مفهوم عقد و قرارداد چیست

به گزارش خبرنگار گروه حقوقی و قضایی ، مسئولیت مدنی را می‌توان به دو بخش مسئولیت خارج از قرارداد و مسئولیت قرارداری تقسیم کرد. در خصوص مفهوم مسئولیت قراردادی باید گفت: تعهدی است که در نتیجه تخلف از مفاد قرارداد خصوصی، برای اشخاص ایجاد می‌شود.

آیا شبه عقد عقد صحیح است؟

چون عقد شبه عقد واقعی نیست ، رضایت طرفین لازم نیست و دادگاه می تواند بدون توجه به قصد طرفین، تعهدی را وضع کند. هنگامی که یک طرف برای جبران خسارت تحت یک شبه قرارداد شکایت می کند، راه حل معمولاً جبران یا بازپرداخت تحت یک نظریه کوانتومی است.

آیا شبه قرارداد یک قرارداد واقعی است؟

قرارداد با یک پیشنهاد، قبول و توافق شکل می گیرد. در شبه قرارداد چنین توافقی وجود ندارد زیرا قرارداد واقعی نیست بلکه یک قرارداد شبه است . مسئولیت بین طرفین وجود دارد. . به موجب قانون تحمیل شده و به موجب قرارداد ایجاد نشده است.

آیا قراردادهای شبه معتبر هستند؟

یک قرارداد شبه شامل هیچ یک از ضروریات یک قرارداد معتبر نیست که طبق قانون قرارداد هندی 1872 تعریف شده است. هیچ توافق، پیشنهاد و پذیرش قبلی در یک قرارداد شبه وجود ندارد.

آیا شبه قرارداد یک قاعده انصاف است؟

اصطلاح شبه قرارداد به توافقی اطلاق می شود که بین دو طرف که قبلاً تعهداتی در قبال یکدیگر نداشته اند وجود دارد. . شبه قراردادها زمانی انصاف را اجرا می کنند که یکی از طرفین به ناحق از طریق ضرر به دیگری سود می برد . به قراردادهای شبه، عقود ضمنی نیز می گویند.

آیا شبه قرارداد قابل اجرا است؟

درک شبه قراردادها در صورتی که شخص ب تصمیم بگیرد اقلام مورد نظر را بدون پرداخت هزینه نگهداری کند، قرارداد قابل اجرا می شود. از آنجایی که قرارداد در یک دادگاه قانونی تنظیم می شود، از نظر قانونی قابل اجرا است . هیچ یک از طرفین مجبور به ارائه رضایت نیست.

شبه قرارداد چیست؟ شبه قرارداد به چه معناست؟ مفهوم و توضیح شبه قرارداد

32 سوال مرتبط پیدا شد

شبه قرارداد به زبان ساده چیست؟

شبه قرارداد به تعهد قراردادی اطلاق می‌شود که خارج از دستور دادگاه با هدف این که یکی از طرفین در صورت عدم توافق اولیه بین طرفین از وضعیت به ضرر طرفین دیگر منتفع شود، ایجاد می‌شود. و بین آنها اختلاف است.

قواعد حقوقی شبه قرارداد چیست؟

در شبه عقد، یکی از طرفین قصد ندارد; با این حال، با وجود عدم رضایت متقابل، دادگاه یک شبه قرارداد برای جلوگیری از ثروتمند شدن ناعادلانه یکی از طرفین ایجاد کرده است. در بیشتر موارد، خسارات از هزینه های مواد و نیروی کار فراتر نمی رود .

چگونه شبه قرارداد را ثابت می کنید؟

الزامات یک قرارداد شبه متهم باید اقلام با ارزش را پذیرفته باشد - یا دریافت آن را تایید کرده باشد ، اما هیچ تلاش یا پیشنهادی برای پرداخت آن نکرده باشد. پس از آن شاکی باید بیان کند که چرا دریافت کالا یا خدمت بدون پرداخت هزینه برای خوانده غیرعادلانه است.

