عرضه و تقاضا چیست؟

عرضه و تقاضای پول چیست؟
همه دانشجویان رشته مدیریت و اقتصاد با مفاهیمی مانند عرضه و تقاضا آشنایی کاملی دارند. عرضه و تقاضای پول یک.
همه دانشجویان رشته مدیریت و اقتصاد با مفاهیمی مانند عرضه و تقاضا آشنایی کاملی دارند. عرضه و تقاضای پول یک یاز مدل های اقتصادی است که تغییرات آن نقش بسیار مهمی در اقتصاد هر کشوری دارند. اگر می خواهید بدانید عرضه و تقاضای پول چیست؟ این بخش آسمونی را تا پایان دنبال نمایید.
عرضه و تقاضای پول چیست؟
عَرضه و تقاضا (Supply and demand) یک مدل اقتصادی میباشد که اثر قیمت را بر روی مقدار در بازار رقابتی بررسی میکند. قیمت بر روی مقدار تقاضا از طرف مصرفکنندگان و مقدار تولید از طرف عرضهکنندگان اثر میگذارد. در نتیجه اقتصاد در قیمت و مقدار به تعادل میرسد. سایر عوامل مؤثر در تعادل اقتصادی نیز در این مدل باعث تغییر تقاضا و عرضه میشوند.
اصول بنیادی عرضه و تقاضای پول
مدل عرضه و تقاضا در واقع برای بازار رقابتی تنظیم شدهاست که در آن هیچیک از خریداران و فروشندگان نمیتوانند اثر زیادی بر روی قیمت بگذارند، و قیمت به صورت یک دادهاست. مقدار تولید محصول توسط تولیدکننده و مقدار تقاضا توسط مصرفکننده، وابسته به قیمت محصول در بازار است. قانون عرضه میگوید که در ثابت بودن سایر شرایط مقدار عرضه وابسته به قیمت است و در قیمت بالاتر عرضه بیشتر و در قیمت پایینتر عرضه کمتر خواهد بود؛ و قانون تقاضا نیز میگوید با ثابت بودن سایر عوامل در قیمتهای بالا تقاضا کمتر و در قیمتهای پایین تقاضا بیشتر خواهد بود.
در بازار رقابتی قیمت تعادلی و مقدار تعادلی یک کالا با عرضه و تقاضای بازار برای آن کالا تعیین میشود. قیمت تعادلی یک کالا دقیقاً برابر با قیمتی است که مصرفکنندگان مقدار کالایی را که حاضرند در یک دوره زمانی خاص بخرند برابر با مقداری است که تولیدکنندگان آن کالا حاضرند عرضه کنند. در قیمتهای بالاتر کمبود تقاضا اتفاق و باعث مازاد عرضه میشود. این اضافه عرضه به قیمت فشار میآورد و باعث میشود که قیمت دوباره به سطح تعادلی بازگردد. در قیمتهای پایینتر نیز٬مقدار تقاضا از مقدار عرضه بیشتر میشود و باعث مازاد تقاضا میشود. این مازاد تقاضا باعث افزایش قیمت و در نتیجه بازگشت قیمت به اندازه قبل خود (قیمت تعادلی) میشود. پس از اینکه قیمت به تعادل رسید٬این قیمت میل به استمرار و باقیماندن دارد.
عرضه و تقاضای پول چیست؟
عَرضه عبارتست از جریان کالا - خدمات به بازار برای برآوردن تقاضا. همچنین میتوان گفت:مقدار کالا و خدماتی است که تولیدکنندگان حاضرند در قیمتهای مختلف در اختیار مصرفکنندگان قرار دهند. شایان ذکراست که عرضه بستگی به دو عامل دارد:
همچنین با ثابت در نظرگرفتن بعضی عوامل در کوتاه مدت یک رابطه مثبت بین مقدار عرضه کالا یا خدمات و قیمت آن ایجاد میشود که به قانون عرضه شهرت دارد.
انتقال تابع عرضه
در تعریف منحنی عرضه بعضی عوامل مثل تعداد و اندازه بنگاههای تولیدی، فناوری تولید٬قیمت عوامل تولید و قیمت دیگر کالاهای مرتبط ثابت درنظر گرفته شدهاست. در صورت افزایش تعداد و اندازه بنگاهها یا بهبود فناوری یا کاهش قیمت عوامل تولید یا قیمت کالاهای مرتبط منحنی عرضه به سمت پایین و راست منتقل میشود. در این صورت قیمت تعادلی کاهش و مقدار تولید افزایش مییابد و بلعکس.
منحنی عرضه عمودی
بعضی وقتها منحنی عرضه عمودی است. یعنی عرضه ثابت است و امکان افزایش عرضه در کوتاه مدت وجود ندارد. چون عوامل تولید مانند سرمایه و نیروی کار در کوتاه مدت ثابت هستند. در این مواقع قیمت و مقدار تقاضا اثری بر روی میزان عرضه ندارد. مانند مقدار زمین بر روی دنیا که ثابت است؛ و قیمت بالاتر نمیتواند باعث شود که زمین بیشتری بوجود آید؛ و حتی اگر تقاضا کنندهای برای زمین نباشد باز زمین وجود دارد. در واقع کشش منحنی عمودی عرضه برابر با صفر است.
supply-and-demand-of-money
تقاضا
مقدار کالا و خدماتی که تقاضا کنندگان با توجه به قیمت کالا درخواست میکنند تابع تقاضا را تشکیل میدهد.
انتقال منحنی تقاضا
در صورتی که مصرف کنندگان به ازاری هر قیمت مشخص مقادیر بیشتری (کمتری) از کالا را درخواست کنند، منحنی تقاضا به سمت راست (چپ) منتقل میشود. این مساله میتواند منجر به افزایش (کاهش) قیمت در نقطه تعادل گردد. حرکت روی منحنی تقاضا را تغیر در مقدار مورد تقاضا و حرکت منحنی به چپ و راست را تغییر در تقاضا می نامند. تقاضا میتواند در اثر دلایل مختلف مانند تغییر در سلایق مصرف یا تغییر در عرضه کالاهای جایگزین تغییر کند
عرضه و تقاضا
مدیرعامل سیدکو می گوید: صنعت سیمان با ورود به بورس کالا از کمند قیمت گذاری دستوری رهایی یافت و با اصلاح نرخ پایه جریان بازار این محصول به سمت تعادل عرضه و تقاضا و در نتیجه رضایت مصرف کنندگان نهایی هدایت شد.
دو راهی سرنوشت ساز در انتخاب نظام قیمت گذاری کالاها
اقتصاد ایران در دو راهی سرنوشت ساز نظام قیمت گذاری دستوری یا بازار ایستاده است؛ هر انتخابی میتواند پیامدهای متفاوت به دنبال داشته باشد. بهترین مسیر کدام است؟
علی محمد بد:
بازار سیمان روند متعادلی را دنبال می کند
علی محمد بد از کارشناسان صنعت سیمان درباره روند قیمتی و معاملاتی در بازار سیمان گفت: معاملات سیمان نشان می دهد که تقاضا از میزان عرضه ها کمتر است و افزایش نرخی اتفاق نیفتاده است از این رو معاملات سیمان در بورس کالا روند متعادلی را دنبال می کند.
پیش بینی افزایش عرضه و تقاضای سنگ آهن چین در آوریل
براساس گزارش ماهانه مایاستیل، بازار سنگ آهن چین احتمالا در ماه آوریل شاهد رشد عرضه و تقاضا به صورت همزمان خواهد بود اگرچه فعالان بازار همچنان در این باره نظرات مختلفی دارند.
