اندیکاتور استوکاستیک stochastic

آموزش اندیکاتور استوکاستیک Stochastic – تحلیل و خرید و فروش با استوکاستیک
اندیکاتور استوکاستیک سرعت حرکت قیمت را اندازه گیری کرده و با توجه به آن روند قیمت تا حدودی مشخص می شود. در این اندیکاتور با استفاده از چند پارامتر ساده می توان به اطلاعات مهمی رسید. یکی از اصلی ترین پارامتر ها قیمت بسته شدن بازار می باشد. به این صورت که در یک روند صعودی خریداران تمایل به بالا بردن قیمت داشته و قیمت بسته شدن ارز بالا خواهد رفت. و در روند نزولی نیز خریداران تمایل به پایین آوردن قیمت داشته و قیمت بسته شدن کاهش خواهد یافت.
سپس با استفاه از پارامتر های قیمت بسته شدن و بالاترین قیمت و پایین ترین قیمت شاخص استوکاستیک به صورت درصد محاسبه شده و اندیکاتور استوکاستیک با استفاده از آن محاسبه می گردد.
در این مقاله به آموزش کامل اندیکاتور استوکاستیک ، نحوه رسم ، تنظیمات ، تحلیل ، نحوه استفاده و خرید و فروش با آن و نیز نحوه محاسبه و …. را کاملا برایتان آموزش می دهیم. با ما همراه باشید.
آموزش اندیکاتور استوکاستیک
اندیکاتور استوکاستیک به دلیل اهمیت بالای آن در اکثر پلتفرم های معاملاتی وجود دارد. برای رسم اندیکاتور stochastic در متاتریدر ۴ مانند شکل از منوی Insert ، Indicators و از اسیلاتور ها Stochastic oscillator را انتخاب کنید.
آموزش اندیکاتور استوکاستیک
به دلیل اینکه استوکاستیک بر روی نمودار قیمتی قرار نگرفته و جداگانه رسم می شود ، در واقع در گروه اسیلاتور ها قرار می گیرد. این اندیکاتور از دو خط قرمز و آبی تشکیل شده است.
با استفاده صحیح از این اندیکاتور می توان سیگنال خرید و یا فروش گرفت. البته اگر تنها به آن تکیه کنید در اغلب موارد سیگنال اشتباه دریافت کرده و دچار زیان می شوید. به این دلیل بهتر است آن را با اندیکاتور های دیگر ترکیب کنید.
در اسیلاتور استوکاستیک قرار گرفتن اندیکاتور در بازه ها و نیز تقاطع دو خط قرمز و آبی اهمیت زیادی دارد. و این شاخص ها با استفاده از فرمول اندیکاتور stochastic به دست می آید.
سازنده این اندیکاتور اعتقاد دارد قیمت به یکباره صعود و یا نزول نمیکند. بلکه این اتفاق کم کم رخ خواهد داد. در این اندیکاتور قیمت بسته شدن اهمیت زیادی دارد. هنگام رسم اندیکاتور شاخص stochastic از روی ۵ و یا ۱۴ کندل قبلی محاسبه می شود. تفاضل بسته شدن قیمت و پایین ترین قیمت نسبت به تفاضل بالاترین قیمت و پایین ترین قیمت محاسبه شده و به صورت درصد محاسبه می گردد.
در صورتی که شاخص های محاسبه شده استوکاستیک روند صعودی داشته و نمودار بالا برود ، نشان از تمایل بیشتر خریداران داشته و به نوعی می توان گفت خریداران قدرت بیشتری داشته و قیمت را بالا می برند. و بالعکس زمانی که درصد های استوکاستیک به مرور زمان کمتر شوند یعنی قیمت بسته شدن ها کاهش یافته و به نوعی قدرت فروشندگان بالاتر خواهد رفت.
تنظیمات اندیکاتور استوکاستیک
تنظیمات این اندیکاتور را متاتریدر 4 هنگام رسم آن مشاهده می کنید.
تنظیمات اندیکاتور استوکاستیک
مهم ترین قسمت از تنظیمات همان پارامتر های آن می باشد. تحلیل گران هنگام رسم اغلب از تنظیمات پیش فرض آن استفاده می کنند. ولی می توان با تغییر پارامتر ها استراتژی های مختلف را آزمایش کرد.
فرمول اندیکاتور استوکاستیک
شاخص استوکاستیک با استفاده از فرمول زیر محاسبه می گردد. برای یادگیری استفاده از اندیکاتور Stochastic نیازی به دانستن فرمول آن نیست. ولی با فهم فرمول اندیکاتور استوکاستیک راحت تر می توان نحوه کار این اسیلاتور را درک کرد.
فرمول اندیکاتور استوکاستیک
اگر با قیمت های بیان شده در فرمول بالا آشنایی ندارید ، مقاله زیر را مطالعه نمایید.
در این فرمول از سه قیمت ارز استفاده شده است.
- بالاترین قیمت ارز در 5 کندل اخیر
- پایین ترین قیمت ارز در 5 کندل اخیر
- و قیمت بسته شدن کندل
حال با یک مثال از فرمول اندیکاتور Stochastic استفاده کرده و میزان آن را برایتان محاسبه می کنیم. به شکل زیر دقت کنید.
آموزش اندیکاتور Stochastic
در این شکل بالاترین قیمت در 5 کندل اخیر برابر با 0.85839 ، قیمت بسته شدن برابر با 0.85700 و پایین ترین قیمت در 5 کندل اخیر برابر است با 0.84880 . حال با توجه به فرمول اندیکاتور استوکاستیک درصد مورد نیاز خود را محاسبه می کنیم.
آموزش اندیکاتور استوکاستیک Stochastic - تحلیل و خرید و فروش با استوکاستیک 1
با توجه به فرمول شاخص استوکاستیک 85 درصد به دست می آید که با توجه به شکل بالا صحیح می باشد.
حال ممکن است برایتان سوال ایجاد شود که چرا در فرمول از 5 کندل اخیر استفاده کردیم. زیرا هنگام رسم نمودار تعداد دوره ها را روی 5 تنطیم کرده ایم. اگر هنگام رسم اندیکاتور دوره را روی 14 و یا هر عدد دیگری قرار دهید ، هنگام محاسبه و در فرمول باید آن تعداد (مثلا پایین ترین قیمت در 14 کندل اخیر) را محاسبه کنید.