عناصر شبه قرارداد چیست؟

کلمه "Quasi" به معنای شبه است. از این رو، قرارداد شبه، یک قرارداد شبه است. وقتی در مورد یک تماس معتبر صحبت می کنیم، انتظار داریم که دارای عناصر خاصی مانند پیشنهاد و پذیرش، ملاحظه، ظرفیت قرارداد و اراده آزاد باشد.

تفاوت قرارداد و شبه قرارداد چیست؟

قرارداد یک قرارداد واقعی بین دو یا چند طرف است، اما شبه قرارداد یک توافق نیست بلکه شبیه یک قرارداد یا قرارداد است. در یک قرارداد، هر دو طرف آزادانه رضایت خود را اعلام می کنند، در حالی که در شبه قرارداد، رضایت هیچ یک از طرفین وجود ندارد، زیرا به طور داوطلبانه انجام نشده است.

شبه نقض قرارداد چیست؟

شبه قرارداد قراردادی است که بر اساس قوانینی که توسط دادگاه ها ایجاد می شود، دلالت می کند. برای جلوگیری از هرگونه اقدام ناعادلانه ای که توسط یک طرف به دیگری انجام می شود در صورت عدم وجود هرگونه قرارداد کتبی ایجاد شده است. منطق پشت یک شبه قرارداد ساده است، یک قرارداد باید وجود داشته باشد حتی زمانی که توسط طرفین درگیر تشکیل نشده باشد.

شبه ظلم یا تخلف چیست؟

اصطلاح شبه ارتکاب در قانون مدنی برای اشاره به فعل یا ترک سهل انگاری که منجر به ضرر یا ضرر به شخص یا اموال دیگری می شود به کار می رود. شخصی که باعث آسیب یا آسیب می شود ممکن است بدون هیچ سوء نیتی این کار را انجام دهد، اما با این وجود ممکن است در نتیجه سهل انگاری و/یا بی احتیاطی مقصر شناخته شود.

چند شبه قرارداد وجود دارد؟

طبق قانون قرارداد هند در سال 1872، پنج نوع قانون شبه قراردادی وجود دارد.

آیا عقد باطل عقد است؟

قرارداد باطل یک قرارداد رسمی است که از لحظه ایجاد آن عملاً نامشروع و غیرقابل اجرا است . عقد باطل با عقد باطل متفاوت است، اگرچه ممکن است هر دو در واقع به دلایل مشابه باطل شوند. یک قرارداد ممکن است باطل تلقی شود اگر آنطور که در اصل نوشته شده قابل اجرا نباشد.

چه روابط دیگری تحت شبه قرارداد قرار می گیرد؟

یک قرارداد شبه یا سازنده بر این اصول استوار است، هیچ کس نباید از ضرر شخص دیگری ثروتمند شود. در شبه عقد، ایجاب و قبولی وجود ندارد، بنابراین باید روابط قراردادی بین شرکا برقرار باشد. به موجب فضیلت قانون ایجاد می شود و به عنوان شبه قرارداد شناخته می شود.

شبه تخلف در قانون چیست؟

شبه اعمالی هستند که به غیر از چهار تخلف مدنی موجب خسارت یا ضرر به شخص یا مال او می شود. از آنجایی که از این اعمال وظیفه جبران خسارت یا ضرر وارده به قربانی برمی‌خیزد، شبه تخلفات در مؤسسه‌های ژوستینیانوس یکی از منابع چهارگانه تعهد شمرده می‌شد.

فرق سفته با شبه قرارداد چیست؟

با این حال، بر خلاف قراردادها، تخفیف شبه قرارداد یک راه حل عادلانه است ، نه قانونی. سفته استوپل. فسخ قولی مانند عقد است که مستلزم قول است، اما ممکن است بدون تشریفات عقد نیز پیدا شود.