بورس کالا به رشد و توسعه شرکت های دانش بنیان کمک می کند
رییس کمیته فقهی سازمان بورس و اوراق بهادار با اشاره به راه اندازی صندوق حمایت از فعالیتهای تولیدی پرخطر گفت: بورس کالا سبب ایجاد شفافیت میشود، همچنین قیمتها در این بازار به صورت آزاد و از طریق عرضه و تقاضا تعیین خواهند شد.
طاهره جهانی کارشناس بازار سرمایه مطرح کرد
بررسی آسیب های قیمت گذاری دستوری بر بازار سرمایه
۱۰ ماه از ورود موفق سیمان به بورس کالا می گذرد؛
خروج صنعت سیمان از زیر پرچم قیمت گذاری دستوری
کالاخبر: حدود ۱۰ ماه از عرضه مستمر سیمان در بورس کالای ایران می گذرد و آمارها از روند عرضه، تقاضا و قیمت سیمان شرکت ها به وضوح نشان می دهد که علاوه بر خروج این محصول از شمول قیمت گذاری دولتی و ایجاد شفافیت در مبادلات، قیمت انواع سیمان مطابق عرضه و تقاضا بر تابلوی بورس کشف شده و همین امر موجب برقراری تعادل در بازار و رشد انگیزه تولیدکنندگان شده است.
بشردوست، کارشناس بازار سرمایه:
حمایت از سهامداران عدالت با ورود معدنیها به بورس کالا/ پایبندی دولت سیزدهم به نظام عرضه و تقاضا
دولت سیزدهم در اقدامی ساختاری به دنبال ایجاد شفافیت و حذف رانت از کل زنجیره فولاد کشور است تا تولیدکنندگان بخش های مختلف در بستری شفاف همچون بورس کالا به تامین نیازهای خود بپردازند؛ در این میان کارشناسان ورود محصولات معدنی به بورس کالا و کشف قیمت این دست محصولات در تقابل عرضه و تقاضا را به سود بازار سرمایه و سهامداران عدالت عنوان می کنند.
رئیس هیات مدیره انجمن سنگ آهن:
پیگیری بورس کالا در واقعی سازی قیمت مواد معدنی جای حمایت دارد
رئیس هیات مدیره انجمن سنگ آهن ایران می گوید امروز که پس از سال عرضه و تقاضا چیست؟ ها شاهد حذف دخالت های دولتی و برخی ذی نفوذان و کنار رفتن رویکرد عرضه محصولات با قیمت های یارانه ای هستیم و محصولات کل زنجیره فولاد از جمله معدن، راهی بورس شده است، بی انصافی است که بداخلاقی کرده و هر بخش به دلیل منافع کوتاه مدت خود، اعتراض کند؛ سیاست گذاران با عرضه محصولات زنجیره فولاد در بورس، حذف قیمت های دستوری و لغو سهمیه بندی های رانتی به دنبال برقرار کردن تعادل در زنجیره فولاد هستند. مهرداد اکبریان گفت: طی یک سال اخیر بورس کالا پیگیری های زیادی در خصوص عرضه محصولات معدنی به رغم افزایش قیمت مواد اولیه فولادسازان انجام داده که این رویه که به نفع اقتصاد و صنعت است، جای حمایت دارد.
مدیرعامل شرکت مهندسی فکور صنعت تهران:
رانتهای پیدا و پنهان زنجیره فولاد در حال حذف شدن است
مدیرعامل شرکت مهندسی فکور صنعت تهران گفت: در سازوکار عرضه و تقاضا در بستر بورس کالا، رانتهای پنهان و آشکار از بین میرود، فساد و روابط پنهانی و زدوبندها حذف میشود و البته مقوله نظارت برای نهادهای ناظر، بسیار سهل و آسان میشود.
عضو هیئت مدیره بانک مسکن مطرح کرد؛
افزایش نظارت و تغییر حجم مبنا چاره تقابل با سوداگران و سفتهبازان نماد تسه
محمد حسین علمداری عضو هیئت مدیره بانک مسکن با توجه به جو منفی حاکم بر بازار سهام طی سه ماه اخیر حرکت سفتهبازان و سوداگران به سمت نماد تسه افزایش یافته است، که طی جلسات اخیر با مسئولان فرابورس، تصمیماتی در رابطه با افزایش نظارت و تغییر حجم مبنا در خصوص نماد تسه اتخاذ شده است.
کارشناس بازار سرمایه مطرح کرد؛
مصرف کنندگان و تولیدکنندگان، راضی از بورسی شدن سیمان
نایب رئیس هیئت مدیره شرکت سبدگردان فراز با بیان اینکه قیمتگذاریهای دستوری نمونه بارزی از مشکلاتی است که به بازار سرمایه ضربه زده است گفت: با ورود سیمان به بورس کالا، هم عرضه و تقاضا چیست؟ معاملات بازار سیمان روانتر شد و هم شرکت های تولیدکننده سیمان با توجه به درآمد حاصل از فروش سیمان امکان برنامهریزی برای توسعه فعالیتهای خود را پیدا کردند. حمیدرضا جیهانی افزود: مصرف کننده نهایی نیز در سایه شفافیت قیمتها و حجم عرضه و تقاضا در بورس کالا، از شرایط موجود راضی است. دولت هم در سایه همین شفافیت، امکان اخذ مالیات را دارد و منتفع می گردد. از اینرو اگر در سایر حوزهها از جمله خودرو و فلزات هم اجازه بدهیم همین روند تکرار شود، اقتصاد به مراتب شفاف تری خواهیم داشت.
قائم مقام وزیر صمت مطرح کرد:
حذف نظام سهمیهبندی رانتزا به کمک بورس کالا
محمد صادق مفتح می گوید: نظام حواله ای که براساس آن، سهمیه مواد اولیه برای صنایع پایین دستی انتخاب می شد، منشا امضای طلایی و فساد بود که این امر با عرضه کالاها در بورس حذف شد. قائم مقام وزیر صنعت، معدن و تجارت افزود: با ورود کل محصولات در بورس کالا، واحدهای تولیدی به طور کامل نیاز خود را تامین و مازاد نیاز داخل بدون تشریفات به خارج از کشور صادر می شود.
عضو کمیسیون صنایع و معادن مجلس اعلام کرد:
برنامه دولت برای عرضه کل زنجیره فولاد در بورس کالا
لطف الله سیاهکلی عضو کمیسیون صنایع و معادن مجلس گفت: براساس برنامه دولت، عرضه کل زنجیره تولید فولاد در بورس کالا در اولویت برنامه ها برای ساماندهی بازار فولاد کشور قرار دارد.
دلیل افزایش هزینههای انرژی در اروپا چیست؟
صورت حساب های انرژی در اروپا به دلایل متعددی مثل سطح پائین ذخایر گازی، قیمت بالای کربن در اتحادیه اروپا، واردات کمتر گاز طبیعی مایع بهخاطر تقاضای بالای آسیا، عرضه کمتر گاز از سوی روسیه و خرابی زیرساختها بالا رفته است.