استراتژی اندیکاتور استوکاستیک ( تحلیل اندیکاتور )
اندیکاتور استوکاستیک بین ۰ تا ۱۰۰ نوسان می کند. و در این بازه بیشترین توجه تحلیل گران به دو عدد ۲۰ و ۸۰ می باشد. دقت کنید ظاهر این اندیکاتور شبیه اندیکاتور rsi می باشد. ولی این دو کاملا متفاوت از هم می باشند. زمانی که اندیکاتور stochastic به زیر ۲۰ می رسد بنابر عقیده تحلیل گران به نوعی به نقطه اشباع فروش رسیده است. ولی این سناریو همیشه و قطعا صحیح نبوده و ممکن است زیر ۲۰ زمان برگشت بازار نبوده و ادامه روند همچنان نزولی باشد.
از طرف دیگر زمانی که اندیکاتور بالای ۸۰ می رود تحلیل گران احتمال می دهند زمان اشباع خرید بوده و احتمالا تغییر روند در راه باشد. در این مورد نیز احتمال اشتباه وجود دارد. در این صورت باید از اندیکاتور های دیگری مانند rsi ، مکدی و میانگین متحرک جهت پیش بینی استفاده کرده و از اتکا فقط به نتایج استوکاستیک خودداری کرد.
ترکیب اندیکاتور استوکاستیک
این اندیکاتور از K% ، D% و C قیمت بسته شدن ارز تشکیل شده است. سپس در این اندیکاتور یک اندیکاتور میانگین کتحرک را مشاهده می کنید که برای دوره 14 رسم شده است. در تنظیمات استوکاستیک این مقادیر قابل تغییر می باشند.
اندیکاتور استوکاستیک خرید و فروش
در اندیکاتور استوکاستیک دو خط آبی و قرمز وجود دارد. به استفاده از نقاط تقاطع این دو خط تا حدودی می توان سیگنال خرید و فروش دریافت کرد. زمانی که خط آبی رنگ از پایین خط قرمز رنگ را قطع کند ، به نوعی نشان گر پایان روند نزولی بوده و سیگنال خرید محسوب می شود. از طرف دیگر زمانی که خط قرمز از بالا خط آبی رنگ را قطع کند ، سیگنال فروش بوده و بازار نزولی خواهد شد.
سیگنال خرید و تقاطع خط آبی از پایین اگر در زیر ۲۰ اتفاق بیفتد ، سیگنال خرید صحت و اعتبار بیشتری دارد. از طرفی اگر استوکاستیک بالای ۸۰ باشد ، و خط قرمز رنگ از بالا آبی رنگ را قطع کند ، سیگنال فروش معتبر تر می باشد. در مورد این اندیکاتور تحلیل دیگری نیز وجود دارد. نوسان گیران که تمایل زیادی به تعداد معاملات زیاد و با سود ها با پیپ کمتر دارند ، اغلب زمانی که stochastic بالای ۸۰ قرار میگیرد ، اقدام به سفارش خرید می کنند. زیرا اعتقاد دارند در این نقطه خریداران تمایل دارتد قیمت را بالا تر ببرند و تا چند کندل روند صعودی خواهد ماند.
اندیکاتور استوکاستیک فارکس
این اندیکاتور ذاتا برای فارکس طراحی شده است. ولی با توجه به کاربرد بسیار گسترده آن می توان از آن در سایر بازار های مالی نیز استفاده کرد. استوکاستیک در متاتریدر 4 و 5 ، تریدینگ ویو ، بورس ایران و … وجود داشته و می توان از آن استفاده کرده و سیگنال های خرید و فروش دریافت کرد.
اندیکاتور استوکاستیک بورس
اندیکاتور استوکاستیک در بورس نیز اندیکاتور استوکاستیک stochastic قابل رسم می باشد. به عنوان مثال در شکل زیر این اندیکاتور را برای سهم شسپا رسم کرده ایم. اندیکاتور استوکاستیک در مفید تریدر ، اقتصاد بیدار ، آگاه و تقریبا تمامی پلتفرم های معاملاتی بورس تهران وجود دارد.
اندیکاتور استوکاستیک بورس
البته اندیکاتور استوکاستیک برای بورس ایران زیاد کاربردی نمی باشد. زیرا در نمودار های قیمتی ایران بدنه شمع با قیمت پایانی محاسبه شده و قیمت پایانی خود میانگین قیمت های معامله شده ارز می باشد و کاملا با مفهوم بدنه کندل ها در فارکس و ارز های دیجیتال متفاوت است. در صورتی که اندیکاتور stochastic با قیمت بسته شدن بازار سروکار دارد که در بورس ایران باید قیمت در آخرین معامله مد نظر قرار گیرد.
اندیکاتور استوکاستیک rsi
در اندیکاتور استوکاستیک نرمال خط قرمز رنگ همان خط میانگین متحرک می باشد. بعضی از تحلیل گران ترجیح می دهند به جای این اندیکاتور از اندیکاتور rsi استفاده کنند. به این دلیل هنگام رسم Stochastic RSI را انتخاب کنید. اندیکاتور استوکاستیک rsi در تریدینگ ویو و نیز پلتفرم های معالاتی بورس ایران وجود دارد. ولی برای رسم آن در متاتریدر باید آن را دانلود کرده و در متاتریدر استفاده کنید.
اندیکاتور استوکاستیک در ارز دیجیتال
این اندیکاتور در ارز دیجیتال نیز کاربردی بوده و به راحتی می توان آن را در تریدینگ ویو رسم کرده و از آن استفاده کرد. روال کار معاملات ارز های دیجیتال مانند بازار فارکس بوده و این اندیکاتور در بازار رمز ارز ها کاربردی می باشد.
دانلود اندیکاتور استوکاستیک مولتی تایم فریم
اندیکاتور استوکاستیک مولتی تایم فریم اسیلاتور استوکاستیک با با چند تایم فریم بر روی نمودار رسم می مند و شما دیگر لازم نیست اندیکاتور را برای تایم فریم های مختلف آزمایش کنید. می توانید اندیکاتور استوکاستیک مولتی تایم فریم را برای متاتریدر 4 و 5 از لینک زیر دانلود کنید.
اندیکاتور استوکاستیک طلا
طلا در فارکس با نماد XAUدرج نشان داده می شود. و برای تحلیل نماد طلا در فارکس از XAUUSD استفاده می شود. زیرا دلار نسبت به سایر رز های جهان ثبات بیشتری داشته و به عنوان ارز پایه تلقی می شود.