قرارداد معتبر چیست؟

عقد معتبر قراردادی است که لازم الاجرا و نافذ باشد. در قرارداد معتبر همه طرفین قانوناً ملزم به اجرای قرارداد هستند. قانون قرارداد هند، 1872، اصول یک قرارداد معتبر را از طریق تفسیر از طریق قضاوت های مختلف قوه قضاییه هند تعریف و فهرست می کند.

کدام شبه قرارداد نیست؟

چون عقد شبه عقد واقعی نیست، رضایت طرفین لازم نیست و دادگاه می تواند بدون توجه به قصد طرفین، تعهدی را وضع کند. هنگامی که یک طرف برای جبران خسارت تحت یک شبه قرارداد شکایت می کند، راه حل معمولاً جبران یا بازپرداخت تحت یک نظریه کوانتومی است.

سازنده یا شبه قرارداد چیست؟

شبه قرارداد (یا قرارداد ضمنی یا قرارداد سازنده) یک قرارداد خیالی است که توسط دادگاه به رسمیت شناخته می شود . مفهوم شبه قرارداد را می توان در حقوق روم جستجو کرد و هنوز مفهومی است که در برخی از سیستم های حقوقی مدرن استفاده می شود.

آیا نقض قرارداد است؟

نقض قرارداد زمانی اتفاق می‌افتد که یکی از طرفین در یک قرارداد الزام‌آور، طبق شرایط قرارداد تحویل ندهد . نقض قرارداد هم در قرارداد کتبی و هم در قرارداد شفاهی می تواند اتفاق بیفتد. طرفین درگیر در نقض قرارداد ممکن است موضوع را بین خود یا در دادگاه حل و فصل کنند.

شبه ظلمات را مثال بزنید؟

شبه تقصیر اشتباهی است که به طور غیر عمدی در نتیجه امری مانند سهل انگاری اتفاق می افتد که به عنوان ظلم واقعی مستلزم اقدام عمدی است. . بنابراین، کسی که مرتکب قتل می شود، مفهوم عقد و قرارداد چیست مرتکب جنایت شده است، در حالی که قتل از مصادیق شبه جنایت خواهد بود.

شبه قرارداد و انواع آن چیست؟

انواع شبه قرارداد زمانی است که یکی از طرفین نسبت به طرف دیگر تعهدی دارد که طبق قانون و جدا از توافق دو طرف است. اگر یک نفر قادر به انعقاد قرارداد نباشد، تامین کننده می تواند قیمت ملک را از شخص ناتوان دریافت کند.

آیا Solutio Indebiti یک شبه قرارداد است؟

شبه قرارداد solutio indebiti به این اصل باستانی برمی گردد که هیچ کس نباید خود را به ناحق به قیمت دیگری غنی کند.

چه کسی باید قرارداد را اجرا کند؟

اگر از ماهیت قضیه معلوم شود که قصد طرفین عقد این بوده است که قولی که در آن است باید توسط خود متعهد اجرا شود، آن قول باید توسط متعهد اجرا شود. در ساير موارد، قول‌دهنده يا نمايندگان او مي‌توانند شخص صالحي را براي انجام آن استخدام كنند.

تعریف عقد لازم و جایز

تعریف عقد لازم و جایز : در قانون عقود تقسیمات مختلف و متعددی دارند که یکی از مهمترین این تقسیمات عقود لازم و جایز می باشند .

تعریف عقد لازم :

عقد لازم به عقدی گفته می شود که هیچ یک از طرفین آن عقد یا قرارداد ، حق فسخ یا بر هم زدن آن را ندارند مگر در مواردی که قانون معین کرده باشد . ( ماده 185 قانون مدنی )

منظور از موارد معین در این ماده صرف نظر از اقاله که قاعده عمومی انحلال قراردادها است ، اشاره به وجود خیارات در عقود لازم است . به فرض مثال پس از انعقاد معامله ای فاش گردد که مبیع معیوب بوده که در این صورت مشتری به استناد خیار عیب حق فسخ معامله را خواهد داشت .