مرکز مطالعاتی «فیچ» پیشبینی کرد؛
تب و لرز بازار فولاد در دوران پساکرونا
مرکز مطالعاتی فیچ پیشبینی کرده است که «سال جاری، سال پایان بحران است. بهتدریج، شاهد کاهش تبعات منفی اقتصادی ناشی از همهگیری کرونا خواهیم بود و قیمت انواع کالاهای اساسی ازجمله فولاد تنزل پیدا میکند.» این موسسه برآورد کرده است که در سال جاری میلادی شاهد کاهش قیمت فولاد در بازار باشیم. بر مبنای این گزارش در سال جاری قیمت هر تن فولاد به مرز ۷۵۰ دلار میرسد درحالیکه در سال گذشته هر تن فولاد بهطور متوسط با قیمت ۹۵۰ دلار مبادله شد؛ انتظار میرود روند کاهش قیمت فولاد در بازار جهانی ادامه یابد و طی فاصله سالهای ۲۰۲۳ تا ۲۰۲۵ میلادی، قیمت هر تن فولاد به مرز ۵۳۵ دلار تقلیل پیدا کند.
در گفت و گو با آرگون مطرح شد؛
پنجه در پنجه رانت و قیمت گذاری دستوری/ همه کالاهای پایه در راه بورس کالا
عباس آرگون نایب رییس کمیسیون بازار پول و سرمایه اتاق بازرگانی تهران با اشاره به ورود کل زنجیره تولید کالاهای پایه به بورس کالا براساس سیاست های وزارت صمت، گفت: پس از سال ها وعده در خصوص توجه به نظام بازار و کشف قیمت کالاها در تقابل عرضه و تقاضا، سرانجام شاهد یک اقدام عملی و ورود کلیه کالاهای پایه و محصولات مختلف به بورس کالا هستیم تا همه کالاها بدون قیمت گذاری دستوری و ایجاد رانت به دلیل دو نرخی شدن بازارها، مورد معامله قرار گیرد.
ایجاد رقابت بین تولیدکنندگان با ورود زنجیره فولاد به بورس کالا
کارشناس بازار سرمایه معتقد است با ورود کل زنجیره محصولات فولادی به بورس کالا، تولیدکنندگان برای ایجاد رقابت، کیفیت محصولات خود را افزایش میدهند.
کارشناس بازار سرمایه؛
عرضه کل محصولات در بورس کالا به سود شرکت های تولیدی است
خشایار دادمنش کارشناس بازار سرمایه معتقد است که در پی تعامل موثر وزارت صمت و بورس کالا که به عرضه کل محصولات در بستر شفاف بورس منجر می شود، شاهد رونق تولید و حمایت از شرکت های تولیدی خواهیم بود.
عدم تعادل عرضه و تقاضای سنگ آهن ادامه خواهد یافت
بهای سنگ آهن در بازار فیوچرز چین در اواخر نوامبر به کف خود رسید و از این نقطه شروع به رشد کرد. تا پایان معاملات ۲۴ دسامبر، قرارداد اصلی سنگ آهن از کف خود ۳۸ درصد افزایش را ثبت کرده است. سیاست ها دولت چین سیگنال رشد تولید فولاد در دسامبر را میدهد که مهمترین دلیل رشد قیمت سنگ آهن بوده است. انتظار می رود قیمت سنگ آهن در کوتاه مدت روندی قوی را سپری کند اما به دلیل سیاست های کربن زدایی در چین، انتظار بر این است که در میان مدت روند قیمت سنگ آهن نزولی باشد.
عضو هیات مدیره انجمن تولیدکنندگان فولاد ایران مطرح کرد:
حمایت از بازار سرمایه با حذف قیمت گذاری دستوری فولاد
نادر سلیمانی عضو هیئت مدیره انجمن تولیدکنندگان فولاد ایران گفت: سازوکار جدید معاملات بازار سرمایه در عرضه و تقاضا چیست؟ عرضه و تقاضا چیست؟ دولت سیزدهم، انجام معاملات بازار سرمایه با ساز و کار جدید در حال رخ دادن است، همچنین بورس کالا هم به دلیل شفافیت بالای معاملات به عنوان بستر مناسب برای عرضه محصولات و حمایت از تولید به شمار می رود.
کارشناس بازار سرمایه پاسخ می دهد؛
مزایای عرضه کامل محصولات زنجیره تولید در بورس کالا چیست؟
عرضه همه جانبه کالاهای پایه و محصولات مهم تولیدی کشور در بورس کالای ایران از جمله محور اقدامات دولت سیزدهم در جهت ایجاد شفافیت و عدالت و افزایش متوازن تولید در بخش های مختلف است که در همین زمینه عباس سلطانی دعوی کارشناس بازار سرمایه، مزایای عرضه کامل کالاها در بورس کالا همزمان با توسعه ابزارهای مالی کالایی برای صنایع را برشمرده است.
رئیس انجمن تولیدکنندگان فولاد ایران:
تولید فولاد پس از ورود محصولات به بورس کالا، جان گرفت
رئیس انجمن تولیدکنندگان فولاد ایران گفت: سرمایه گذاری در بخش فولاد و رشد تولید در این صنعت طی سال های گذشته افزایش پیدا کرده و این اتفاق مرهون ورود فولاد به بورس کالاست.
کارشناس بازار سرمایه؛
بازار خودروهای لوکس با ورود به بورس کالا شفاف می شود
رسول علیمحمدی کارشناس بازار سرمایه با بیان اینکه بورس کالا مکانیزمی برای شفافیت قیمت خودروهای لوکس است گفت: ورود خودروهای لوکس به بورس کالا، چنانچه با مدیریت و نظارت درستی صورت گیرد به نحوی که قیمت این خودروها براساس عرضه و تقاضا مشخص شود به طور قطع جذابیتی که برای فروشنده و سهامداران به دنبال می آورد می تواند سبب ترغیب ورود سایر تولیدکنندگان خودرو به این بازار شود.
گفت و گو با مدیر توسعه بازار فیزیکی بورس کالا؛
بازار سیمان چگونه آرام گرفت؟/ راز اعتماد به نظام بازار
مدیر توسعه بازار فیزیکی بورس کالای ایران به اقدامات دولت سیزدهم در راستای حمایت از تولید و رشد شفافیت و عدالت در مبادلات کالایی کشور از مسیر بورس کالا اشاره کرد و گفت: با همکاری مستمر وزارت صمت و بورس کالا طی چند ماه گذشته شاهد عرضه کل سیمان کشور در بورس کالا و تعادل بازار، بهبود روند عرضه زنجیره فولاد، رونق معاملات کالاها در قرارداد کشف پریمیوم و همچنین پیگیری برای راه اندازی معاملات گواهی سپرده در کالاهای صنعتی، معدنی و پتروشیمی هستیم که این رویدادها همگی به رونق تولید کمک خواهد کرد.
سیاست تازه چین در کاهش تولید فولاد
آلوک ساهای، دبیرکل انجمن فولاد هند (ISA) گفت که انتظار میرود سیاست «کربن دوگانه» چین شامل کاهش تولید در صنعت فولاد و سوآپ ظرفیت، بر تقاضا و عرضه فولاد جهانی تأثیر بگذارد.
عضو کمیسیون صنایع و معادن مجلس:
ساماندهی بازار کالا با محوریت بورس کالا انجام شود
علی اکبر کریمی عضو کمیسیون صنایع و معادن مجلس با بیان اینکه قیمت گذاری دستوری باید در اقتصادمان حذف شود، گفت: رشد عرضه کالاها در بورس کالا به شفافیت و رقابتی شدن صنایع کشور کمک شایانی می کند. او افزود: حمایت از توسعه بازارهای رسمی کالایی مانند بورس کالا عامل آرامش فعالان بازار به شمار می رود لذا باید به سمت ساماندهی مبادلات کالایی و عرضه کامل کالاها در بورس کالا رفت.
