد پویا و خلاق بسیار موثر میباشند. از این رو برای توسعه و بهرهمندی آنان از مزایای بازار سرمایه، یکی از بازارهای فرابورس به این شرکتها اختصاص داده شده است.
بازار پایه
بازار پایه در واقع پایینترین رکن بازار فرابورس است که شامل ۳ بازار زرد، نارنجی و قرمز است. این سه بازار به ترتیب دارای دامنه نوسان ۳، ۲ و ۱ درصدی میباشند. شرکتهایی که قادر به ورود به بازار بورس و بازارهای اول و دوم فرابورس نباشند در این بازار پذیرش میگردند. همچنین شرکتهایی که در این بازار فعالیت مینمایند با عملکرد خوب میتوانند به بازار اول و دوم فرابورس ارتقا یابند. معامله در این بازار پر ریسک است از این رو تا کسب دانش بورسی کافی، بهتر است در این بازار اقدام به معامله نکنید.
یک نکته
به خاطر داشته باشید که مجموعهای از این اطلاعات ذکر شده (البته نه با جزئیات کامل) در سامانه معاملاتی هر یک از کارگزاریها در دسترس میباشد. به طور نمونه، در پنل کاربری کارگزاری مدبر آسیا میتوانید مجموعهای از اطلاعات نماد مورد نظر خود از جمله حجم معاملات، قیمت مجاز، تعداد سهام و… را مشاهده نمایید. علاوه بر این، چارت نماد نیز در این قسمت قابل رویت میباشد. به عبارتی، شما میتوانید علاوه بر انجام معاملات خود در پنل کارگزاری مدبر آسیا، به خلاصهای از اطلاعات نماد مد نظر خود نیز دسترسی داشته باشید.
جمعبندی
در این مقاله سعی نمودیم تا در قالب آموزش رایگان تابلوخوانی پیشرفته، قسمتهای مختلف بازار بورس و فرابورس را شرح دهیم. شرکتها با توجه به شرایط و ضوابط سازمان بورس و میزان سرمایه خود میتوانند در یکی از این بازارها پذیرش شوند. سرمایهگذاری در بازار بورس نسبت به فرابورس و سرمایهگذاری در بازار اول و دوم فرابورس نسبت به بازار پایه آن، ریسک بسیار کمتری دارد. از این رو حتی الامکان در بازارهای اصلی بمانید.
تابلو خوانی در بورس ایران
همانطور که گفتیم، تابلوخوانی یعنی بررسی هر نماد، میزان خرید و فروش، نوسانهای قیمت، میزان عرضه و تقاضای سهامداران حقیقی و حقوقی و موارد مشابه آن که منجر به شناخت وضعیت کوتاهمدت و میانمدت سهم میشود.
اولین چیزی که برای تابلوخوانی باید با آن آشنا باشیم، اطلاعات معامله سهم است که در سایت شرکت مدیریت فناوری بورس تهران (TSETMC) میتوانیم به آن دسترسی داشته باشیم. اگر به دنبال سهم خاصی باشیم، با جستوجوی آن در این سایت، میتوانیم به سابقه معاملاتش دسترسی پیدا کنیم. برای مثال، نماد بکهنوج را جستجو میکنیم و نتیجه آن به صورت زیر خواهد بود.
حال اگر روی بکهنوج کلیک کنیم، اطلاعات مربوط به معاملات این سهم به صورت زیر نمایش داده میشود.
همانگونه که در تصویر بالا مشخص است، بخشهای مختلف اطلاعات مربوط به سهم با اعداد ۱ تا ۷ شمارهگذاری شدهاند.
- در قسمت شماره ۱ میتوانیم تغییرات سهم را مشاهده کنیم. برای مثال، قیمت پایانی و قیمت آخرین معامله سهم در این بخش نشان داده میشود.
- بخش شماره ۲ بازه تغییرات سهم را به صورت روزانه، هفتگی و سالیانه نشان میدهد.
- یکی از بخشهای بسیر مهم تصویر بالا، بخش شماره ۳ است که در آن، تعداد خریداران و فروشندگان، میزان خرید و فروش حقیقیها و حقوقیها و حجم معاملات آنها نشان داده میشود.
- تعداد معاملات و حجم معاملات را میتوان در بخش ۴ مشاهده کرد.
- در قسمت شماره ۵، اطلاعات مربوط به تعداد سهام، حجم مبنا، سهام شناور و میانگین حجم ماه به نمایش گذاشته شده است.