اصل در عقود و قراردادها لازم بودن آنهاست ، یعنی در قراردادها اشخاص مجاز نیستند به میل خود و به صورت یکطرفه قرارداد را منحل نمایند مگر در مواردی که صریحاً در قانون تجویز شده باشد ؛ این اصل در زبان حقوقی اصاله اللزوم یا اصل لزوم نام دارد . مشاوره با وکیل حقوقی .

تعریف عقد جایز

در تعریف عقد لازم و جایز به عقدی گفته می شود که طرفین آن عقد یا قرارداد بتوانند هر زمانی که بخواهند آن را فسخ نمایند ؛ عقدی جایز گفته می شود که قانون صراحتاً این صفت را به آنها داده باشد . یکی از مهمترین عقود جایز وکالت می باشد چرا که قانونگذار به هر یک از وکیل و موکل اجازه بر هم زدن آن را داده است .

عقود جایز علاوه بر اینکه توسط طرفین قابل فسخ می باشند ، بر خلاف عقود لازم به موت یا جنون و سفه در مواردی که رشد معتبر است منفسخ می شوند .( ماده 954 قانون مدنی ) ( امید شاه مرادی )

مشاوره با ما :

جهت کسب اطلاعات بیشتر و اخذ مشاوره با وکیل ملکی و حقوقی با ما تماس بگیرید .

عقد نامعین چیست و در قراردادهای ملکی چه معنایی دارد؟

امروزه ساخت‌وساز توسط اشخاص حقیقی یا حقوقی گسترش چشمگیری پیدا کرده و درست به همین دلیل باید به روابط حقوقی و قوانین مربوط به معاملات مسکن، توجه بیشتری شود. از جمله این قوانین، بستن عقود قانونی با طرفین معامله در بازار مسکن است. عقودی که به دو دستهٔ معین و نامعین تقسیم می‌شود و شما در جایگاه مشاور املاک باید با آن‌ها آشنایی داشته باشید. اینجا در آکادمی املاک مفهوم عقد و قرارداد چیست دیوار قصد داریم شما را با عقد نامعین به عنوان یکی از مهم‌ترین انواع عقود در معاملات مسکن آشنا کنیم.

تعریف عقد نامعین

قبل از پرداختن به تعریف عقد نامعین، باید با تعریف عقد یا قرارداد طبق مادهٔ ۱۸۳ قانون مدنی آشنا شوید. طبق این ماده:

قرارداد یا عقد عبارت است از زمانی که یک یا چند نفر در مقابل یک یا چند نفر دیگر تعهد به امری نمایند و مورد قبول آن‌ها قرار گیرد.

بر اثر عقد میان دو طرف، یک رابطهٔ جدید حقوقی برقرار می‌شود و طرفین با توجه به موضوع قرارداد نسبت به یکدیگر باید تعهداتی انجام دهند. در ماده ۱۰ قانون مدنی نیز اشاره شده است که «قراردادهای خصوصی نسبت به کسانی که آن را منعقد نموده‌‌اند، در صورتی که مخالف صریح قانون نباشد، نافذ است.». با استناد به این دو ماده و به ویژه مادهٔ ۱۰ می‌توان به این نتیجه رسید که برای عقد قرارداد بین افراد، آن‌ها ملزم به بستن قرارداد به شکلی که در قانون بیان شده، نیستند. ازطرفی قراردادهای بسته شده باید تابع قوانین و مقررات کلی باشند.

در اینجا دسته‌های اصلی قوانین را شرح می‌دهیم که باید در قراردادها رعایت شوند (قوانین امری و تکمیلی):

• قوانین امری قوانینی هستند که طرفین نمی‌توانند بر خلاف آن توافق کنند و باید به همان نحوی که در قانون مقرر شده است در قرارداد بیاید (مثل اهلیت قانونی طرفین برای انعقاد معامله).
• قوانین تکمیلی قوانینی هستند که طرفین در قرارداد می‌توانند برخلاف آن توافق کنند. مثل اینکه ثمن معامله چه زمانی پرداخت شود.