بازار کالای جهانی در آبان ماه ۱۴۰۰
در آبان ماه علیرغم عقب نشینی قیمت و نوسانات نسبی که در بعضی از کامودیتی ها ایجاد شد، شرایط کلی بازار کالایی همچنان مطلوب بود؛ عرضه و تقاضا چیست؟ چرا که رشد قیمت ها در چند ماه اخیر چشمگیر بوده است. به صورت کلی قیمت های جهانی تابعی از شرایط اقتصادهای بزرگ به خصوص اقتصاد دو کشور آمریکا و چین به عنوان بزرگترین اقتصادهای دنیا است. بحران تامین انرژی و اوجگیری دوباره پاندامی کرونا در گوشه و کنار جهان و تورم غیرطبیعی که مخصوصا اقتصادهای بزرگ را درگیر کرده است، می توان به عنوان مهمترین معضلات حال حاضر دنیا معرفی کرد که بر روی شرایط کلان اقتصادی اثر دارند. به جهت درک بهتر شرایط اقتصاد جهانی در مطلبی که در ادامه آمده است مهمترین شاخص های اقتصادی ماه های اکتبر و نوامبر کشورهای آمریکا، چین و منطقه یورو مورد بررسی قرار گرفته است.
کارشناس بازار سرمایه مطرح کرد:
رشد شفافیت اقتصادی با تقویت بورس کالا
آراد پورکار کارشناس بازار سرمایه گفت: بورس کالا یک معیار شفاف از عرضه و تقاضای محصولات و کشف عادلانه قیمت هاست که در این بستر از تولیدکننده و مصرف کننده به طور همزمان حمایت می شود؛ در این میان توسعه ابزارهای مالی بورس کالا در دستور کار قرار دارد تا خدمات متنوعی از جمله انعقاد قراردادهای بلندمدت میان صنایع انجام شود که این رویه قطعا در پوشش ریسک های بازار کمک کننده است.
ورود سیمان به بورس، آغازگر حذف قیمتگذاری دستوری در صنایع
یک کارشناس بازار سرمایه گفت: با ورود سیمان به بورس کالا و پذیرش اکثر شرکتهای سیمانی در بورس، دولت گامی بزرگ در جهت احیای صنعت سیمان کشور برداشت که این رویه، آغازگر حذف قیمتگذاری دستوری و سرکوب قیمتی در صنایع به شمار میرود.
عرضه و تقاضا ( Supply and demand ) چیست؟
خود کلمه “عرضه” به تعداد کل سهامدارانی که خواهان فروش سهام خود با هر قیمتی هستند گفته می شود.
“تقاضا” در معنی کل خریداران بالقوه سهام که مایل به خرید سهام با هر قیمتی هستند است. عرضه و تقاضا
در همه بازارها یکی از مهم ترین عوامل تایید قیمت عرضه و تقاضا است که در آن عرضه کنندگان حاضرند و می توان کالای مورد نظر را بخرند.
تعادل بازار خود نقطه ای است که در آن عرضه و تقاضا برابر باشند.
یک مدل اقتصادی است که اثر قیمت را بر روی مقدار در بازار رقابتی بررسی میکند. عرضه و تقاضا
قیمت بر روی مقدار تقاضا از طرف مصرفکنندگان و مقدار تولید از طرف عرضهکنندگان اثر میگذارد. عرضه و تقاضا
اصول بنیادی عرضه و تقاضا
مدل عرضه و تقاضا در واقع برای بازار رقابتی تنظیم شدهاست که در آن هیچیک از خریداران و فروشندگان نمیتوانند اثر زیادی بر روی قیمت بگذارند، و قیمت به صورت یک دادهاست. عرضه و تقاضا
قانون عرضه میگوید که در ثابت بودن سایر شرایط مقدار عرضه وابسته به قیمت است و در قیمت بالاتر، عرضه بیشتر و در قیمت پایین تر، عرضه کمتر خواهد بود.
قانون تقاضا نیز میگوید با ثابت بودن سایر عوامل در قیمتهای بالا، تقاضا کمتر و در قیمتهای پایین، تقاضا بیشتر خواهد بود.
در بازار رقابتی قیمت تعادلی و مقدار تعادلی یک کالا با عرضه و تقاضای بازار برای آن کالا تعیین میشود.
قیمت تعادلی یک کالا دقیقاً برابر با قیمتی است که مصرفکنندگان مقدار کالایی را که حاضرند در یک دوره زمانی خاص بخرند برابر با مقداری است که تولیدکنندگان آن کالا حاضرند عرضه کنند.
مازاد عرضه عرضه و تقاضا
در قیمتهای بالاتر کمبود تقاضا اتفاق و باعث مازاد عرضه میشود.
این اضافه عرضه به قیمت فشار میآورد و باعث میشود که قیمت دوباره به سطح تعادلی بازگردد.
در قیمتهای پایینتر نیز، مقدار تقاضا از مقدار عرضه بیشتر میشود و باعث مازاد تقاضا میشود.
مازاد تقاضا عرضه و تقاضا
این مازاد تقاضا باعث افزایش قیمت و در نتیجه بازگشت قیمت عرضه و تقاضا چیست؟ عرضه و تقاضا چیست؟ به اندازه قبل خود (قیمت تعادلی) میشود.
پس از اینکه قیمت به تعادل رسید، این قیمت میل به استمرار و باقیماندن دارد.
عرضه (Supply)
عَرضه عبارتست از جریان کالا – خدمات به بازار برای برآوردن تقاضا.
همچنین میتوان گفت:مقدار کالا و خدماتی است که تولیدکنندگان حاضرند در قیمتهای مختلف در اختیار مصرفکنندگان قرار دهند.
عرضه بستگی به دو عامل دارد: عرضه و تقاضا
قانون عرضه عرضه و تقاضا عرضه و تقاضاعرضه و تقاضا
قانون عرضه نشاندهندهی مقادیری است که با قیمتی مشخص به فروش میرسد.
اما بر خلاف قانون تقاضا، رابطهی عرضه یک شیب رو به بالا را به نمایش میگذارد، یعنی هر چه قیمت بالاتر برود، مقدار عرضه بیشتر میشود.
تولیدکنندگان در قیمتهای بالاتر عرضه را بیشتر میکنند، زیرا فروش تعداد زیاد محصول در قیمتی بالاتر درآمد آنها را بیشتر میکند.
انتقال تابع عرضه عرضه و تقاضا
در تعریف منحنی عرضه بعضی عرضه و تقاضا چیست؟ عوامل مثل تعداد و اندازه بنگاههای تولیدی، فناوری تولید،قیمت عوامل تولید و قیمت دیگر کالاهای مرتبط ثابت در نظر گرفته شدهاست.
در صورت افزایش تعداد و اندازه بنگاهها یا بهبود فناوری یا کاهش قیمت عوامل تولید یا قیمت کالاهای مرتبط منحنی عرضه به سمت پایین و راست منتقل میشود.
در این صورت قیمت تعادلی کاهش و مقدار تولید افزایش مییابد و بلعکس.
منحنی عرضه عمودی عرضه و تقاضا
بعضی وقتها منحنی عرضه عمودی است. یعنی عرضه ثابت است و امکان افزایش عرضه در کوتاه مدت وجود ندارد.
چون عوامل تولید مانند سرمایه و نیروی کار در کوتاه مدت ثابت هستند.