- در قسمت ۶، روند کنونی معاملات سهم نشان داده میشود. در حالت کلی، سه حالت در معاملات یک سهم میتواند رخ دهد. اول اینکه صف خرید باشد، دوم آنکه صف فروش باشد و سوم خرید و فروش به صورت متعادل انجام شود.
- در بخش ۷ نیز نمودار قیمت و حجم در طول روز ارائه شده است.
- در قسمت شماره ۸ مقادیر P/E و EPS نمایش داده میشود.
دانستن تعریف اصطلاحات زیر برای ادامه بحث لازم است:
- قیمت پایانی و قیمت آخرین معامله با یکدیگر تفاوت دارند. قیمت پایانی یک سهم در یک روز، در واقع میانگین قیمتهایی است که سهم مورد معامله قرار گرفته است. اگر حجم معاملات یک روز حداقل برابر با حجم مبنا باشد، میانگین قیمت معاملات به عنوان قیمت پایانی در نظر گرفته میشود. اما اگر حجم معاملات کمتر از حجم مبنا باشد، به همان نسبتِ افزایش یا کاهش سهم از قیمت کاسته شده و قیمت پایانی بر آن اساس محاسبه میشود.
- حجم مبنا حداقل تعداد سهمی است که باید مورد معامله قرار گیرد تا سهم در دامنه نوسان کامل رشد کند یا کاهش یابد. طبق قانون، در یک سال باید حداقل ۲۰ درصد از کل سهام یک شرکت معامله شود. اگر تعداد روزهای کاری یک سال را ۲۵۰ فرض کنیم، حجم مبنای روزانه ۰٫۰۰۰۸ (هشت ده هزارم) کل سهم است. مثلاً اگر شرکتی ۱۰۰ میلیون سهم داشته باشد، حجم مبنای آن ۸۰ هزار سهم خواهد بود.
- سهام شناور آن بخش از سهام یک شرکت است که سهامداران آن، آماده عرضه و فروش آن سهام هستند و قصد ندارند با حفظ آن قسمت از سهام، در مدیریت شرکت مشارکت کنند و انتظار میرود در آینده نزدیک قابل معامله باشد. برای مثال اگر شرکت ب سهامدار ۸۰ درصد سهام شرکت الف باشد و از سهامداران راهبردی آن بوده و قصد فروش در کوتاهمدت نداشته باشد، میتوان گفت که سهم شناور شرکت الف، ۲۰ درصد است.
- وقتی حجم عرضه یک سهم بیشتر از تقاضای آن باشد صف فروش و وقتی حجم تقاضای آن نسبت به عرضهاش بیشتر باشد، صف خرید برای آن تشکیل خواهد شد. یکی از دلایل تشکیل صف خرید یک سهم، اقبال مردم به آن سهم و از دلایل تشکیل صف فروش عدم استقبال سهامداران نسبت به آن است.
- P/E حاصل قیمت سهم بر قیمت سود است. وقتی P/E سهمی از میانگین P/E گروهی که در آن قرار دارد بیشتر باشد، نشانه خوبی نیست. هرچه نسبت P/E بیشتر باشد، ارزندگی بنیادی سهم کمتر است. البته استثنائاتی نیز وجود دارد و ممکن است عکس این موارد رخ دهد. مورد بعدی EPS است که همان سود پیشبینی شده سهم است. اما سودی که تقسیم میشود DPS نام دارد.
راهنمای تابلوخوانی و خرید و فروش سهام
در این بخش، چند روش مهم و جنبههای تابلوخوانی و خرید و فروش سهام اشاره میکنیم.
سابقه معاملاتی سهم
در این بخش میتوانیم سابقه معاملات را حتی تا چند سال قبل بررسی کنیم. این مورد در تحلیلها کاربرد فراوانی دارد. شکل زیر، سابقه معاملات سهم خودرو را نشان میدهد.
معامله بر اساس تعداد معاملات یا حجم معاملات؟
همیشه سعی کنید پایه تحلیلتان بر اساس حجم معاملات باشد نه تعداد معاملات؛ چرا که مثلاً ممکن است فردی قصد خرید ۵۰ هزار سهم را داشته باشد و آن را در ۱۰ سفارش ۵ هزار تایی انجام دهد. از طرف دیگر، ممکن است شخص دیگری در یک مرحله همان معامله را انجام دهد. وقتی حجم معاملاتِ یک روز از میانگین حجم معاملات ماه بیشتر بوده و اختلاف قابل توجهی با آن داشته باشد، یعنی خبرهایی درباره این سهم وجود داشته و باید به این موضوع دقت کنیم.