ابتدا چارت قیمتی XAUUSD را در متاتریدر آورده و بعد اندیکاتور استوکاستیک طلا را رسم کنید. مانند شکل زیر
اندیکاتور استوکاستیک طلا
سوالات متداول
بهترین اندیکاتور استوکاستیک چیست؟
بهترین اندیکاتور استوکاستیک ترکیب آن با اندیکاتور میانگین متحرک می باشد.
اندیکاتور استوکاستیک بهتر است یا مکدی؟
هر کدام از این دو اندیکاتور کاربرد های مختلفی داشته و در موقعیت های مختلف کاربرد دارد. استوکاستیک بیشتر با ترکیب سایر اندیکاتور ها کاربرد دارد. ولی مکدی به تنهایی کارایی بیشتری دارد.
اندیکاتور استوکاستیک - اندیکاتور Stochastic
نوسانگر تصادفی، اندایکاتوری است که توسط "جورج لانه" معرفی شد تا برای تشخیص جهت روند قیمت و نقاط احتمالی اصلاح به کار رود. تشخیصی که با مشخص کردن محل قیمت کنونی در آخرین محدودۀ قیمتی صورت می گیرد، چرا که قیمت هایی که در روند صعودی تثبیت شده بسته می شوند به بالاترین انتهای محدوده تمایل دارند و در روند نزولی به پایین ترین انتها.
کاربرد
نوسانگر تصادفی امکان تشخیص محدوده های کف فروش و سقف خرید را فراهم می کند اما باید با توجه به تحلیل روند به آن توجه شود:
- معمولاً اگر این اندیکاتور بالای رقم 75 برود، می تواند به عنوان سقف خرید در نظر گرفته شود.
- اگر این اندیکاتور زیر رقم 25 بیاید، می تواند به عنوان کف فروش در نظر گرفته شود.
خروج از حیطه های نهایی توسط شاخص ممکن است به معنای نقاط برگشت احتمالی باشد:
- اگر نوسانگر تصادفی از بالا محدودۀ سقف خرید را قطع کند نشان دهندۀ موقعیت احتمالی فروش است.
- اگر نوسانگر تصادفی از پایین کف فروش را قطع کند نشان دهندۀ موقعیت احتمالی خرید است.
قطع شدن اندیکاتور توسط خط صاف شدۀ سیگنال که معمولاً میانگین حرکتی سه دوره ای است، ممکن است به عنوان علامتی از ایجاد یه موقعیت خرید در نظر گرفته شود:
- اگر اندیکاتور، خط سیگنال را از پایین قطع کند نشان دهندۀ استمرار خرید است.
- اگر اندیکاتور، خط سیگنال را از بالا قعط کند نشان دهندۀ استمرار فروش است.
الگوهای همگرا/واگرا می توانند نشان دهندۀ ضعف احتمالی روند باشند:
- اگر قیمت برای یک صعود جدید بالا برود اما شاخص بالا نرود، می تواند علامتی قلمداد شود از ضعف روند صعودی.
- اگر قیمت برای یک سقوط جدید پایین بیاید اما شاخص پایین نیاید، می تواند علامتی قلمداد شود از ضعف روند نزولی.
اندیکاتور استوکاستیک - اندیکاتور Stochastic
روش معاملاتی اندیکاتور Stochastic
سیستم Stochastic بر اساس مشاهده است که قیمت های بسته شدن در یک روند صعودی تمایل دارند که نزدیک انتهای فوقانی کانال قیمت باشند و در قیمت های بسته شدن در یک روند نزولی تمایل دارند که نزدیک به انتهای تحتانی کانال قیمت باشند.
در روش Stochastic از دو خط استفاده می شود که عبارتند از خط %K و خط %D. خط K سریع تر و خط D آهسته تر است. این خطوط در یک مقیاس عمودی از 0 تا 100 نوسان دارند. واگرایی بین خط D و قیمت بازار، علامت (سیگنال) مهمی است که باید مورد توجه قرار گیرد. هرگاه خط D از سطح 80 عبور کرد و بالاتر رفت و دو اوج ریزشی ایجاد شد در حالیکه قیمت ها در حال صعود هستند، یک واگرایی ریزشی رخ می دهد. هرگاه خط D از سطح 20 عبور کرد و پایین تر رفت و دو کف صعودی ایجاد شد در حالیکه قیمت ها در حال ریزش هستند، یک واگرایی صعودی رخ داده است. بنابراین، سیگنال های واقعی خرید و فروش ارتباط مستقیم دارند با زمانیکه خط K از خط D عبور می کند. یک سیگنال فروش زمانی ایجاد می شود که خط K از بالای سطح 80 پایین خط D را قطع کند. یک سیگنال خرید نیز زمانی ایجاد می شود که خط K از پایین سطح 20 بالای خط D را قطع کند.
آموزش اندیکاتور استوک استیک به صورت کاربردی
در این مقاله آموزش اندیکاتور استوکاستیک بهصورت کاربردی را با بایننس فارسی همراه هستید. قصد داریم اندیکاتور استوکاستیک را در ارزهای دیجیتال بررسی کنیم و ساختار و اجزای آن را معرفی کنیم. اول از همه باید به این سؤال پاسخ بدهیم که اندیکاتور استوکاستیک چیست؟ سپس به نحوه محاسبه استوکاستیک و واگرایی و مطالب مهم دیگر میپردازیم. با ما همراه باشید تا به طور کامل با اندیکاتور استوکاستیک آشنا شوید.
اندیکاتور استوکاستیک (Stochastic Indicator) چیست؟
اندیکاتور استوکاستیک رابطه بین بازه قیمتی و قیمت بسته شدن رمزارز را در یک بازه زمانی مورد سنجش قرار میدهد. برای تعیین نقاط خرید و فروش میتوان از این اندیکاتور استفاده کرد؛ زیرا دقت بالایی در انجام این کار دارد. استوکاستیک طرفداران زیادی دارد و اندیکاتور محبوب بهحساب میآید. استوکاستیک در دسته اندیکاتورهای اسیلاتور یا نوساننما قرار دارد.
هدف اندیکاتور استوکاستیک این است که زمان صعودی شدن روند ارز دیجیتال، قیمت بسته شدن در حوالی کران بالای بازه قیمتی باشد.
برای درک بهتر موضوع به این مثال توجه کنید:
فرض کنید قیمت بازشده در یک معامله 10 هزار، قیمت بالا 10750، قیمت پایین 9750 و قیمت بسته شدن 10500 تومان باشد. بازه قیمتی بین قیمت بالا و قیمت پایین خواهد بود. به این ترتیب اگر روند نزولی باشد بهصورت برعکس، قیمت بسته شدن به کرانهای پایینی بازه قیمتی نزدیک خواهد بود.