نکته مهم اینکه اکثر قوانین قانون مدنی تکمیلی هستند، اما باید برخی از قوانین که امری مفهوم عقد و قرارداد چیست هستند را بشناسیم و حتما در قرداد به آن‌ها توجه داشته باشیم.

عقود به دو دسته معین و نامعین تقسیم می‌شوند. عقد معین، عقدی نامیده می‌شود که برای آن در قانون عنوان و شرایط مشخصی در نظر گرفته شده و دلیل آن پرکاربرد بودن این عقود در جامعه است. مانند قرارداد اجاره که شما به عنوان مشاور املاک با آن آشنایی دارید. در این قرارداد، طبق نمونهٔ آن و بر اساس قوانین ذکر شده در این خصوص، باید اقدام به انعقاد قرارداد کنید. درمقابل عقد نامعین عقدی است که در قانون شکل و عنوان خاصی برای آن ذکر نشده و در نتیجه طرفین معامله در آن آزادی اراده دارند.

از جمله مرسوم‌ترین عقود نامعین در معاملات املاک که با آن سروکار دارید، عقود مربوط به پیش فروش ساختمان و مشارکت در ساخت ساختمان است. عقودی که هرچند جزو عقد نامعین محسوب می‌شوند، اما باید به عنوان مشاور املاک با نکات حقوقی مربوط به آن‌ها آشنا باشید.

عقد نامعین در پیش فروش ساختمان

قرارداد پیش فروش ساختمان، به عنوان عقد نامعین دارای دو ماده است.

ماده ۱: هر قراردادی با هر عنوان که به موجب آن مالک رسمی زمین (پیش فروشنده)، متعهد به احداث یا تکمیل واحد ساختمانی مشخص در آن زمین می‌شود. این واحد ساختمانی با هر نوع کاربری از ابتدا یا در حین احداث یا تکمیل، یا پس از اتمام عملیات ساختمانی، به مالکیت طرف دیگر قرارداد (پیش‌خریدار) درمی‌آید و از نظر مقررات، قرارداد پیش فروش ساختمان محسوب می‌شود. البته باید بدانید که این ماده دارای یک تبصره است. در آن مشخص شده چه اشخاصی می‌توانند در چارچوب قانون، اقدام به پیش فروش ساختمان کنند. این تبصره شامل موارد زیر است:

• افرادی که قصد سرمایه‌گذاری از طریق احداث بنا روی زمینی را دارند که متعلق به آن‌ها نیست.
• مستاجر‌های زمین‌های ملکی، دولتی و موقوفه که بر اساس سند رسمی، اجازهٔ احداث بنا را دارند.

فراموش نکنید که امکان پیش‌فروش فقط برای این دو دسته فراهم نیست، بلکه طبق ماده یک قانون، هر مالم رسمی زمینی هم می‌تواند پیش‌فروش انجام دهد.

ماده۲:‌ در قرارداد پیش فروش ساختمان، باید موارد زیر لحاظ شود. شما به عنوان مشاور املاک باید با موارد زیر آشنایی داشته باشید:

• اسم و مشخصات طرفین قرارداد (حقیقی یا حقوقی)
• نشانی ملک به همراه پلاک و مشخصات ثبتی
• امکانات و اوصاف واحد ساختمانی مانند مساحت واحد ساختمانی، تعداد اتاق خواب‌‌‌‌‌‌ها، شماره واحد، پارکینگ و انباری
• مشخصات معماری و فنی ساختمان
• بها یا عوض در قراردادهای معوض، مشخص بودن تعداد اقساط و نحوهٔ پرداخت آن‌ها
• شماره قبض اقساط برای تحویل و انتقال مفهوم عقد و قرارداد چیست قطعی
• زمان تحویل واحد ساختمانی پیش فروش شده و تنظیم کردن سند رسمی انتقال قطعی
• مشخص شدن مسائل مختلف در حوزهٔ خسارات، تضمین‌ها و قراردادهای بیمه‌ای و تعیین تکلیف آن‌ها
• تعهدات پیش فروشنده به مرجعی که پروانه را مفهوم عقد و قرارداد چیست صادر می‌کند یا سایر مراجع قضایی
• معرفی داوران