زمانهای خرید و فروش در بازار سهام
بین ساعت ۸:۳۰ تا ۹:۰ پیشگشایش بازار و سفارشگیری است. در این زمان معاملهکنندگان سفارشهایی را در سامانه ثبت میکنند. باید دقت داشته باشید که بسیاری از این سفارشها جنبه روانی داشته و هدف از آن تحریک سایر سهامداران است. مثلاً ممکن است صفهای تصنعی خرید و فروش برای یک سهم ایجاد شده و سهامدار تازهکار را به اشتباه بیندازد. در این بازه معاملهای صورت نمیگیرد. از ساعت ۹:۳۰ تا ۱۲ نیز معاملات به صورت عادی و در بازه مجاز قیمتی انجام میشود.
معمولاً ساعت ۹:۰۰ تا ۹:۳۰ بازی دست حقیقیها است و نمیتوان روی معاملات در این زمانها حساب کرد. بهتر است در این بازه زمانی بازار را تحت نظر داشته باشید و هیجانی عمل نکنید. البته گاهی ممکن است طبق پیشبینیها و اخبار تحلیلتان این باشد که سهمی متقاضی زیاد داشته و ممکن است در صورتی که زودتر آن را نخرید، وارد صف خرید شوید. برترین سهمها از نظر عرضه و تقاضا نیز باید بررسی شوند و میتوانند ملاک انتخاب تحلیلگران قرار گیرند.
معاملات بلوکی در بورس
معامله بلوکی زمانی انجام میشود که ارزش معامله بیش از دو میلیارد تومان بوده (یا بیش از ۵۰ برابر محدودیت سفارش هر سهم در یک روز کاری باشد) و چون نقدینگی بالایی محسوب میشود و ممکن است بر عرضه و تقاضا تأثیر داشته باشد، سازمان بورس در یک ساز و کار دیگر معامله بلوکی را انجام میدهد و در معاملات عادی بازار انجام میشود. محدوده قیمتی معامله بلوکی همان محدوده مجاز سهم بوده و در ساعت ۹:۳۰ تا ۱۲ انجام میشود.
وقتی معامله بلوکی انجام میشود، در کنار نماد آن یک عدد ۲ قرار میگیرد. شکل زیر، چند خرید بلوکی را در کادرهای قرمز نشان میدهد.
در آستانه حمایتها و بعد از شکستن مقاومتها این معاملات بلوکی میتوانند نویدبخش یک حرکت مثبت باشند. معامله بلوکی در میانه روند، مخصوصاً اگر به حمایت نرسیده باشیم، نمیتواند جالب باشد.
قدرت خریدار و فروشنده چیست؟
قدرت خریدار و فروشنده یکی از موضوعات مهم در تابلوخوانی است. اگر به ازای یک مقدار حجم معامله برابر، تعداد خریداران بیشتر باشد، میگوییم قدرت خریدار کمتر است. دلیل این امر آن است که میانگین حجم معامله هر خریدار کمتر از میانگین حجم معامله هر فروشنده است. هرچه حجم معاملات از حجم مبنا بیشتر باشد، یعنی توجه به سهم بیشتر است. البته این حجم فراوان ممکن است نشانه خروج پول از سهم نیز باشد. دانستن اینکه نقدینگی کجاست و توجه عموم بازار به چه سمتی است، به ما کمک فراوانی خواهد کرد.
یکی از روشهای اینکه بدانیم چه سهمی را بخریم یا بفروشیم، این است که تعداد خریداران و فروشندگان سهم را مشخص کنیم. وقتی تعداد خریدار از تعداد فروشنده کمتر باشد، یعنی قدرت خریداران از فروشندگان بیشتر بوده و این خود نشانهای برا خرید سهم است.
ورود و خروج پول به سهم
شناسایی ورود و خروج پول هوشمند به سهم یکی از کاربردهای مهم تابلوخوانی در بورس است. گاهی این پرسش ایجاد میشود که چرا میگوییم پول وارد یک سهم شده، در حالی که به همان میزان پول از سهم خارج شده است. به عبارت دیگر، خرید یک میلیون سهم در ازای فروش همان یک میلیون سهم اتفاق میافتد و چرا گاهی میگوییم پول وارد سهم شده و گاهی میگوییم از آن خارج شده است؟ زمانی ورود پول به سهم اتفاق میافتد که قدرت خریدار بیشتر باشد. برای مثال اطلاعات مربوط به معاملات نماد زیر را در نظر بگیرید.