برای آنکه تاریخچهای از این اندیکاتور بدانید باید گفت که در اواخر دهه 1950 توسط «جرج لین» ایجاد شد. نام دیگری که برای آن در نظر گرفته شده است، «استوکاستیکهای لین» است که با نام جرج لین (George Lane) تلفیق شده است.
جرج لین که ابداع کننده این اندیکاتور بوده است چنین تعریفی از استوکاستیک دارد:
«اندیکاتور استوکاستیک (Stochastic Indicator)، مونتوم حرکت قیمت را اندازهگیری میکند. فرض کنید موشکی به هوا پرتاب فرستاده میشود، اگر قصد داریم موشک فرود بیاید، باید خاموش شود و زمانی که قرار است خاموش شود باید از سرعت خود کم؛ بنابراین همیشه وضعیت مومنتوم قبل از قیمت تغییر میکند.»
آموزش اندیکاتور استوکاستیک
این قسمت از آموزش اندیکاتور استوکاستیک را بهخوبی مطالعه کنید و نکات آن را یادداشت کنید تا در تحلیلهای خود موفق باشید. برای آشنایی بیشتر میتوانید ویدیو زیر را مشاهده کنید:
معرفی ساختار اندیکاتور استوکاستیک + تنظیمات
درجه نوسانات در استوکاستیک بین صفر تا صد متغیر است و سطح بالای درجه 80 ناحیه خریدهایی است که بر اساس هیجانات انجام شدهاند. سطحهای پایینتر از درجه 20، منطقه فروشهای هیجانی هستند. هنگامی که اندیکاتور به سطح کمتر از 20 برسد، به این معنا است که قیمت پایانی، حوالی کف قیمتی در دورههای اخیر است. همچنین زمانی که درجه بالای 80 برسد میتوان این موضوع را برداشت کرد که قیمت به سقف قیمتی دورههای قبلی خود نزدیک است.
خط K و D چه نقشی در استوکاستیک دارند؟
درصد K (%K)نسبت به درصد D (%D) سریعتر و حساستر است و برعکس آن خط %D آهسته و کند است. تحلیل گران بیشتر به خط %D اهمیت میدهند، زیرا اغلب سیگنالهای خرید و فروش به کمک این خط به دست میآید. خط %D میانگین متحرک 3 دوره %K است که عدد 3 بهصورت پیشفرض تنظیم شده است که میتوانید آن را تغییر دهید.
دوره زمانی نیز بهصورت پیشفرض روی عدد 5 تنظیم شده است، اما توجه داشته باشید که دوره 14 تایی گزینه مناسبتری هستند؛ چون هنگامی که دوره کوچکتر در نظر گرفته شود، نوسانات بیشتری توسط اندیکاتور نمایش داده میشود و سیگنالهای بیشتری به دست میآید؛ به دنبال آن درصد خطا در سیگنالها افزایش پیدا میکند.
حتی در مواقعی سبب ضرر برای معامله گران میشود؛ در موقعیتهایی که دو عدد را بزرگ در نظر بگیرید، اندیکاتور سرعت کمی دارد و کند میشود و نسبت به موقعیتهای خرید و فروش، عکسالعمل درستی نشان نمیدهد که در نتیجه باعث ضرر تریدر میشود. البته از اعدادی دیگر مانند 9 نیز میتوان استفاده نمود که مقدار حساسیت اندیکاتور استوکاستیک را نسبت به حرکتهای روند قیمت را مشخص میکند.
بنابراین اگر از عدد 14 استفاده کنید واکنشهای بهتری را برای تغییرات قیمت مشاهده خواهید کرد. البته تمام موارد گفته شده باید طبق اصول و مطابق با برنامه تریدر باشد و مبتنی بر آن عمل کند. به طور معمول، دوره %K 14 و دوره D% 3 به همراه اسلوینگ (slowing) که عدد 3 را برای آن در نظر میگیرند، گزینه مناسبی است. برای آشنایی با برنامه ترید و اینکه چطور میتوانید برنامه ترید مخصوص به خود را بنویسید، مقاله برنامه ترید یا برنامه معاملاتی (Trading Plan) چیست و چگونه آن را تنظیم کنیم؟ را مطالعه کنید.
بررسی خط D و خط K در اندیکاتور استوکاستیک
فرمول محاسبه اندیکاتور استوکاستیک
همانطور که گفتیم این اندیکاتور از دو خط تشکیل شده است که در ادامه چگونگی محاسبه هر خط را توضیح میدهیم:
چطور خط K را در اندیکاتور استوکاستیک به دست بیاوریم؟
% K به روش زیر محاسبه میشود:
1. «CP»: آخرین قیمتی است که بسته شده است (Closing Price)
2. «L14»: پایینترین قیمت در ۱۴ دوره زمانی که مشخص شده است.
3. «H14»: بالاترین قیمت در ۱۴ دوره زمانی تعیین شده
چطور خط D را در اندیکاتور استوکاستیک به دست بیاوریم؟
برای محاسبه خط D از فرمول زیر استفاده میکنیم:
1. «H3»: بالاترین قیمت ۳ دوره معاملاتی که اخیراً وجود داشته است.
2. «L3»: کمترین قیمت معامله شده در ۳ دوره مشخص شده
این نکته را بهخاطر داشته باشید که فرمولهای گفته شده تنها برای افرادی است که قصد دارند بهصورت جداگانه و بر اساس برنامههایی که برای خود در نظر گرفتهاند، قرار داده شده است. هم اکنون سایتها و ابزارهای بسیاری وجود دارند که به شکل خودکار تمامی مراحل را انجام میدهند که کار تریدر و تحلیل گران نیز راحتتر شده است.
اندازه گیری مونتوم قیمت با اندیکاتور استوکاستیک
ابتدا باید تعریف مونتوم قیمت را بدانیم، به زبان ساده مونتوم نرخ تغییر حرکات قیمت یک دارایی مانند کریپتوها است که بهعنوان یک نرخ و معیار در نظر گرفته میشود. از مونتوم برای کمک به تشخیص خطوط روند در تحلیل تکنیکال استفاده میشود.