در این مواقع قیمت و مقدار تقاضا اثری بر روی میزان عرضه ندارد. مانند مقدار زمین بر روی دنیا که ثابت است.
قیمت بالاتر نمیتواند باعث شود که زمین بیشتری به وجود آید؛ و حتی اگر تقاضا کنندهای برای زمین نباشد باز زمین وجود دارد.
در واقع کشش منحنی عمودی عرضه برابر با صفر است.
زمان و عرضه
بر خلاف رابطهی تقاضا، رابطهی عرضه عنصری از زمان به حساب میآید.
زمان در عرضه اهمیت دارد، زیرا تأمینکنندگان باید به سرعت به تغییر در عرضه یا قیمت واکنش نشان بدهند اما نه همیشه.
بنابراین فهم این موضوع مهم است که آیا یک تغییر قیمتی در نتیجهی تغییر در تقاضا، موقتی است یا دائم.
تقاضا(Demand)
مقدار کالا و خدماتی که تقاضا کنندگان با توجه به قیمت کالا درخواست میکنند تابع تقاضا را تشکیل میدهد.
تعادل
وقتی عرضه و تقاضا برابر باشند (یعنی زمانی که تابع عرضه و تابع تقاضا یکدیگر را قطع میکنند) به نقطهی برخورد دو منحنی در اقتصاد تعادل میگویند.
در این نقطه، تخصیص کالاها در کارآمدترین حالت خود قرار دارد، زیرا مقدار کالاهای عرضهشده دقیقاً برابر با مقدار کالای مورد تقاضاست؛ بنابراین، همه در این شرایط اقتصادی خشنود هستند.
در یک قیمت مشخص، عرضهکنندگان همهی کالاهای تولیدشده را به فروش میرسانند و مصرفکنندگان همهی کالای مورد تقاضای خود را به دست میآورند.
انتقال منحنی تقاضا
در صورتی که مصرفکنندگان به ازای هر قیمت مشخص مقادیر بیشتری (کمتری) از کالا را درخواست کنند، منحنی تقاضا به سمت راست (چپ) منتقل میشود.
این مسئله میتواند منجر به افزایش (کاهش) قیمت در نقطه تعادل گردد.
حرکت روی منحنی تقاضا را تغیر در مقدار مورد عرضه و تقاضا چیست؟ تقاضا و حرکت منحنی به چپ و راست را تغییر در تقاضا مینامند.
قاضا میتواند در اثر دلایل مختلف مانند تغییر در سلایق مصرف یا تغییر در عرضه کالاهای جایگزین تغییر کند .
قانون تقاضا
قانون تقاضا بیان میکند در صورت برابر بودن سایر عوامل، هر چه قیمت یک کالا بالاتر باشد، افراد کمتری متقاضی آن کالا خواهند بود.
مقداری از کالا که خریداران با قیمتی بالاتر میخرند کمتر است، زیرا با بالا رفتن عرضه و تقاضا چیست؟ قیمت یک کالا، هزینهی فرصت خرید آن کالا نیز بالا میرود.
قانون عرضه و تقاضا در بازار سرمایه
قانون عرضه و تقاضا در بازار سرمایه هم تاثیری مشابه بر سایر بازارها دارد.
یعنی عرضه و تقاضا با تعیین قیمت، تمامی سهمها را در بازار تحت تاثیر قرار میدهند.
بهطور کلی عرضه و تقاضا از عوامل اصلی تعیینکننده قیمت سهام و سایر اوراق بهادار هستند.
چگونه عرضه و تقاضا باعث ایجاد یک قیمت تعادلی میشوند؟
قیمت تعادلی قیمتی است که در آن، تولیدکننده میتواند همه محصولاتی که قصد فروش دارد را بفروشد و خریدار میتواند همه محصولاتی که میخواهد را بخرد.
برای درک چگونگی کارکرد عرضه و تقاضا برای موازنه قیمت، تصور کنید یک کسب و کار، محصولی جدید را ارائه کرده است. قیمت بالاتری برای محصول در نظر گرفته میشود ولی خریداران کمی آنرا خریداری میکنند.
آن کسب و کار پیشبینی کرده که تعداد بیشتری از عرضه و تقاضا چیست؟ محصول را خواهد فروخت ولی به دلیل کمبود علاقه خریداران، انبارهایش پر از محصول می شود.
به خاطر وجود عرضه زیاد، آن کسب و کار قیمت محصول را پایین میآورد.
تقاضا بالا میرود ولی با کاهش تدریجی عرضه، کسب و کار قیمت را افزایش میدهد.
تا زمانی که یک قیمت خوب و تعادلی برای تنظیم میزان عرضه محصول و تقاضای مشتری بیابد.
عرضه و تقاضا در بورس اوراق بهادار چه تاثیری میگذارد؟
عرضه در بورس، توسط سهامداران یک سهام که میخواهند آن را با قیمتهای مختلف بفروشند مشخص میشود. و تقاضا را خریداران آن سهم که میخواهند آن را با قیمتهای مختلف بخرند،مشخص میکنند.
طبیعتا در هنگام فروش یک نفر خواهان بیشترین قیمت ممکن است. در خرید هم، خریدار میخواهد به کمترین قیمت ممکن آن کالا را تهیه کند.
پس هرچه قیمت یک سهم بالاتر برود، عرضه آن بیشتر میشود و هرچه قیمت یک سهم پایینتر بیاید تقاضا برای خرید آن بیشتر میشود.
وقتی قیمت یک سهم بالا میرود، سهامداران سهم خود را میفروشند که باعث افزایش عرضه میشود.
افزایش عرضه باعث کاهش قیمت سهم میشود که در نتیجه کاهش قیمت باعث افزایش تقاضا میشود.
این چرخه عرضه و تقاضا باعث تغییرات قیمت در بازارهای مالی مختلف از جمله بورس شود. میتوان گفت یکی از دلایل اصلی تغییر قیمت در بازار سرمایه، همین اصل عرضه و تقاضا است.
عواملی که روی قیمت سهام تاثیر می گذارد:
الف)عوامل محیطی:
- وضعیت اقتصادی و سیاسی: ثبات یا عدم ثبات در وضعیت اقتصادی و سیاسی در عرصه داخلی و خارجی می تواند بر روی وضعیت بازار تاثیر گذار باشد.
- سیاست های کلان پولی، مالی و ارزی: نحوه مخارج و در آمدهای ارزی یک شرکت اهمیت زیادی داردبرای مثال افزایش نرخ ارز برای شرکت های صادراتی باعث افزایش سودآوری می شود و در نقطه مقابل شرکت هایی که مواد اولیه خود را از خارج تامین می کنند، با افزایش هزینه ها و کاهش سودآوری مواجه خواهند شد.
- قوانین و مقررات: به طور کلی وجود ثبات در قوانین و مقررات امکان تصمیم گیری بهتر و دقیق تر برای سرمایه گذاران را فراهم میکند.
- بودجه سالیانه کشور: نشان دهنده ی میزان توجه دولت به صنایع مختلف است.
ب)عوامل مرتبط با صنعت:
۱-نحوه قیمت گذاری محصولات: نحوه ی قیمت گذاری محصولات در شرکت های بورسی متفاوت است.
برای مثال می تواند بر اساس نرخ های جهانی که این نرخ های جهانی شامل هزینه انتقال آن کالا به کشور مربوطه، تعرفه های گمرکی، مالیات بر مصرف، هزینه های انبارداری و توزیع به مصرف کننده نهایی، سود شرکتهای وارد کننده، سود شرکت های حمل و نقل و توزیع و ….. میشود یا توسط شورای رقابت مشخص شود.