طبق شکل بالا، هر خریدار حقیقی، به طور میانگین، تقریباً ۴۸ هزار سهم خریده است، این در حالی است که میانگین فروش فروشندگان حقیقی تقریباً ۱۹ هزار برگه سهم بوده است. همانطور که میبینیم، با توجه به حجم معاملات، قدرت خرید حقیقی بیشتر از قدرت فروش بوده و پول از این طریق وارد سهم شده است.
تأثیر سهام شناور بر معاملات
سهامدار عمده هر روز معامله انجام نمیدهد و به طور معمول، به دید بلندمدت، حتی چندین ساله، سهامداری میکند و کمتر به معاملات روزانه دست میزند. وقتی سهام شناورِ سهامداران خرد بسیار کم باشد، اگر اتفاق خاصی رخ دهد، سهم رشد شدیدی میکند، زیرا تقاضا برای سهم زیاد شده، اما به دلیل کم بودن سهام شناور، عرضهکننده برای آن وجود ندارد. شرکتهایی که سهم شناور پایینی دارند، مستعد سفتهبازی هستند، زیرا مثلاً کافی است که شخصی بخش زیادی از سهم شناور را که در اختیار سهامداران خرد است، بخرد و از آنجایی که عرضهای وجود ندارد، سهم در صف خرید قفل شود. برعکس این مورد هم میتواند رخ دهد و صف فروش ایجاد شود و مدتها طول بکشد و سهامداران را دچار ضرر و زیان فراوان کند. تعداد سهم نیز در شناوری تأثیر دارد. در سهمهایی که شناوری بالا است، خیالتان راحت خواهد بود که سفتهبازی وجود نخواهد داشت.
حقوقی بازیگردان کیست؟
وقتی حقوقی فعال باشد و در خرید و فروش شرکت کند، آن حقوقی بازیگردان است. این حقوقیها حواسشان به سهم هست و گاهاً که اوضاع کلی بازار هم خوب نیست و صفهای میلیونی فروش وجود دارد، از سهم حمایت کرده و از کاهش ارزش آن جلوگیری میکنند. در طرف مقابل، حقوقیهایی هم وجود دارند که خودشان هم در صف فروش قرار میگیرند و موجب ناامیدی سهامداران میشوند.
محدوده مقاومت چیست؟
به محدودههایی که انتظار داریم عرضه روی آنها زیاد شود و به عنوان سد یا مقاومتی در برابر پیشروی سهم ایجاد شود، محدوده مقاومت میگوییم. بسته شدن قیمت بالای مقاومت با حجم سنگین نکته مثبت و افزایش حجم معاملات در آستانه مقاومت و برگشت قیمت نکتهای منفی به حساب میآید.
زمانی که یک مقاومت شکسته میشود، این مقاومت در آینده تبدیل به حمایت میشود. و بالعکس، زمانی که یک حمایت از دست میرود، این حمایت در آینده تبدیل به مقاومت میشود.
محدوده حمایت چیست؟
محدودههایی که انتظار داریم در آن افت قیمت متوقف شده و ریزش بیشتری نداشته باشیم، محدوده حمایتی نام دارند. حمایت روانی با حمایت تکنیکی فرق دارد. اعداد رند همیشه نقش حمایت و مقاومت روانی دارند. برای مثال، اگر سهمی تا محدوده ۱۰۰ تومان افت پیدا کند، بازار از نظر روانی انتظار دارد که ریزش در این نقطه متوقف شده و افت قیمت سهم ادامه پیدا نکند. این حمایت روانی است. حرفهایها معمولاً قبل از رسیدن به مقدار مقاومت روانی، سهم خود را میفروشند. حمایت تابلو خوانی در بورس ایران تاریخی نیز به حمایتی گفته میشود که در گذشته قبلاً برای سهم انجام شده است.
بسته شدن قیمت زیر حمایت با حجم سنگین نکتهای منفی برای سهم محسوب میشود. در طرف مقابل، افزایش حجم معاملات در آستانه حمایت و برگشت قیمت نکته مثبتی است.
شکل زیر به خوبی نشان میدهد که سهم به حمایت روانی ۷۰۰ تومان رسیده است. همچنین ۱۲۹ میلیون سهم معامله شده است. همانطور که گفتیم، حجم معاملات بالا در یک روز، نشاندهنده رخ دادن اتفاقاتی در روند حرکتی سهم است که باید آن را تحلیل کنیم.