در مطالب قبلی اشاره کردیم که میتوان دوره اندیکاتور استوکاستیک را به 5 یا 14 تغییر داد که البته اختلاف زیادی بین این دو وجود ندارد، چون استوک استیک سقف و کفهای مطلق را در بالاترین نقاط و پایینترین نقاط بررسی میکند، سپس آن را با قیمت بسته شده دورهای که انتخاب کردهاید، مقایسه میکند.
واگرایی در اندیکاتور استوکاستیک
این اندیکاتور نیز همانند اغلب اندیکاتورها، واگرایی را برای تریدرها مشخص میکند که به کمک آن میتوانند وضعیت نمودار را تحلیل و بررسی کنند که در ادامه توضیحات بیشتری در این باره داده شده است که واگرایی مثبت و منفی در این ابزار چگونه است؟
واگرایی مثبت
هنگامی که نمودار قیمت دو کف را پشت سر هم تشکیل میدهد و کف دومی که ایجاد شده است از کف اول پایینتر باشد، ولی زمانی که با اندیکاتور آن را بررسی میکنیم اگر کف دوم بالاتر از کف اول باشد میتوانیم این نتیجه را بگیریم که روند نزولی خواهد بود و احتمال بازگشت روند قیمت وجود دارد؛ بنابراین واگرایی مثبت رخ رویداده است که بعد از آن باید نمودار را صعودی در نظر بگیریم.
در مثال زیر که واگرایی مثبت رخداده است و بعد از آن ضعف روند نزولی و در ادامه افزایش قیمت و روند صعودی را شاهد هستیم.
واگرایی مثبت در اندیکاتور استوکاستیک
واگرایی منفی
واگرایی منفی زمانی رخ میدهد که دو سقف نمودار که پشت سر هم قرار دارند و سقف دوم باید بالاتر از سقف اول باشد، اما برخلاف اندیکاتور استوکاستیک stochastic آن در اندیکاتور باید سقف دوم پایینتر از سقف اول قرار بگیرد تا واگرایی منفی رخداده و روند صعودی دست از کار خود بکشد.
واگرایی منفی در اندیکاتور استوکاستیک
به دنبال آن قیمت کاهش پیدا میکند و در تصویر زیر در نمودار شاهد واگرایی منفی هستیم که بعد از آن کاهش قیمت قابل رؤیت است.
انواع استوکاستیک کدام اند؟
در این قسمت از مقاله سعی داریم که انواع استوکاستیکها را نام ببریم تا با هر یک آشنا شده و عملکرد بهتری برای بررسی وضعیت ارز دیجیتال موردنظر داشته باشید.
1. استوکاستیک سریع
نوع اول که استوکاستیک سریع است، یکی از پرکاربردترینها در زمینه تحلیل تکنیکال است. اما باید در استفاده از آن دقت لازم را داشته باشید؛ چراکه ممکن است شما را در بازارهای پرنوسان به چالش بکشد؛ به همین دلیل افراد زیادی از آن استفاده نمیکنند.
2. استوکاستیک کند
برای اندازهگیری قیمت استفاده میشود و تریدرها از این نوع بیشتر از استوکاستیک سریع استقبال کردهاند و در تحلیلهای بیشتری از آن بره میبرند.
3. استوکاستیک کامل
نوع سوم نیز مانند نوع دوم یعنی کند است، اما نسخهای کامل از نوع دوم میباشد. در استوکاستیک کامل %K که سرعت داشت، با میانگین متحرک ساده (مووینگ اوریجها) که در دوره حضور دارند، یک دست میشود.
سیگنال های خرید و فروش در اندیکاتور استوکاستیک
سیگنالهای خرید یا سیگنالهای فروش را چطور با استفاده از این اندیکاتور به دست بیاوریم؟ جواب سؤال خود را در این بخش از مقاله خواهید گرفت. در ابتدا به چگونگی سیگنالهای خرید با استفاده از استوکاستیک اشاره میکنیم:
سیگنال خرید در اندیکاتور استوکاستیک
برای خرید با کمک این اندیکاتور باید به نکات زیر توجه کنید:
۱- خط کندتر که همان D% است باید در محدوده فروش هیجانی قرار بگیرد، یعنی کمتر از 20 باشد.
۲- بین خط D% و نمودار قیمت، واگرایی مثبت اتفاق بیفتد.
۳- خط K% از زیر خط D% حرکت کند و آن را قطع کند و به سمت بالای %D حرکت کند.
سیگنال فروش در اندیکاتور استوکاستیک
اگر فروش قسمتی از داراییتان را با استوکاستیک در سر دارید، پس باید به نکات زیر توجه کنید:
۱- خط کندتر (D%) باید در محدوده خرید هیجانی قرار داشته باشد. (بالای سطح 80)
۲- بین خط D% و نمودار قیمت واگرایی منفی رخ دهد.
۳- خط K% از بالای خط D% حرکت کند و آن را قطع کند و به سمت پایین %D به مسیر خود ادامه دهد.
مثال: با توجه به نمودار پایین، خط آبی، خط سریعتر یا همان خط K% است و خط قرمز، خط کند یا همان خط D% میباشد.
سیگنال فروش در اندیکاتور استوکاستیک
طبق تصویر بالا، در قسمت شماره 1 واگرایی منفی رخ داده است و خط D% در منطقه خرید هیجانی قرار گرفته است. خط آبی نیز از بالای خط قرمز عبور کرده و آن را قطع میکند، سپس به سمت پایین حرکت میکند. در این هنگام سیگنال فروش به درستی قابل تشخیص است که بعد از آن نیز قیمت کاهش داشته است.
در قسمت شماره 2 خط D% در منطقه فروش هیجانی قرار دارد که واگرایی مثبت را رقم زده است. بعد از آنکه خط K%، خط D% را قطع کرد، به سمت بالا رفته و سیگنال خریدی صادر میکند و قیمت نیز افزایش پیدا میکند.
در انتها باید این نکته را یادآور شویم که استفاده از یک اندیکاتور کمک زیادی به تریدر نخواهد کرد و زمانی پیشرفت خواهید کرد که مهارت استفاده از چند اندیکاتور را در خود پرورش داده باشید و بتوانید دادههای بسیار خوبی از این طریق به دست بیاورید. در این مقاله به آموزش اندیکاتور استوکاستیک پرداختیم که به موارد مهمی از جمله واگراییها و طریقه محاسبه و … اشاره کردیم. در مقاله بعدی در مورد استیکینگ یا سهامگذاری؛ آموزش کامل + معرفی ارز دیجیتال میپردازیم.