عقد نامعین در مشارکت در ساخت

مشارکت در ساخت نوع دیگری از عقد نامعین در معاملات ملکی است. برای این نوع مشارکت، الزام‌های قانونی و محدودیت‌هایی در قرارداد وجود دارد. البته همانند پیش فروش ساختمان، شرایط مربوط به عقد قرارداد باید تابع نظر دو طرف معامله هم باشد. ازطرفی اشخاص حقیقی یا حقوقی باید شرایط لازم برای بستن چنین قراردادی را داشته باشند. بنابراین باید با این شرایط آشنا باشید.

شرایط اشخاص حقیقی برای مشارکت در ساخت

در صورتی که مالک یا سازنده جزو اشخاص حقیقی بوده یا هر دوی آن‌ها در این دسته قرار بگیرند، باید موارد زیر را بررسی کنید.

• دو طرف قرارداد یعنی مالک و سازنده باید زنده و در قید حیات باشند.
• هر دو طرف قرارداد باید به شرایط اهلیت (سن قانونی، عاقل و بالغ) رسیده باشند؛ مگر اینکه قرارداد توسط ولی یا قیم آن‌ها امضا شود.
• در صورتی مفهوم عقد و قرارداد چیست که مالک ساختمان فوت شده باشد، باید ورثه برگهٔ مشارکت در ساخت را امضا کنند (البته ورثه درصورتی می‌توانند قرارداد را امضا کنندکه مالک جدید زمین باشند. زیرا ممکن است به علت بدهی متوفی آن ساختمان به طلبکاران برسد).
• ممکن است مالک جزو تجار باشد. در این صورت باید بررسی کنید که او ممنوع‌المعامله نباشد. در مورد سازنده هم باید بررسی‌های لازم را انجام دهید.
• نکتهٔ آخر اینکه سازنده باید توان مالی برای ساخت داشته باشد.

شرایط اشخاص حقوقی برای مشارکت در ساخت

اشخاص حقوقی نیز شرایطی دارند که باید به عنوان مشاور املاک با آن‌ها آشنا باشید.

• شرکت سازنده مجوز معتبری داشته و ثبت رسمی شده باشد.
• حتماً از آن‌ها بخواهید آخرین آگهی رسمی تغییرات شرکت را به شما نشان دهند تا براساس تغییرات آن، به صلاحیت یا عدم صلاحیت‌شان پی ببرید.
• مطمئن شوید سازندهٔ حقوقی توان مالی ساخت را دارد.
• همچنین باید اطمینان کسب کنید که شرکت سازنده ممنوع المعامله نباشد. یعنی جزو شرکت‌های ورشکسته محسوب نشود.
• مدت فعالیت شرکت به پایان نرسیده باشد. به این شکل که همچنان اجازهٔ ادامه فعالیت در زمینهٔ مشارکت در ساخت را داشته باشد.

سخن آخر

از آنجایی که برای عقد نامعین، قوانین مشخصی وضع نشده است، شما در جایگاه مشاور املاک، باید با رعایت نکات گفته شد در این مقاله، طرفین قرارداد را برای پیش خرید ساختمان یا مشارکت در ساخت، راهنمایی کنید. البته شاید بر اساس تجربه، متوجه مواردی شوید که قید آن‌ها در عقود نامعین، لازم است. بنابراین به هیچ عنوان از تجربه خود غافل نشوید.