رصد نحوه قیمت گذاری و تغییرات بسیار مهم است و می تواند قیمت سهام شرکت را تحت تاثیر قرار دهد.
۲-میزان عرضه و تقاضا برای محصولات: در بازه های زمانی مختلف بسته به شرایط ممکن است تقاضا برای محصولات صنعت خاصی افزایش یابد.
۳-رقابتی یا انحصاری بودن صنعت: برخی از شرکت ها محصولات انحصاری تولید می کنند و بازار تضمین شده ای دارند، اما برخی دیگر برای فروش محصولات و خدمات خود در بازار رقابت می کنند.
شرکت های دارای بازار انحصاری معمولا برای فروش خوود مشکلی نداشته و سودآوری مناسبی نیز دارند.
۴-حجم سرمایه گذاری در صنعت: هر چه حجم سرمایه گذاری در یک صنعت بیشتر باشد، نشان دهنده انتظار سوددهی مناسب آن در آینده خواهد بود.
۵-وضعیت صنایع مرتبط: رونق یا رکود یک صنعت می تواند بر روی صنایع مرتبط دیگر هم اثرگذار باشد.
۶-تحولات فناوری: سالانه پیشرفت و تحول فناوری سرعت بسیاری دارد، صنایعتی که بتوانند از این تحولات بیشتر بهره ببرند قطعا در بلند مدت رشد خوبی خواهند تجربه کرد.
ج)عوامل درونی
۱-میزان سوداوری و ثبات آن: برای سرمایهگذاران مهم است که شرکت مورد نظر چه میزان سود را در هر سال به دست میآورد.
همه عواملی که تا پیش از این نیز در مورد آنها بحث شد تاثیر خود را ابتدا در سودسازی شرکت و نهایتا در قیمت سهام آن نشان میدهند.
دیگر عامل مهم، تداوم روند سودآوری و چشمانداز مناسب شرکت در آینده است.
همچنین بررسی وضعیت داراییها و بدهیهای شرکت نیز میتواند کمک شایانی به پیشبینی وضعیت شرکت در آینده نماید.
۲-نسبت قیمت به درآمد: این نسبت نشان دهنده دوره بازگشت سرمایه سهام شرکت است.
۳-قابلیت نقدشوندگی سهام: در بازار بورس هر چه تعداد معاملات و حجم سهام معامله شده یک شرکت بیشتر باشد، نشان دهنده قابلیت نقد شوندگی بالای آن سهم می باشد.
۴-طرح های توسعه کشور: برنامه ریزی شرکت برای اجرای طرح های توسعه می تواند نشان دهنده رشد و پویایی آن شرکت و ارزنده بودن سهام آن باشد.
البته که سرمایه گذار باید هدف و اثرات انجام سرح توسعه را کاملا مورد بررسی قرار دهد، زیرا تاثیر همه سرح های توسعه مشابه یکدیگر نیست.
۵-سهام شناور: به معنای بخشی از سهام شرکت که در اختیار عموم مردم و سهامداران خرد قرار دارد است.
۶-ترکیب سهامداران شرکت: در واقع تصمیم گیرندگان اصلی یک شرکت هستند.
شورای رقابت چیست؟
شورای رقابت با هدف تسهیل کنندگی فعالیت بخش خصوصی و به طور کلی تر عرصه اقتصادی و نوعی عامل برای کاهش ریسک در این بخش شکل گرفت تا بخش خصوصی با ورود به بازار نگران انحصارات و رقبای انحصارگر خود نباشند.
بررسی منحنی عرضه و تقاضا در بازار فولاد
برای اینکه بیشتر مفهوم منحنی عرضه و تقاضا در بازار فولاد را بدانیم بهتر است اول با مفهوم چند کلمه که اکثر موقع ها شنیدید ولی شاید معنی آن را نمی دانید آشنا شوید. که این کار را مبین فولاد آسیا برای شما انجام داده است. پس با ما همراه باشید.
مفهوم عرضه
عرضه مبلغی را نشان می دهد که تولید کنندگان مایل هستند و می توانند با هر قیمت معین به بازار عرضه کنند . تولیدکنندگان باید قیمتی را دریافت کنند که هزینه حاشیه تولید را پوشش دهد.
با افزایش قیمت کالاها , تولیدکنندگان مایل به تولید بیشتر کالا ها هستند حتی اگر یک افزایش هزینه حاشیه ای نیز داشته باشد . اگر در این تورم وارد کار شده و به شما امکان ورود داده ها اجازه داده می شد و می توانستید هر ساعت که می خواستید کار کنید , در هفته چند ساعت کار می کنید ؟ جواب این امر به هزینه فرصت شما بستگی دارد . چه عواملی باید کنار بگذارید , زمان اجتماعی , زمان تحصیل یا شغل دیگری ؟
عوامل تاثیر گذار بر منحنی عرضه
۳ : قیمت کالا های دیگر
۴ : مالیات و یارانه
۵ : انتظارات قیمت
۶ : تعداد فروشندگان
مفهوم تقاضا
تقاضا ترکیبی از قیمت و کمیت مورد نیاز محصول است .
منحنی تقاضا نشان دهنده منافع حاشیه ما و بنابراین تمایل ما برای پرداخت مبالغ اضافی یک کالا است . این امر منطقی است که ما از مصرف واحد های اضافی , سود حاشیه ما یا تمایل به پرداخت یک کالا کاهش می یابد , زیرا از هر واحد پی در پی مصرف شده رضایت کمتری می گیریم .
عوامل تاثیر گذار بر منحنی تقاضا
۱ : تغییر سلیقه ها و ترجیهات
۲ : قیمت کالا های مرتبط
۴ : انتظارات آینده
۵ : تعداد خریداران
مفهوم تعادل بازار
بازار , کسانی را که مایل و قادر به تهیه کالاهای خوب هستند و افرادی که مایل هستند و قادر به خرید کالای مورد نظر هستند , گرد هم آورده است در یک بازار رقابتی , که خریداران و فروشندگان زیادی در آن وجود دارند , قیمت کالا ها به عنوان یک مکانیزم سهمیه بندی ارائه می شود . از آنجایی که منحنی تقاضا مقدار تقاضا در هر قیمت را نشان می دهد , نقطه ای منحنی عرضه و تقاضای تقاطع از هم قرار دارند نقطه ای است که درآن مقدار عرضه شده برابر با مقدار درخواست شده است . این نثطه تعادل بازار نامیده می شود .
مفهوم بیماری اختلال
اگر قیمت بازار بالاتر از تعادل باشد , مقدار عرضه بیشتر از مقدار درخواستی خواهد بود . مازاد حاصل از آن در بازار , تولیدکنندگان را مجبور به کاهش تولید و پایین آمدن قیمت می کند . با کاهش قیمت, مقدار تقاضا افزایش می باد زیرا مصرف کنندگان مایل به خرید بیشتر محصول با قیمت پایین تر هستند .