آموزش اندیکاتور استوکاستیک Stochastic و نحوه استفاده از آن در ترید
وقتی توپی به هوا پرتاپ میشود، پیش از آنکه به اوج برسد و توقف کند، سرعت حرکتش کم میشود؛ سپس برای سقوط آزاد مهیا میگردد. حرکت قیمت در بازارهای مالی از جمله بازار ارزهای دیجیتال نیز این گونه است. اندیکاتور استوکاستیک (Stochastic Oscillator) مومنتوم، قیمت را اندازهگیری میکند. در این مقاله قصد داریم شما را با اندیکاتور استوکاستیک آشنا کنیم.
اندیکاتور استوکاستیک (Stochastic Oscillator) چیست؟
نوسانگر استوکاستیک (Stochastic Oscillator)، اندیکاتوری مومنتوم (تکانهای) است که قیمت پایانی (Close Price) یک سهم یا رمزارز به خصوص را با دامنه قیمتی آن سهم طی یک دوره زمانی مقایسه میکند. حساسیتِ اوسیلاتور استوکاستیک نسبت به حرکات بازار را میتوان از طریق تعدیل دوره زمانی یا محاسبه میانگین متحرک کاهش داد. این اندیکاتور با استفاده از مقادیر 0 تا 100 جهت نشان دادن وضعیت اشباع خرید (Overbought) و اشباع فروش (Oversold) سیگنالهای معاملاتی صادر میکند.
نحوه محاسبه اندیکاتور استوکاستیک
C آخرین قیمت پایانی.
L14 کمترین قیمت معامله شده در 14 روز اخیر است.
H14 بیشترین قیمت معامله شده در 14 روز اخیر است.
K% مقدار فعلی اندیکاتور استوکاستیک است.
نکته: گاهی K% با عنوان اندیکاتور استوکاستیک سریع شناخته میشود. اندیکاتور استوکاستیک آهسته نیز که با D% نمایش داده میشود، با گرفتن میانگین متحرک سه دورهای از K% به دست میآید.
نظریه عمومیای که مبنای این اندیکاتور است بیان میکند که در بازاری با روند صعودی، قیمتها در محدوهای نزدیک به سقف بسته میشود و متقابلاً در بازاری با روند نزولی، قیمتها در حوالی کف بسته میشود. سیگنال معاملاتی هنگامی صادر میشود که K% میانگین متحرک سه دورهای ( یا همان D%) را قطع کند.
تفاوت میان اوسیلاتور استوکاستیک آهسته و سریع در این است که K% آهسته یک دوره کند شدن دارد و در آن هموارسازی داخلی K% را کنترل میکند. تنظیم میانگین متحرک بر 1 دوره معادل همان اندیکاتور استوکاستیک سریع K% است.
مفهوم اندیکاتور استوکاستیک (Stochastic Oscillator)
اندیکاتور استوکاستیک دامنه نوسان محدودی دارد؛ همواره در بازه 0 تا 100 در نوسان است و وضعیت اشباع خرید و فروش را از این طریق مشخص میکند. به صورت سنتی مقادیر بالای 80 به عنوان محدوده اشباع خرید و مقادیر زیر 20 نیز به عنوان منطقه اشباع فروش در نظر گرفته میشود.
با این حال، این دو وضعیت همیشه نشاندهنده حرکت بازگشتی روند نیستند؛ ممکن است یک روند بسیار قوی وضعیت اشباع خرید یا فروش خود را برای مدتی طولانی حفظ کند. در عوض تریدرها باید به دنبال تغییرات اندیکاتور استوکاستیک باشند که بیانگر تغییر روند است.
نمودار اندیکاتور استوکاستیک (Stochastic Oscillator) عموماً از دو خط تشکیل میشود: یکی نمایانگر مقدار واقعی نوسانگر و دیگری نشاندهنده میانگین متحرک ساده سه روزه است. از آنجایی که فرض میشود قیمت تابع مومنتوم (سرعت و شتاب تغییر قیمت) است، لذا تقاطع این دو خط به عنوان سیگنالی مبنی بر بازگشت روند تلقی میشود؛ زیرا این امر بیانگر تغییری بزرگ در مومنتوم روزانه است.
واگرایی میان نوسانگر استوکاستیک و روند قیمت نیز سیگنال بازگشتی مهمی تلقی میشود. به عنوان مثال هنگامی که روندی نزولی به پایینترین حدی میرسد که تا به حال تجربه کرده است اما نوسانگر استوکاستیک مقدار بالاتری را نشان میدهد، یعنی روند نزولی دچار فرسودگی شده و روندی صعودی در حال برآمدن است.
نوسانگر استوکاستیک اواخر دهه 1950 به دست جورج لین ساخته شد. این اندیکاتور موقعیت قیمت پایانی یک سهم را نسبت به قیمت سقف و کف آن سهم طی یک دوره مشخص (معمولاً 14 روز) نشان میدهد.
لین در جریان مصاحبههای فراوانی اظهار داشت که اندیکاتور استوکاستیک تابع قیمت یا حجم یا هیچ چیز مشابهی از این قبیل نیست، بلکه از سرعت یا مومنتوم قیمت پیروی میکند.
لین همچنین در این مصاحبهها اندیکاتور استوکاستیک stochastic قاعدهای را بیان کرد مبنی بر اینکه مومنتوم یا سرعت تغییر قیمت یک سهم پیش از خود قیمت تغییر میکند. بدین سان، اندیکاتور استوکاستیک هنگام نمایش واگرایی برای پیشبینی حرکت بازگشتی روند به کار میرود. این سیگنال اولین و مهمترین سیگنالی است که لین شناسایی کرد.
مثالی از اندیکاتور استوکاستیک
اوسیلاتور استوکاستیک در اکثر ابزارهای رسم نمودار قرار دارد و طرز کار با آن در عمل ساده است. دوره زمانی استاندارد این اندیکاتور 14 روز است و میتوان این دوره زمانی را بر حسب نیاز تنظیم کرد. نوسانگر استوکاستیک با کسر کمترین قیمت دوره زمانی از قیمت پایانی کنونی و تقسیم آن به دامنه قیمت کل (یعنی تفاضل میان بیشترین قیمت و کمترین قیمت در دورهای مشخص) و ضرب کسر حاصل در 100 محاسبه میشود. به عنوان مثال اگر بیشترین قیمت در 14 روز اخیر 150 دلار، کمترین قیمت در این دوره 125 دلار و قیمت پایانی فعلی نیز 145 باشد، آنگاه مقدار نوسانگر تصادفی دوره جاری بدین صورت محاسبه میشود:
(145-125) / (150 – 125) * 100 = 80
اندیکاتور نوسانگر استوکاستیک با مقایسه قیمت جاری با دامنه قیمتی طی دوره زمانی نشان میدهد که قیمت در حوالی قیمتهای سقف و کف اخیر خود بسته میشود. مقدار 80 اندیکاتور نشان میدهد که ارز دیجیتال ما در شُرُف وضعیت اشباع خرید قرار گرفته است.