در هنگام راهنمایی برای دو طرف قرارداد،‌ به حقوق دو طرف توجه کامل داشته باشید. حواستان باشد صرفاً به منافع یک طرف قرارداد، توجه نکنید. بنابراین تلاش کنید تا کلیه فرض‌ها و احتمالات مختلف را در زمان بستن عقد نامعین در نظر گرفته و از طریق کسب تجربه و مشورت با افراد خبره، پیشنهادهای خوبی به طرفین قرارداد بدهید.

برای آشنایی بیشتر با نکات حقوقی معامله‌های املاک، مطالب دسته مسائل حقوقی را مطالعه کنید.

مسئولیت قراردادی چیست؟

مسئولیت مدنی را می‌توان به دو بخش مسئولیت خارج از قرارداد و مسئولیت قرارداری تقسیم کرد. در خصوص مفهوم مسئولیت قراردادی باید گفت: تعهدی است که در نتیجه تخلف از مفاد قرارداد خصوصی، برای اشخاص ایجاد می‌شود. برخلاف مسئولیت مدنی خارج از قرارداد که در آن قراردادی در کار نیست.

به گزارش خبرنگار گروه حقوقی و قضایی ، مسئولیت مدنی را می‌توان به دو بخش مسئولیت خارج از قرارداد و مسئولیت قرارداری تقسیم کرد. در خصوص مفهوم مسئولیت قراردادی باید گفت: تعهدی است که در نتیجه تخلف از مفاد قرارداد خصوصی، برای اشخاص ایجاد می‌شود.

برخلاف مسئولیت مدنی خارج از قرارداد که در آن قراردادی در کار نیست. یکی از شرایط ایجاد مسئولیت قراردادی، وجود قرارداد است؛ برای اثبات مسئولیت قراردادی، وجود و اثبات قرارداد، امری ضروری است و احراز رابطه قراردادی میان خواهان و خوانده یکی از ارکان مسئولیت قراردادی است. این رابطه فقط در مورد طرفین قراردادی باید باشد و اگر طرف قرارداد به شخص دیگری که خارج از قرارداد است، ضرری بزند، این مسئولیت، قراردادی نخواهد بود.

رابطه علیت بین خسارت و عدم اجرای قرارداد، شرط دیگر ایجاد مسئولیت قراردادی است؛ در حقیقت باید بین خسارت وارده و قرارداد، چنان رابطه‌ای باشد که بتوان گفت: خسارت در نتیجه عدم اجرای تعهد به بار آمده است؛ برای مثال در عقد بیع اگر فروشنده، مبیع را تحویل ندهد و ضرری از این بابت به مشتری برسد، این در نتیجه مسؤلیت قراردادی است. تخطی؛ اثبات ضرر و رابطه سببیت، ارکان مسؤلیت قراردادی هستند. تخطّی به این معنا است که متعهد، تعهد ناشی از عقد را به جا نیاورد.

درخصوص اثبات ضرر نیز با توجه به ماده ۵۲۰ قانون آیین دادرسی مدنی باید گفت: دادگاه در صورتی حکم به خسارت خواهد داد که ضرر اثبات شود. رابطه سببیت نیز به این معنا است که این ضرر بلاواسطه، ناشی از عدم انجام تعهد یا تأخیر آن باشد که این مفهوم را نیز می‌توان از ماده ۵۲۰ قانون آیین دادرسی مدنی برداشت کرد. در صورتی که متعهد به میل خود تعهد را انجام ندهد، می‌توان با مراجعه به مقامات قانونی، اجبار او به اجرای قرارداد را خواستار شد. (برداشت از ماده ۲۳۷ قانون مدنی) اگر اجبار ممکن نبوده، اما موضوع تعهد از جمله اموری باشد که می‌تواند توسط دیگری انجام شود، حاکم می‌تواند توسط دیگری، تعهد را اجرا کرده و مخارج آن را از متعهد متخلف اخذ کند.