در یک بازار رقابتی , این روند تا زمانی که بازار به تعادل برسد ادامه می یابد . در حالی که ممکن است یک بازار در تعادل نباشد , نیروهای موجود در بازار, بازار را به سمت تعادل سوق می دهند . اگر قیمت بازار خیلی پایین باشد , مصرف کنندگان قادر نیستند مقدار کالای مورد نظر خود را با آن قیمت خریداری کنند .در نتیجه این کمبود , مصرف کنندگان قیمت بالاتری را برای محصول پیشنهاد می کنند . با افزایش قیمت , تولید کنندگان مایل هستند کالاهای بیشتری را عرضه و تقاضا چیست؟ تامین کنند , اما مقدار مورد نیاز مصرف کنندگان کاهش می یابد . نیرو های موجود در بازار به افزایش قیمت خود ادامه خواهند داد تا زمانی که مقدار عرضه با مقدار در خواستی برابر شود.
مفهوم تغییر در عرضه و تقاضا
عوامل عرضه و تقاضا تعیین کننده قیمت و کمیت تعادل است . با تغییر این عوامل , قیمت و کمیت تعادل نیز تغییر خواهد کرد .
امید است که با توضیحات بالا با مفهوم های عرضه , تقاضا , تعادل بیشتر آشنا شده باشید . حال می خواهیم به بررسی منحنی عرضه و تقاصا در بازار فولاد بپردازیم .
گام اول در این تحلیل و بررسی , آشنایی با ساختار بازارها و تعاریف و اصول اولیه حاکم بر آن است , لذا در این پست به روش توصیفی و تطبیقی به واکاوی بازار تامین و مصرف آهن قراضه و رفتار بنگاه ها در این بازار پرداخته شده است .
مفهوم بازار
بازار به نهادی گفته می شود که در آن ساز و کار علامت دهی و تعدیل قیمت ها بر اساس ظرفیت های عرضه و تقاضا صورت می گیرد . در بازار , تعادل برای یک کالا زمانی به وجود می آید که نیرو های تقاضای بازار و عرضه بازار برای آن کالا متوازن باشند . قیمت و مقدار در وضعیت تعادل را که میل به ثبات دارد , قیمت و مقدار تعادلی می گویند .
بازار ها دو دسته اند:
در بازار رقابتی تعداد بنگاه ها زیاد و قدرت قیمت گذاری بنگاه ناچیز یا نزدیک به صفر و ساختار بازار ماهیتا غیرشخصی است . اما در بازار انحصاری تعداد بنگاه ها کم و قدرت قیمت گذاری وجود دارد و بنگاه ها مجال دارند قدرت و سلیقه خود را اعمال کنند . در بازار رقابت , قدرت رقابت بنگاه ها میل به صفر و در بازار انحصار میل به حداکثر شدن( بی نهایت ) دارد . بازار انحصار چند جانبه ساختاری از بازار است که در آن تعداد اندکی بنگاه جهت عرضه ( یا مصرف ) کالایی همگن یا ناهمگن و متمایز وجود داشته باشند . ( فولاد , آلومینیوم و خودرو )
ویژگی های بازار آهن قراضه در ایران
بازار آهن قراضه در ایران در حال حاضر با تقاضای کل سالانه حدود ۵/۳ میلیون تن و با میزان عرضه حدود نصف این مقدار روبه رو است . بیش از ۸۵ درصد این تقاضا مربوط به ده واحد فولاد سازی بزرگ و ۱۵ درصد بقیه تقاضا مربوط به سایر واحد های فولاد سازی و ریخته گری است . چرخه بازیافت و جمع آوری آهن قراضه در کشور در بر گیرنده تعداد زیادی کارگاه و انبار های اولیه کوچک در سراسر کشور است که بدنه اصلی عملیات تامین و عرضه را به عهده دارند . این انبار ها قیمت پذیر بوده و فاقد قدرت قیمت گذاری اند . قراضه های جمع آوری شده در این مبادی توسط تعداد کمی ( ۰ تا ۱۵ ) بنگاه که گردانندگان اصلی عرضه بازار برای مصرف کنندگان بزرگ کشورند . خریداری قدرت قیمت گذاری اند .
رفتار بنگاه ها در ساختار فعلی بازار آهن قراضه ( فولاد )
قیمت در این بازار به دلیل ساختار انحصاری اش پارامتری برون زا ( تابع بازار ) نیست و بنگاه ها خود دارای قدرت قیمت گذاری اند . اما ممکن است این قیمت گذاری به جنگ قیمت میان بنگاه ها و کاهش سودشان منجر شود , بنابراین هر بنگاه باید وزن و احتمال عکس العمل سایر بنگاه ها را در نظر گرفته و تصمیم گیری نماید.
جمع بندی
با توجه به نیاز ضروری و استراتژیک مصرف کنندگان قراضه و کمبود عرضه کل , بنابراین مصرف کنندگان قراضه ( فولاد) همواره در ناحیه ی بالای منحنی تقاضا ( ابتدای منحنی مطلوبیت ) , که مطلوبیت نهایی آنها حداکثر می باشد ; قرار دارند. لذا در این بازار از نقطه نظر مطلوبیت برای مصرف کننده , مابین قیمتی که برای واحد کالای قراضه پرداخت می شود با قیمتی که مایل به پرداخت آن هستند, تفاوت دارد و از این بابت اضافه مصرف کننده در بازار وارد می شود .
امید است که مبین فولاد آسیا در این پست توانسته باشد همراهان همیشگیش را با مفهوم منحنی عرضه و تقاضا در بازار فولاد آشنا کند. برای اطلاعات بیشتر در مورد ضایعات آهن , نحوه قیمت گذاری آن , درجه بندی قراضه و … با ما همراه باشید.
بررسی قانون عرضه و تقاضا و روابط آنها با یکدیگر
قانون عرضه و تقاضا اثر متقابل بین تامین منابع و تقاضا برای آن منابع را توضیح میدهد
قانون عرضه و تقاضا، یکی از قانون های ابتدایی اقتصادی است. در عمل، عرضه و تقاضا تا زمانی که در بازار یک قیمت تعادلی یافت شود عکس العمل نشان می دهند.
قانون عرضه و تقاضا
عَرضه و تقاضا یک مدل اقتصادی است که اثر قیمت را بر روی مقدار در بازار رقابتی بررسی می کند. قیمت بر روی مقدار تقاضا از سوی مصرفکنندگان و مقدار تولید از سوی عرضه کنندگان اثر می گذارد. در نتیجه اقتصاد در اثر تلاقی این دو مقدار، در قیمت و مقدار معینی به تعادل می رسد. سایر عوامل مؤثر در تعادل اقتصادی نیز در این مدل سبب تغییر عرضه و تقاضا می شوند. رابطه ی بین قیمت و میزان تقاضا به رابطه ی تقاضا مشهور است و ارتباط بین قیمت (P) و مقدار محصول (Q) یا خدمت عرضه شده به بازار، را رابطه ی عرضه می گویند؛ بدین ترتیب، قیمت هر چیزی بازتابی از عرضه و تقاضای آن است. در ادامه قانون عرضه و تقاضا را به صورت مجزا مورد بررسی قرار می دهیم.
قانون تقاضا
قانون تقاضا در واقع بیانگر این است که در صورت برابر بودن عوامل دیگر، هر چه قیمت یک کالا افزایش یابد، متقاضی آن کالا کاهش پیدا می کند. میزان کالایی که خریداران با قیمتی بالاتر می خرند کم تر است، چون با بالا رفتن قیمت یک کالا، هزینه ی فرصت خرید آن کالا نیز بالا می رود. در نتیجه، مردم بطور طبیعی از خرید محصول چشم پوشی خواهند کرد. در نتیجه، افراد بطور طبیعی از خرید محصولی که آن ها را ناچار کند تا از مصرف محصولات دیگری که ارزش بیشتری دارد چشم پوشی کنند، پرهیز می کنند. بطور خلاصه میتوان گفت که رابطه معکوسی بین قیمت و مقدار تقاضا در بازار وجود دارد. اقتصاددانان به این رابطه معکوس بین قیمت و مقدار تقاضا، قانون تقاضا می گویند.