تفاوت شاخص قدرت نسبی (RSI) با اندیکاتور استوکاستیک
شاخص قدرت نسبی (RSI) و اوسیلاتور استوکاستیک هر دو از نوسانگرهای مومنتوم هستند که در تحلیل تکنیکال فراوان به کار میروند. علیرغم اینکه هر دو اندیکاتور اغلب با هم استفاده میشوند اما تفاوتهای بنیادینی در روش و نظریه با یکدیگر دارند.
اندیکاتور RSI با اندازهگیری سرعت حرکت قیمت، سطوح اشباع خرید و فروش را مشخص میکند. به عبارت دیگر این شاخص برای اندازهگیری سرعت حرکت قیمت طراحی شده است، در حالی که نوسانگر تصادفی در معاملات مربوط به بازارهای رنج و یکنواخت عملکرد بهتری دارد.
به صورت کلی میتوان گفت که شاخص RSI در بازارهای رونددار مفیدتر است و اندیکاتور استوکاستیک نیز بیشتر در بازارهای کمدامنه و متلاطم به کار میرود.
محدودیتهای استفاده از نوسانگر استوکاستیک
اولین محدودیت این نوسانگر به ایجاد سیگنالهای اشتباه و نامعتبر مربوط است. هنگامی که این اندیکاتور سیگنال معاملاتی صادر میکند اما حرکت قیمت با سیگنال همراستا نیست، سیگنال اشتباه صادر شده است. سیگنال اشتباه زمانی بیشتر تکرار میشود که وضعیت بازار متلاطم باشد. یکی از راهحلهای این مشکل استفاده از فیلتر برای تعیین روند قیمت است. به این صورت که سیگنال صرفاً زمانی منظور شود که همراستا با روند قیمت باشد.
سخن پایانی
اندیکاتور استوکاستیک یا نوسانگر تصادفی یکی از ابزارهای تحلیل تکنیکال است که برای تشخیص نواحی اشباع خرید و فروش و همچنین صدور سیگنالهای معاملاتی به کار میرود. این اندیکاتور در دهه 50 میلادی به دست فردی به نام لین ساخته شد. کار آن این است که قیمت پایانی یک سهم (یا رمزارز) را نسبت به دامنه قیمت آن سهم طی بازه زمانی مشخص مقایسه کند. این نوسانگر بر مبنای نظریهای استوار است که بیان میکند در بازاری با روند صعودی، قیمتها در محدوهای نزدیک به سقف بسته میشود و متقابلاً در بازاری نزولی، قیمتها در حوالی کف بسته میشود. این اندیکاتور مقادیر 0 تا 100 به خود میگیرد که زیر 20 نشاندهنده وضعیت اشباع فروش و بالای 80 هم بیانگر اشباع خرید است. بروز واگرایی میان خط اندیکاتور و روند قیمت میتواند به سیگنال بازگشت روند تعبیر شود. بهتر است از این اندیکاتور در بازارهای رنج و کمدامنه استفاده کرد.
آموزش کامل اندیکاتور استوکاستیک Stochastic
شما برای بررسی بازارهای مالی از جمله بازار بورس سهام، ابزارهای مختلفی را در اختیار دارید. یکی از این ابزارها اندیکاتورها هستند که میتوانند به شما کمک کنند تا بتوانید روند حرکتی قیمت را تشخیص داده و بر اساس ترفندهای مختلف، به کمک یک یا چند اندیکاتور، آیندهی قیمت را پیش بینی کنید. در این مقاله به یکی از اندیکاتورهای معروف به نام استوکاستیک Stochastic می پردازیم. سعی کرده ایم یک آموزش کامل درباره استفاده از اندیکاتور استوکاستیک ارائه دهیم تا شما بتوانید با درک کارکرد این اندیکاتور، از آن به نحو احسن در معاملات خود استفاده کنید. با همراه باشید.
اندیکاتور یا اسیلاتور استوکاستیک
در ابتدا اجازه بدهید ببینیم استوکاستیک در کدام دسته از اندیکاتورها قرار دارد. اگر با اندیکاتورها آشنا نیستید، ابتدا مقاله اندیکاتور (Indicator) چیست و چه کاربردی در تحلیل تکنیکال دارد را مطالعه کنید. اندیکاتور یا اسیلاتور استوکاستیک (به انگلیسی Stochastic Oscillator) که با نام نوسانگر تصادفی نیز شناخته میشود یکی از اندیکاتورهای تکنیکی است که درباره نام آن کمی ابهام وجود دارد. همین جا باید بگوییم که اسیلاتورها همگی دسته ای از اندیکاتورها هستند. بنابراین یک اسیلاتور یک اندیکاتور است ولی هر اندیکاتوری اسیلاتور نیست. اسیلاتور یا نوسانگر به دسته ای از اندیکاتورها گفته می شود که بین دو محدوده مشخص نوسان میکنند و دارای حدود بالا و پایین هستند. به این دو محدوده اشباع خرید و فروش میگویند. معروف ترین نوسانگر، اندیکاتور RSI است. این نوع اندیکاتورها بین دو محدوده خاص نوسان میکنند و معمولا به عنوان نمایشگر مناطقی شناخته میشوند که خرید ها یا فروش های هیجانی در حال انجام است.
فرمول اندیکاتور استوکاستیک Stochastic
قبل از آنکه به کارکرد اندیکاتور استوکاستیک در معاملات بپردازیم اجازه بدهید نگاهی به فرمول این اندیکاتور بیاندازیم. این اندیکاتور از منجنی تشکیل شده است:
فرمول منحنی اول K% :
فرمول اول اندیکاتور استوکاستیک k%
- c قیمت بسته شدن است.
- L14 پایین ترین قیمت بسته شدن طی بازه زمانی 14 روزه اخیر (که می تواند بازه زمانی روزانه ، هفتگی و ماهانه باشد، در واقع 14 کندل آخر )
- H14 بالاترین قیمت بسته شدن طی بازه زمانی 14 روزه اخیر ( بستگی به تحلیلگر دارد، که می تواند بازه زمانی روزانه ، هفتگی و ماهانه را انتخاب کند، 14 کندل اخیر)
در عدد 14 هیچ تقدسی وجود ندارد! شما به عنوان تحیلگر میتوانید در تنظیمات این اندیکاتور آن را تغییر دهید.