در صورتی که نه اجبار ممکن بوده و نه فعل توسط دیگری قابل انجام باشد، متعهدله یا خواهان حق فسخ قرارداد را خواهد داشت. هرگاه در نتیجه عدم اجرای تعهد، خسارتی به متعهدله وارد شده باشد، وی می‌تواند به دادگاه مراجعه کرده و جبران خسارت را مطالبه کند.

طبق مواد ۲۲۶ و ۲۲۷ قانون مدنی، شرط دریافت خسارت، انقضای موعد؛ تحقق ضرر؛ عدم اجرای تعهد و لزوم جبران خسارت است. متعهدله وقتی می‌تواند خسارت عدم اجرای تعهد را بخواهد که وقت قرارداد تمام شده باشد همچنین هنگامی متعهدله قادر خواهد بود ادعای خسارت کند که اثبات کند به‌واسطه عدم اجرای قرارداد، خسارتی به او وارد شده است. شرط دیگر دریافت خسارت، عدم اجرای تعهد است. این موضوع به این معنا است که خسارت ناشی از عوامل خارجی نباشد، مثل زلزله که در اختیار متعهد نیست.

عقد چیست؟

عقد در لغت به معنای گره زدن و محکم بستن چیزی است و در معنای اصطلاحی عبارت است از: توافق بین دو یا چند شخص بر انجام امری.

تعریف عقد در قانون:

ماده 183 قانون مدنی در تعریف عقد بیان می دارد: عقد عبارت است از این که دو یا چند نفر در مقابل یک یا چند نفر دیگر تعهد بر امری نمایند و مورد مفهوم عقد و قرارداد چیست قبول آن ها باشد.

کاربرد واژه عقد:

این واژه در فقه و قانون مدنی بسیار به کار رفته است و در جایی استفاده می­ شود که عقد مشخصی از سوی قانون گذار تعریف شده و شرایط مربوط به آن عقد در قانون آمده باشد.

عقودی که در قانون مدنی به آن­ها اشاره شده است عبارتند از:

بیع، اجاره، رهن، امانت، نکاح، قرض، وصیت، عاریه، شرکت، وقف، وکالت، جعاله، مزارعه، مساقات، سلف، سلم و مضاربه.

بنابراین عقد:

• اولاً بر توافق حداقل دو نفر اطلاق می­ گردد.
• ثانیاً موضوع عقد ایفای یک یا چند تعهد است.
• ثالثاً دلالت بر تراضی و قبولی اطراف قرارداد بر این عقد می­ نماید.

علاوه بر استفاده از عنوان عقد در بخش عقود معین مندرج در قانون مدنی، از عنوان عقد در عقود بانکی نیز استفاده شده. قانون گذار در قانون امور بانکداری درست همانند عقود مندرج در قانون مدنی شرایط کلیه عقود را بیان کرده و به آثار آن پرداخته است.

عقودی که در قانون امور بانکداری به آن­ها اشاره شده است عبارتند از:

قرض الحسنه، مشارکت مدنی، مشارکت حقوقی، مضاربه، فروش اقساطی وسایل تولید، ماشین آلات و تاسیسات، سلف، فروش اقساطی- مسکن، اجاره به شرط تملیک، استصناع، مرابحه، خرید دین و …

در قراردادهای تجاری جاری بین اشخاص حقیقی و حقوقی حتی اگر قراردادی در قالب یکی از عقود معین نگارش شود از کلمه عقد استفاده نمی­ شود. این بدان معنا نیست که استفاده از کلمه « عقد » خدشه ای به قراردادهای تنظیمی بین طرف های قراردادی ایجاد می کند. بلکه صرفاً به این دلیل است که استفاده از این کلمه بین اشخاص حقیقی یا حقوقی تاجر عرفا رایج نیست. البته ترکیب عناوین عقود معین با پسوند « نامه » اصطلاحات جدیدی را برای عنوان دهی قراردادها ایجاد نموده است که اتفاقاً رواج بسیار دارند. مانند مبایعه نامه، وکالت نامه، هبه نامه، شرکت نامه، صلح نامه، ضمانت نامه و اجاره نامه.