عوامل تاثیر گذار بر تقاضا
از جمله عواملی که بر میزان تقاضا تاثیر گذار می باشند، میتوان به موردهای زیر اشاره نمود:
- تعداد محصولات جایگزین قابل دسترس
- میزان تغییرات در قیمت محصولات
قانون عرضه و تقاضا میتواند برای توضیح سایر فعالیتهای اقتصادی نیز استفاده شود
قانون عرضه
مانند قانون تقاضا، قانون عرضه هم مقادیری از یک محصول که در یک قیمت معین فروخته خواهد شد، را نشان میدهد ولی برعکس قانون تقاضا، رابطه ی عرضه (منحنی عرضه) بر روی نمودار یک شیب مثبت را به خود می بیند. به این معنی که بین مقدار عرضه یک کالا و قیمت آن رابطه مستقیمی وجود دارد. به این معنی که چنانچه قیمت کالا فزونی یابد مقدار عرضه آن کالا هم افزایش می یابد و بالعکس.
عوامل مؤثر بر عرضه
مقدار عرضه بنگاه ها بستگی به قیمت کالا، هزینه های تولید، تکنولوژی تولید، انتظارات عرضه کنندگان و … خواهد داشت. عرضـه میتواند به هر چیز مورد تقاضا که در یک بازار رقابتی به فروش میرسد اشاره کند ولی این کلمه بیشتر برای اشاره به کالاها، خدمات یا نیروی کار مورد استفاده قرار می گیرد. یکی از مهم ترین عواملی که بر عرضه تأثیر می گذارد قیمت کالاست. عموماً، اگر قیمت یک کالا افزایش یابد، عرضه آن هم زیاد خواهد شد. قیمت کالاهای مربوطه و قیمت مواد و ملزومات ورودی (انرژی، مواد خام و نیروی کار) هم روی عرضـه تأثیر خواهد گذاشت، چراکه در افزایش بهای تمام شده کالای فروش رفته تأثیر دارند.
تعادل در قانون عرضه و تقاضا
زمانی که عرضه و تقاضا مساوی هستند (یعنی زمانی که منحی رابطه عرضه و رابطه ی تقاضا، یکدیگر را از وسط قطع کنند)، گفته می شود که اقتصاد در تعادل است. بنابراین برطبق قانون عرضه و تقاضا، توزیع محصولات در مؤثرترین حالت خود است، چون که مقدار محصولات در حال عرضه، دقیقا به همان مقداری است که تقاضا برای آن محصولات وجود دارد. بدین ترتیب، هرکس (افراد، شرکت ها و کشورها) از وضعیت در حال تعادل اقتصادی فعلی خود راضی خواهند بود. در قیمت داده شده، عرضه کنندگان تمام محصولاتی که تولید کرده اند را می فروشند و مصرف کننده ها نیز تمام محصولات و اجناسی که تقاضا نموده اند را به دست می آورند.
قانون عرضه و تقاضا فقط روی قیمت تاثیر نمیگذارد
در بازار رقابتی قیمت تعادلی و مقدار تعادلی یک کالا با عرضه و تقاضای بازار برای آن کالا تعیین می شود. بر اساس قانون عرضه و تقاضا قیمت تعادلی یک کالا دقیقاً برابر با قیمتی است که مصرف کنندگان مقدار کالایی را که حاضرند در یک دوره زمانی خاص بخرند برابر با مقداری است که تولیدکنندگان آن کالا حاضرند عرضه کنند. در قیمت های بالاتر کمبود تقاضا اتفاق می افتد و باعث مازاد عرضه می شود. این اضافه عرضه به قیمت، فشار می آورد و سبب می شود که قیمت مجدداً به سطح تعادلی بازگردد. در قیمت های پایین تر نیز، مقدار تقاضا از مقدار عرضه بیشتر می شود و سبب مازاد تقاضا می شود. این مازاد تقاضا باعث افزایش قیمت و در نتیجه بازگشت قیمت به اندازه قبل خود (قیمت تعادلی) می شود. بعد از این که قیمت به تعادل رسید، این قیمت میل به تداوم و باقی ماندن دارد.
عدم تعادل در قانون عرضه و تقاضا
بر مبنای قانون عرضه و تقاضا، عدم تعادل، در واقع هر زمانی که قیمت و مقدار از اعداد P* و Q* فاصله بگیرد، اتفاق می افتد.
رابطه بین عرضه و تقاضا
رابطه بین عرضه و تقاضا را در حالت های گوناگون می توان بررسی کرد:
– زمانیکه قیمت تاثیر گذار است.
– زمانیکه عوامل دیگر سبب تحریک بازار شوند و قیمت ثابت باشد.
قانون عرضه و تقاضا، تقریبا همه اصول اقتصادی را به طریقی بهم پیوند داده است
زمانی بازار در حالت تعادل است که بر اساس قانون عرضه و تقاضا، میزان عرضه و تقاضا برای یک محصول برابر باشد در غیر این صورت بازار دچار عدم تعادل میشود که در ادامه بررسی میکنیم:
> مازاد عرضه:
برطبق قانون عرضه و تقاضا، مازاد تقاضا زمانی رخ میدهد که تولید کننده قیمت نامتعارفی بر روی محصول خود میگذارد، در این مقدار تقاضا از محصول پایین می آید. در نتیجه پیش بینی های تولید کننده در مقدار عرضه با مقدار مورد تقاضا مصرف کنندگان همخوانی ندارد. در نتیجه میزان زیادی از محصولات عرضه شده تولید کننده باقی می ماند که در اینصورت تولید کنندگان معمولاً قیمت خود را پایین می آورند که با این کار میزان عرضه و تقاضا به تعادل نسبی میرسند.
> مازاد تقاضا:
براساس قانون عرضه و تقاضا، مازاد تقاضا زمانی اتفاق می افتد که قیمتی پایین تر از قیمت تعادلی تعیین شود. از آنجایی که در این باره، قیمت بسیار پایین میباشد، مصرف کنندگان فراوانی تقاضای خرید آن محصول را دارند، در حالیکه تولید کنندگان به اندازه کافی، آن کالا را تولید نکرده اند.
عنصر تعیین کننده رفتار عرضه و تقاضا
با بررسی رفتار تولید کنندگان و مصرف کنندگان به این نتیجه می رسیم که قیمت (پول) عامل اساسی تغییر رفتار می باشد. با توجه به قانون عرضه و تقاضا، افزایش قیمت کالای تولیدی، میزان تولید و عرضه را فزونی می دهد چون افزایش قیمت، افزایش سود را به دنبال دارد که این خود عامل مشوق و انگیزه بخش در میزان تولید است. از طرفی میتوان گفت هنگامی که قیمت یک کالا بالا می رود، میزان تقاضای آن کالا کم تر می شود و مصرف کننده تمایل خود را برای خرید آن کالا از دست می دهد. یعنی این قیمت (پول) است که بر میزان عرضه و تقاضا تأثير مستقیم می گذارد.
بنا به قانون عرضه و تقاضا، قیمت و مقدار عرضه و تقاضای هر کالایی در اقتصاد با هم در ارتباطند