فرمول منحنی دوم D%:
فرمول دوم اندیکاتور استوکاستیکD%
نوسانات منحنی K% شدیدتر از منحنی D% است و از همین رو کراس این دو منحنی برای ما اهمیت خواهد داشت.
آموزش گام به گام تحلیل بنیادی برای انتخاب سهم مناسب
برای دانلود کتاب آموزش گام به گام تحلیل بنیادی روی لینک زیر کلیک کنید.
آیا میخواهید در بورس به موفقیت برسید؟ آیا نمیدانید چگونه یک سهم را از منظر بنیادی تحلیل کنید؟ نبود منبع آموزشی مناسب در زمینه تحلیل بنیادی انگیزه ای شد تا در یک کتاب آموزشی به زبانی کاملا ساده و کاربردی، به کمک تصاویر گویا و آموزش گام به گام، روش انتخاب یک سهم را بر اساس نکات بنیادی آموزش داده ایم. قطعا این روش آموزشی را در هیچ کجا پیدا نخواهید کرد! این کتاب الکترونیکی را به تمام کسانی که می خواهند در بازار بورس به موفقیت مستمر برسند توصیه میکنیم .
استراتژی معامله با اندیکاتور استوکاستیک Stochastic
ما همیشه گفته ایم شما نمیتوانید تنها با تکیه بر یک اندیکاتور به معامله بپردازید. اما در این قسمت میخواهیم به استراتژی معامله با اندیکاتور استوکاستیک Stochastic بپردازیم. این به این معنی نیست که شما باید بر این اساس معامله کنید. این مطلب تنها برای آشنایی با موارد استفاده از این اندیکاتور است و شما باید سیگنال های دریافت شده از ان به کمک ابزارهای دیگر اعتبار سنجی کنید.
اما استراتژی معامله با استوکاستیک چگونه است؟ به طور کلی هر گاه در منطقه اشباع فروش (حدود 20) خط K% منحنی D% را به سمت بالا قطع کرد یک سیگنال خرید شکل گرفته است. همچنین اگر منطقه اشباع خرید (در ناحیه بالای 80) خط k% منحنی D% را به پایین قطع کند یک سیگنال فروش شکل گرفته است. توجه کنید مناطق اشباع خرید و فروش در این اندیکاتور به بازه در نظر گرفته شده برای آن بسیار حساس است. اگر بازه را روی 14 قرار دهید تقریبا میتوانید از این اندیکاتور در کنار سایر اندیکاتورها استفاده کنید.
در شکل زیر سیگنال های خرید و فروش را در این اندیکاتور مشاهده میکنید.
سیگنال های خرید و فروش اندیکاتور استوکاستیک
واگرایی در اندیکاتور استوکاستیک
اگر چه واگرایی در اندیکاتورهایی مثل اندیکاتور MACD و اندیکاتور RSI مرسوم تر است، اما میتوان از واگرایی شکل گرفته در اندیکاتور استوکاستیک هم استفاده کرد. همان طور میدانید واگرایی در تحلیل تکنیکال بحث مفصلی است و به رفتار متناقض بین حرکت قیمت و حرکت اندیکاتور اشاره دارد. برای مثال واگرایی مثبت را در اندیکاتور استوکاستیک یعنی در یک روند نزولی قیمت یک دره پایین تر ثبت کند در حالی که اندیکاتور استوکاستیک موفق به این کار نشود. به شکل زیر توجه کنید که چگونه یک واگرایی مثبت در اندیکاتور استوکاستیک شکل گرفته است. واگرایی مثبت را میتوان یک سیگنال خرید تلقی کرد.
واگرایی مثبت در استوکاستیک
استراتژی معاملاتی قدرتمند به کمک اندیکاتور Stochastic و MACD
همان طور که گفتیم شما نمی توانید تنها به کمک یک اندیکاتور به معامله بپردازید و در بازارهای مالی به موفقیت برسید. در واقع تکیه بر یک اندیکاتور میتواند یک اشتباه بزرگ از سوی یک تریدر باشد. بنابراین معمولا استراتژی هایی که از ترکیب چند اندیکاتور ساخته میشود و تمامی اصول سرمایه گذاری (مثل تعیین حد ضرر و حد سود) در ان مشخص است میتواند باعث کسب سود مستمر از بازارهای مالی شود. از این رو در این قسمت میخواهیم یک استراتژی معاملاتی با بازدهی 90 درصد پیروزی در معاملات را به شما معرفی کنیم که به کمک دو اندیکاتور Stochastic و MACD طراحی شده است. برای اطلاعات بیشتر درمورد این استراتژی قدرتمند به لینک زیر مراجعه کنید.
جمع بندی آموزش اندیکاتور استوکاستیک Stochastic
اندیکاتور استوکاستیک Stochastic یک نوسانگر است که سرعت و شتاب حرکت قیمت را مشخص میکند و براین اساس مناطق اشباع خرید و فروش را برای ما مشخص میکند. آموزش اندیکاتور استوکاستیک بسیار ساده است و در خلال این مقاله با کاربردهای این اندیکاتور آشنا شدید. از این اندیکاتور در همه تایم فریم ها میتوانید استفاده کنید اما معمولا برای بازار بورس ایران، بهترین تایم فریم مورد استفاده، تایم فریم روزانه است.
آموزش گام به گام تابلوخوانی پیشرفته در بورس
برای دانلود کتاب آموزش گام به گام تابلوخوانی پیشرفته روی لینک زیر کلیک کنید.
تابلوخوانی در کنار تحلیل بنیادی و تکنیکال، بعد سوم بورس است. همه چیز در تابلوی معاملات سهم وجود دارد، اطلاعاتی که شاید در نگاه اول کسی متوجه آنها نشود اما با یادگیری تکنیک های تابلو خوانی و بازار خوانی می توانید به اطلاعات زیادی دست پیدا کنید و بر این اساس معاملات پر سودتری داشته باشید. در کتاب آموزش تابلو خوانی پیشرفته به مطالبی خواهیم پرداخت که در هیچ کلاس یا کتابی به شما آموزش نمی دهند. تکنیک هایی که حاصل سالها تجربه در بازار سرمایه است.